ظهور ابرانسان با تغییر ژنتیک برای سفرهای فضایی بینستارهای
انسان برای سفر به اعماق فضا خلق نشده است و توانایی تحمل شرایط وحشتناک خارج از کره زمین را برای مدت طولانی ندارد؛ به همین خاطر دانشمندان در تلاش هستند با تغییر ژنتیک و ساخت ابرانسان بالاخره سفرهای فضایی بینستارهای را به یک واقعیت تبدیل کنند.
این روزها علاقه به انجام کاوشهای فضایی سبب آغاز رقابت سنگینی بین آمریکا و چین در رسیدن به ماه شده است. هر چند سفر به ماه در مقایسه با ابعاد حیرتانگیز کهکشان راه شیری (Milky Way) و جهان هستی اقدامی فوقالعاده کوچک محسوب میشود؛ در همین راستا سازمانهای مختلف فضایی در تلاش برای مهیا کردن شرایط انجام سفرهای فضایی بینستارهای و خارج شدن از منظومه شمسی هستند؛ در نتیجه ایده تغییر ژنتیک و ساخت ابرانسان مطرح شده است.
تاثیر تغییر ژنتیک در انجام سفرهای فضایی طولانی
اقدام ناسا برای ساخت یک پیشرانه خاص که میتواند مدت زمان سفر رفت و برگشت به مریخ را از دو سال به دو ماه کاهش دهد میتواند یک گام مهم باشد، اما کافی نیست. هنوز موانع زیادی در مسیر خارج شدن انسان از منظومه شمسی وجود دارد؛ مانند محدودیت مواد غذایی و ذخیره آن در یک فضاپیما.
همچنین تشعشعات فضایی میتوانند سبب آسیب به فضانوردان، نارسایی کلیه و ایجاد سرطانهای مختلف شوند؛ علاوه بر اینها حتی با بهترین و سریعترین فضاپیماها نیز سفر به نزدیکترین ستاره چند ده هزار سال طول میکشد که با عمر محدود انسان امکانپذیر نیست؛ البته فناوریهای پیشرفته و ساخت ماشین وارپ میتواند همه این مشکلات برطرف کند، اما فعلا چنین امکانی در اختیار انسان قرار ندارد.
اینجاست که گزینه تغییر ژنتیک و ساخت ابرانسان برای انجام سفرهای فضایی مطرح میشود. اخیرا نیز مناظرهای در این خصوص بین مارتین ریس (Martin Rees)، دانشمند اخترفیزیک مطرح بریتانیایی و رابرت زوبرین (Robert Zubrin) از مدافعان کاوش در مریخ برگزار شده است.
ریس که در جدیدترین کتاب خود به نام پایان فضانوردان (End of Astronauts) به مزایای کاوشهای رباتیک در فضا پرداخته، متعقد است میتوان با هزینه بسیار کمتر و بدون متحمل شدن خطرات مختلف با تعدادی ربات به کاوش در مناطق مختلف منظومه شمسی پرداخت.
اگرچه در مقابل زوبرین از ایده کاوشهای انسانی حمایت میکند، اما با وجود اختلاف نظر این دو بر سر موضوعات گوناگون، در ضرورت تغییر ژنتیک و ساخت ابرانسان برای انجام سفرهای فضایی بینستارهای توافق نظر دارند؛ بدین ترتیب میتوان محدودیتها را دور زد و به گونهای چند سیارهای تبدیل شد. ژنوم انسان شامل تمامی DNA موجود در سلولهای بدن میشود که از سال ۲۰۱۱ امکان تغییر ژنوم با دقت بالا فراهم شده است.
ژنوم (Genome) همه ماده ژنتیکی یک موجود زنده است که در اصل محتوای ژنتیکی آن فرد، شامل DNA هسته و میتوکندری است. ژنوم دستورالعملهای ارثی برای ساخت، پیشبرد و نگهداری یک موجود زنده را داراست. میتوکندری (Mitochondrion) نیز اندامک غشاداری است که تقریبا در کلیه سلولهای وجود دارد و عملکرد اصلی آن تولید انرژی است.
در ابتدا نیز یک ابزار مولکولی به نام کریسپر-کس ۹ (Crispr-Cas9) ارائه شد که امروزه با هزینه کم حتی در آزمایشگاههای دبیرستانها در دسترس است و در ایستگاه فضایی بینالمللی مورد استفاده قرار گرفت؛ کمی بعد نوبت به روشهای جدیدتر رسید که سبب شدهاند امکان تغییر ژنوم هر موجود زندهای را داشته باشیم.
ظرفیتهای بالا این شاخه از پزشکی و سلامت برای تغییر انسان تقریبا بینهایت قلمداد میشود. تغییر ژنتیک و ساخت ابرانسان میتواند مشکل تشعشعات فضایی را در سفرهای بینستارهای کامل از بین ببرد در حالیکه حضور طولانی مدت انسان در فضا میتواند باعث آسیب شدید به بافتهای مختلف بدن و بروز سرطان شود؛ همچنین دانشمندان موفق شدهاند برخی باکتریها را شناسایی کنند که توانایی پاکسازی تشعشعات یک منطقه را دارند.
اگر بتوان به نحوی ژنهای مربوط به این نوع باکتریها را به ژنوم انسان اضافه کرد، یکی از مشکلات مهم انسان حذف خواهد شد. شاید در نگاه اول به فیلمهای علمی تخیلی شبیه باشد، اما بسیاری از دانشمندان برجسته جهان فکر میکنند که این مسیر تنها گزینه انسان برای خارج شدن از منظومه شمسی است.
همچنین دانشمندان میتوانند با ایجاد تغییراتی در ژنوم انسان فرآیند پیری را کند کرده و جلوی فروپاشی سلولها را بگیرند؛ البته تغییر ژنتیک برای انجام سفرهای فضایی فقط به انسان محدود نیست و توانایی تغییر ژنوم گیاهان نیز برای مقاومت در برابر تشعشعات فضایی وجود دارد؛ بدین ترتیب مشکل کمبود غذا برای سفرهای فضایی برطرف خواهد شد. پس از این مرحله نیز باید سراغ ساخت داروهای شخصیسازی شده با توجه به ژنوم خاص فضانوردان رفت.
خرس آبی الگویی برای ساخت ابرانسان
جالب اینجاست که یک جانور آبزی به نام خرس دریایی میتواند دما، فشار و تشعشعات فوقالعاده شدید را تحمل کند؛ همچنین خرس آبی مشکلی با گرسنگی طولانیمدت و حضور در فضا ندارد.
اخیرا نیز پژوهشگران تلاشهای خود را صرف کشف ژنها و پروتئینهای مهم تاثیرگذار بر خرس آبی کردهاند. اگر بتوان برخی از این ژنها را وارد گیاهان یا بدن انسان کرد، قطعا آینده سفرهای فضایی متفاوت خواهد شد. گروهی از دانشمندان ادعا میکنند که توانستهاند برخی از ژنهای خرس آبی را به سلولهای انسان در آزمایشگاه اضافه کنند.
نتیجه نیز نشان داد که سلولهای انسان مقاومت بیشتری در برابر پرتو ایکس (X-rays) از خود نشان میدهند. هر چند تا عملی کردن این ایده در یک انسان زنده راه زیادی در پیش داریم. به طور کلی تغییر ژنتیک انسان میتواند آینده درخشانی را برای سفرهای فضایی رقم بزند، اما مشکل اینجاست که این کار میتواند ظرفیتهای تاریک زیادی را هم بیدار کند.
به همین سبب بسیاری از کشورها از جمله کانادا و آلمان محدودیتهای زیادی را برای این حوزه در نظر گرفتهاند. هر چند محدودیتهای چند کشور غربی لزوما باعث نمیشود که دیگر کشورها در این زمینه فعالیت نکنند؛ به عنوان مثال در سال ۲۰۱۸ یک دانشمند چینی به نام هیجیانکوی (HE Jiankui) اعلام کرد که توانست اولین انسانهای تغییر ژن یافته را ایجاد کند؛ او ژنی را وارد بدن یک جنین دوقلو کرده بود تا آنها در برابر ویروس HIV مقاوم شوند.
در نتیجه، احتمالا پیدایش یک گونه جدید و نابودی گونه مطرح خواهد بود که ظهور ابرانسان دیر یا زود به صورت رسمی اعلام خواهد شد و پس از آن عصر جدیدی در زندگی هوشمندترین گونه سیاره زمین آغاز میشود.