استارلینک، اکنون نسل سوم ماهوارههای خود را آزمایش میکند و در آخرین پیشرفتها امکان ارتباط مستقیم با گوشی موبایل نیز فراهم شده است؛ استارلینک مدتها است که در ایران مورد استفاده قرار میگیرد و متقاضیان میتوانند تجهیزات استارلینک را به صورت آنلاین سفارش و در محل خود تحویل بگیرند؛ با این حال، استفاده از خدمات استارلینک شامل هزینه بالای سختافزار و اشتراک آن است که باعث شده تا این سرویس به عنوان یک راهحل برای دسترسی به اینترنت آزاد فعلا مطرح نباشد.
در همین رابطه بخوانید: آنچه لازم است درباره اینترنت ماهوارهای استارلینک بدانیم
شرایط دسترسی به تجهیزات استارلینک در ایران
در حال حاضر پرفروشترین مدل، آنتنهای نسل دوم استارلینک است که از ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان به فروش میرسد؛ البته فروشندگان اکثرا مایل به دریافت ریال نیستند و ترجیح میدهند عمدتا تتر (Tether)، پرفکتمانی (Perfect Money)، دلار یا سایر رمزارزها را دریافت کنند؛ بنابراین امکان نوسان قیمت همیشه وجود دارد.
تعرفههای مختلف استارلینک براساس حجم و سرعت اتصال، همراه با آنتنهای پیشنهادی
استارلینک برای کاربردهای مختلف تجهیزات متفاوتی را پیشنهاد میکند که هزینه اشتراک ماهانه نیز در کشورهای مختلف میتواند متغیر باشد، ضمن اینکه به حجم مصرفی اینترنت نیز مرتبط است.
استارلینک دارای ۳ تعرفه برای کاربران خانگی است که شامل مسکونی، روم (Roam) و کشتی میشود و برای کاربران تجاری نیز یک تعرفه ثابت و سه تعرفه متحرک زمینی، دریایی و هوایی وجود دارد؛ مدل روم برای کاربرانی مانند کوچنشینهای دیجیتالی است که همواره در سفر هستند یا در کمپرهای (کاروان مسافرتی) خود زندگی میکنند.
بهترین و گرانترین مدل استارلینک با نام ماریتایم (Maritime) که به قیمت هزار دلار در سایر کشورها عرضه میشود، اما برای خرید آن در ایران باید بین ۱۷۰ تا ۲۳۰ میلیون تومان هزینه کنید. قیمت نسخههای دیگر با آنتن دوگانه و پهنای باند بیشتر تا ۵ هزار دلار نیز افزایش پیدا میکند.
گزارش مرکز پژوهشها در مورد اینترنت ماهوارهای
مرکز پژوهشهای مجلس سال ۱۴۰۲ در گزارشی با عنوان «تحلیل وضعیت خدمات اینترنت ماهوارهای مدار پایین در ایران» که به صورت مشخص روی استارلینک تاکید داشت، اعلام کرد روشهایی که برای برخورد و مقابله با آن وجود دارند، کاربرد موقتی دارد؛ با فراگیر شدن استارلینک، بخش اعظمی از کاربران امکان دسترسی بیشتر به این فناوری را خواهند داشت که کنترل آن بسیار دشوار خواهد بود، همانگونه که در موضوع شبکههای ماهوارهای تلویزیونی اتفاق افتاد.
تهدید استارلینک باعث توسعه فیبر نوری شد
حضور استارلینک در ایران قبل از شیوع کرونا مطرح شد و در ابتدا کسی آن را جدی نگرفت؛ البته در همان دوره هم تعداد ماهوارههای این منظومه چندان قابل توجه نبود، اما سرعت رشد آنها باعث شد تا در سال ۱۳۹۹ ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس وقت مرکز ملی فضای مجازی، از تشکیل کارگروه برای مواجهه با خدمات اینترنت ماهوارهای خبر دهد.
حذف فرمالیته تحریمها و امکان استفاده از استارلینک
اولین واکنش ایران به ایلان ماسک
پس از صدور مجوز خزانهداری آمریکا، وزارت ارتباطات کشور طی نامهای به ایلان ماسک، ارائه خدمات در ایران را مشروط به رعایت قوانین سرزمینی اعلام کرد.
شکایت به ITU
واکنش استارلینک به درخواست ایران
آیا استارلینک قابل شناسایی است؟
کارشناسان معتقدند امکان شناسایی اینترنت ماهوارهای کار دشواری است ولی با توجه به اینکه این تجهیزات دارای ارتباط دو سویه با ماهواره هستند میتوان آنها را از طریق روشهای خاص ردیابی کرد. یکی از این روشها استفاده از پهپاد است که با پایش مناطق و اندازهگیری امواج فرکانسی میتواند به طور نسبی موقعیت ارسالکننده را شناسایی کند.
پیامد ورود اینترنت ماهوارهای استارلینک به ایران
ورود استارلینک به ایران، از یک سو میتواند دسترسی مردم به اینترنت آزاد و بدون محدودیت به ویژه در مناطق محروم و دورافتاده که دسترسی به اینترنت زمینی دشوار است را تسهیل و تحولی جدی ایجاد کند.
از سوی دیگر، نگرانیهای زیادی در رابطه با عدم کنترل بر دادههای منتقل شده از طریق ماهوارههای استارلینک وجود دارد که میتواند منجر به چالشهای امنیتی و نظارتی برای منافع ملی شود؛ همچنین، با توجه به محدودیتهای فعلی و تمایل مسئولین ذیربط به کنترل شدید بر فضای مجازی، ورود استارلینک میتواند واکنشهای منفی و حتی تلاش برای مسدودسازی این خدمات را به همراه داشته باشد.
با این وجود، بحثها و شایعات پیرامون استفاده از استارلینک در ایران همچنان ادامه دارد و به نظر میرسد که در آینده، این موضوع با تحولات جدیدی همراه باشد.
با توجه به تغییرات در دولت جدید و سخنان عارف، معاون اول رئیسجمهور در جلسه معارفه وزیر ارتباطات مبنی بر ضرورت رفع فیلترینگ و حکمرانی قانونی در فضای مجازی و همچنین رویکردهای جدیدی که ممکن است در آینده اتخاذ شوند، باید منتظر ماند و دید که وضعیت فعلی فیلترینگ اینترنت چگونه خواهد شد.
از سوی دیگر، با توجه به سخنان ذوالنوری، نماینده مجلس و رای موافق او به ستار هاشمی، هرگونه تغییر در سیاستهای ارتباطی و فناوری میتواند تاثیرات قابل توجهی بر دسترسی به اینترنت، میزان کنترل بر فضای مجازی و نحوه مواجهه با فناوریهای جدید مانند استارلینک داشته باشد؛ بنابراین، آینده اینترنت در ایران تا حد زیادی به این تغییرات سیاسی و تصمیمات مدیریتی وابسته خواهد بود و میتواند مسیر دسترسی به اطلاعات و ارتباطات را بهطور چشمگیری دگرگون کند.
