جزئیات جدید برنامه فضایی ایران در سال ۱۴۰۳: ماهنورد ایرانی
توسعه صنعتی ماهوارهها
توسعه صنعت ماهواره شامل دو بخش بومی و بینالمللی است که بخش بینالمللی شامل موارد ذیل است:
- قرارداد برای طراحی و ساخت نمونههای بعدی ماهوارههای سنجشی با دقت تصویربرداری بهتر از ماهواره خیام
- تامین ماهواره مخابراتی با همکاری بخش خصوصی
- مذاکره جهت انعقاد قرارداد انتقال دانش طراحی و ساخت ماهواره در کلاسهایی که توان داخلی آن فراهم نیست.
توسعه صنعت ماهواره بومی شامل ۲ بخش خصوصی و دولتی است که بخش خصوصی شامل ۳ گزاره است:
- منظومه باریک باند اینترنت اشیا (IOT) پروژه شهید سلیمانی که در مرحله برگزاری مناقصه فاز دوم و تکمیل طراحی و ساخت نمونههای کیفی است.
- تامین ماهواره آزمایشی: طراحی و ساخت ماهوارههای پژوهش ۴ و ۵ و ۶
- خرید تصاویر ماهوارههای بومی: عقد قرارداد با منظومه میکروماهواره (Microsatellite) با دقت بهتر از ۳ متر
بخش دولتی شامل موارد ذیل است:
- تکمیل پروژههای جاری مثل نمونه دوم ماهواره پارس ۱
- پیشبرد پروژههای تعریف شده در سال ۱۴۰۲
- ساخت و آغاز آزمایشهای زیرسامانهای ماهواره پارس ۲
- ساخت نمونه مهندسی ماهواره ناهید ۳
- تکمیل طراحی و آغاز ساخت نمونه مهندسی ماهواره پارس ۳
- تکمیل طراحی و ساخت نمونه مهندسی محموله سار (Synthetic Aperture Radar به اختصار SAR) ۲۰ متری
- ساخت نمونه مهندسی محموله سار ۵۰ متری
فناوری سار چه ویژگیها و اهمیتی دارد؟
سار یا رادار روزنه ساختگی یا ترکیبی فناوری است که امواج ارسالی آن در دفعات بالا با سرعتی زیاد به سطح مورد نظر تابیده و پس از بازگشت با بهرهگیری از الگوریتمهای تحلیلی خاصی، تصویری دو بعدی از سطح مورد نظر را در اختیار کاربران قرار میدهد؛ البته با ترکیب دادههای حداقل ۲ رادار سار، امروزه تصاویر سه بعدی نیز توسط این رادارها تولید میشود.
به طور کلی سار با بهرهگیری از تصویربرداری رادیویی میتواند با آنتنی کوچکتر از رادارهای معمولی به دقت تفکیکی به مراتب بیشتر از آن دست یابد. این رادارها در اموری همچون بررسی زلزله و طوفان، اقیانوس شناسی و رصد تغییرات قطبهای زمین، تغییرات محیطی مناطق جنگلی و شهری، بررسی ترافیک شهری و دریایی، امور امنیتی و شناسایی هوایی در تمام شرایط جوی حتی از پشت ابر و گرد و خاک در تمام ساعات شبانه روز کاربرد دارند.
توسعه صنعت پرتاب و مدارگذاری
توسعه صنعت پرتاب و مدارگذاری شامل ۲ بخش بومی و بینالمللی است:
در بخش بینالمللی شاهد پرتاب ماهوارههای کوثر، ظفر ۲ و طلوع ۳ توسط ماهوارهبر خارجی خواهیم بود.
بخش بومی شامل موارد ذیل است:
- پرتاب ۲ فروند ماهوارهبر سیمرغ
- پرتاب ماهوارهبر سیمرغ بهینه
- پرتاب ماهوارهبر ذوالجناح
- پرتاب ۲ فروند ماهوارهبر قائم ۱۰۰
- پرتاب ماهوارهبر قائم ۱۰۵
- پرتاب ماهوارهبر قاصد
- طراحی ماهوارهبر قائم ۱۲۰
- پیشبرد طراحی و ساخت نمونه مهندسی بلوک انتقال مداری سامان ۲
- پیشبرد طراحی، ساخت و آزمایشهای اولیه ماهوارهبر سریر
توسعه کاربردها و خدمات فضایی
- اجرای تفاهمنامه با سازمان نقشهبرداری به منظور تولید و به روز رسانی نقشههای پوششی کشور
- اجرای تفاهمنامه با وزارت جهاد کشاورزی در پایش گندم، جو، برنج، گوجه، عدس، پیاز، پنبه و غیره
- پنجره واحد زمین
- همکاری در پروژه ملی جینف (GNAF) از طریق بخش خصوصی
- سایر کاربردها و سامانه ارزش افزوده
جینف یک پایگاه داده اطلاعاتی است که آدرس تمام ساختمانها و واحدهای مکانی موجود در شهرها و روستاهای کشور را استانداردسازی و ژئوکد (Geocode) میکند.
استانداردسازی یعنی یک آدرس تنها از یک مسیر شناخته میشود و امکان مشابهسازی و سواستفاده از بین میرود؛ همچنین صحتسنجی و راستیآزمایی میگردد؛ علاوه بر این، اطلاعات محل مثل مختصات کوچه، بن بست، مقدار جمعیت کوچه، شعب برق و گاز و سایر اطلاعات را میتوان از این کد آدرس به دست آورد و در مواقع اضطراری استفاده کرد.
ژئوکد هم به این معنی است که آدرسهای استاندارد شده به همراه مختصات مرتبط به عنوان یک داده روی نقشه قرار میگیرد تا امکان گزارشگیری از اطلاعات مختلف روی نقشه فراهم شود.
به عنوان مثال براساس این دادهها میتوان فهمید مشتریان یک بانک یا یک مرکز خرید بیشتر در چه موقعیتی هستند و بیشترین خدمات درخواستی آنها چیست تا براساس آن بهترین خدمات را با صرف انرژی کمتر ارائه داد. اگر در یک محله حادثهای رخ میدهد و با استفاده از پایگاه داده جینف میتوان فهمید که چند ساختمان، چند واحد مسکونی، چه مقدار جمعیت و غیره در آنجا وجود دارد تا براساس آن خدمات امدادی انجام خواهد شد.
توسعه علوم و اکتشافات فضایی
توسعه علوم و اکتشافات فضایی شامل بخش بینالمللی و بومی است که بخش بینالملل شامل پیگیری برنامههای اکتشافات فضایی ماه است.
بخش بومی:
- طراحی و ساخت کپسول ۵۰۰ کیلوگرمی با قابلیت جیاناس (GNC) که سامانهای است مانند GPS با این تفاوت که به یک بیسیم هم مجهز میباشد.
- طراحی و ساخت کپسول ۱۵۰۰ کیلوگرمی با قابلیت GNC
- طراحی و ساخت نمونه جرمی ماهنورد، ماهگرد و محموله اکتشافی ماه
- پروژه ماهنورد ایرانی شامل سه بخش مدارگرد، ماهنشین و ماهگرد است که این ۳ نزدیک به ۱۱۰ کیلوگرم وزن محموله آن است؛ مدارگرد در مدار ۲۰۰ کیلومتری ماه کار دادهبرداری را انجام میدهد؛ ماهنشین شامل آنتن و محموله زیستی است که در سطح ماه مینشیند. با این پروژه کار تصویربرداری حرارتی و اسکن سطح ماه با دوربینهای اپتیکی انجام میشود؛ این ماهگرد توسط ایران ساخت شده است و کشور چین فقط کار پرتاب آن را انجام میدهد.
توسعه زیرساخت
-
سامانه رصد فضایی
- ماهواره
- تکمیل فضایی فیزیکی آزمایشگاههای آزمایش و تجمیع ماهواره کلاس ۱۰۰۰ کیلوگرم
- پیشرفت در بخش تامین تجهیزات آزمایش و آزمایشگاه
- پایگاه پرتاب
- آغاز بهرهبرداری از فاز ۱ پایگاه ملی پرتابهای فضایی چابهار
- طراحی فاز ۲ پایگاه ملی پرتابهای فضایی چابهار
- تکمیل ایستگاههای زمینی سلماس و چناران
- طراحی و ساخت ایستگاه دریایی.