موفقیت پرتاب ماهواره هواشناسی گوس-یو آمریکا توسط اسپیس‌ایکس به فضا

به گفته کارشناسان، ماهواره‌های هواشناسی اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (National Oceanic and Atmospheric Administration به اختصار NOAA) شاید در گذشته خوب بودند، اما در مقایسه با آنچه اکنون در مدار زمین وجود دارد، متفاوت هستند.

ماهواره‌های زیست‌ محیطی عملیاتی زمین‌ ایستا

ماهواره‌های زیست‌ محیطی عملیاتی زمین‌ ایستا (Geostationary Operational Environmental Satellites به اختصار GOES) جدید نیستند و از سال ۱۹۷۵ با ارائه داده‌ها و تصاویر فضایی به دانشمندان، پیشرفت در فناوری و درس‌های آموخته‌ شده از هر ماهواره پرتاب‌ شده به توسعه قابلیت‌های مدل‌های جدیدتر ماهواره کمک کرده‌اند.

با پرتاب اولین نمونه از چهار ماهواره گوس-آر (GOES-R) به فضا در نوامبر۲۰۱۶، هواشناسان ضمن تشریح چگونگی استفاده از ماهواره در پیش‌بینی‌های خود برای هشدار دادن به مردم درباره آب‌ و هوای نامناسب، به مقایسه قدرت باورنکردنی ماهواره جدید به نسبت ماهواره‌های پیشین پرداختند.

جان سینتینئو (John Cintineo)، پژوهشگر آزمایشگاه ملی طوفان‌های شدید (NSSL) آمریکا، می‌گوید: «من معتقدم که ماهواره در پیش‌بینی طوفان تندری واقعا به انتظارات ما از عملکردشان عمل کرده است. هواشناسان می‌توانند با مشاهده تکامل طوفان در لحظه، اطلاعات بیشتری را درباره پیشروی و شدت طوفان به دست بیاورند تا هشدارهای بهتری را ارائه دهند.»

وی بیان می‌کند: «مجموعه گوس-آر نه تنها مشاهداتی را در مواردی که پوشش رادار کم است ارائه می‌دهد، بلکه اغلب سیگنال قوی را پیش از رادار منتشر می‌کند؛ مانند زمانی که طوفان در حال تشدید یا تضعیف شدن است. من مطمئن هستم که در دهه گذشته پیشرفت‌های زیادی در پیش‌بینی‌ها و نظارت بر محیط‌ زیست صورت گرفته، اما اینجاست که به وضوح شاهد بهبود بوده‌ام.»

عملکرد ماهواره‌ها در پیش‌بینی وضعیت آب و هوا

هر ماهواره علاوه بر پیش‌بینی طوفان‌های شدید تندری، تصاویر و داده‌هایی از رویدادهای بارانی شدید (عامل وقوع سیل)، شناسایی ابرهای کم‌ ارتفاع و مه در هنگام شکل‌گیری آن‌ها و پیشرفت‌های قابل توجهی را در زمینه پیش‌بینی‌ها و خدمات ارائه‌ شده در فصل طوفان داشته است.

کن گراهام (Ken Graham)، مدیر سرویس ملی هواشناسی (National Weather Service به اختصار NWS)، می‌گوید: «ماهواره گوس داده‌های سریع‌تر و دقیق‌تری را در اختیار پیش‌بینی‌کنندگان طوفان قرار می‌دهد که برای تخمین زدن شدت طوفان حیاتی است.»

سینتینئو در ادامه می‌گوید: «گوس-یو و مجموعه ماهواره‌های گوس-آر، آب‌ و هوای کل نیمکره غربی را در مقیاس مکانی و زمانی بی‌سابقه‌ای به دانشمندان و هواشناسان نشان می‌دهند؛ داده‌های این ماهواره‌ها به پژوهشگران کمک می‌کنند تا فناوری‌ها و روش‌های جدیدی را برای رسیدگی به مشکلاتی مانند پیش‌بینی رعد و برق، هشدار آب‌ و هوای نامساعد و تخمین دقیق حرکت ابرها توسعه دهند؛ همچنین، فناوری‌های گوس-آر از طریق تقویت جذب داده‌ها به بهبود پیش‌بینی‌ توسط مدل‌های عددی آب‌ و هوا در سطح جهانی و منطقه‌ای کمک می‌کنند.»

گوس-یو شبیه به همتایان خود است، اما منحصر به‌ فرد نیز خواهد بود؛ زیرا پیشرفت‌هایی در تجهیزات آن صورت گرفته که مبتنی بر داده‌های ماهواره‌های موجود در مدار زمین هستند. چیزی که گوس-یو را از سایر ماهواره‌ها متمایز می‌کند، حسگر جدید روی آن موسوم به «CCOR» است که آب‌ و هوای بیرون از جو زمین را کنترل می‌کند و رویدادهای جوی فضا را مورد بررسی قرار می‌دهد که می‌توانند بر سیاره ما تاثیر بگذارند.

راب استینبرگ (Rob Steenburgh)، دانشمند مرکز پیش‌بینی آب‌ و هوای فضا (Space Weather Prediction Center به اختصار SWPC)، می‌گوید: «این اولین تاج‌نگار (وسیله‌ای برای ثبت تصاویر خوب و باکیفیت از منظومه‌ها و سیارها با جلوگیری از تابش نور بسیار زیاد برخی از اجرام) عملیاتی واقعی خواهد بود که ما به آن دسترسی داریم. این یک جهش بزرگ برای ما به شمار می‌رود؛ زیرا ما تاکنون همیشه به یک سامانه تاج‌نگار نصب‌شده روی یک فضاپیما وابسته بوده‌ایم که مدت‌ها پیش پرتاب شده است.»

استینبرگ ادامه می‌دهد: «اکنون دیگر مجبور نیستم منتظر بمانم تا داده‌ها دانلود شوند. گاهی اوقات تصاویر تاج‌نگار با تاخیر رو به‌ رو می‌شدند و دانلود را به تعویق می‌اندازند. گاهی اوقات چهار یا هشت ساعت منتظر می‌مانیم؛ درحالی که هر ساعت مهم است؛ زیرا با خروج جرم از تاج خورشیدی سر و کار داریم که گاهی به سوی زمین می‌آیند و مانند ماه گذشته طوفان‌های ژئومغناطیسی بزرگی را پدید می‌آورند.»

فالکون هوی

فالکون هوی که به اختصار FH نیز نامیده می‌شود، یک پرتابگر فضایی طراحی و توسعه داده شده توسط شرکت آمریکایی اسپیس‌ایکس است. اسپیس‌ایکس در واقع یک شرکت ترابری فضایی خصوصی است که در تابستان سال ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک (Elon Musk)، بنیان‌گذار کمپانی تسلا (Tesla) تاسیس شد.

این پرتابگر در حقیقت نسخه‌ای از ماهواره‌بر فالکون ۹ معمولی است که توسط دو بوستر تقویت‌ شده است. ماهواره‌بر مذکور ۷۵ تن (۱۶۵ هزار پوند) وزن دارد. فالکون هوی در حال حاضر با توانایی حمل تا ۷۰ تن بار به مدار زمین قوی‌ترین ماهواره‌بر پرتابگر فضایی دنیاست.