تلسکوپ فضایی جیمز وب، زمان شکلگیری کربن را در جهان آغازین کشف کرد
تلسکوپ فضایی جیمز وب، کربن را که یکی از اجزای کلیدی حیات در زمان طلوع جهان است، در کهکشانی فشرده و دوردست در فاصله ۳۵۰ میلیون سال پس از بیگبنگ آشکار کرد؛ این آغازیترین کشف عنصری غیرهیدروژنی در جهان به شمار میرود. اولین پژوهشها نشان دادند که کربن خیلی دیرتر از بقیه عنصرها و در فاصله یک میلیارد سال پس از بیگبنگ شکل گرفت، اما اکنون دانشمندان متوجه شدند کربن بسیار زودتر از تصورات پیشین شکل گرفته و قدیمیترین فلزی است که تاکنون کشف شده است؛ این یافته میتواند درک ما از آغاز حیات را متحول کند.
ستارهشناسها عنصرهای سنگینتر از هیدروژن و هلیم را در گروه فلزها دستهبندی میکنند؛ به این دلیل که این عنصرها داخل کورههای آتشین ستارهها شکل میگیرند و با انفجار آنها در فرآیند موسوم به ابرنواختر در جهان توزیع میشوند. زمانی تصور میشد فرآیند شکلگیری و انتشار عنصرهای سنگین پس از مرگ تعداد زیادی از ستارهها آغاز شده باشد، اما کشف جدید این درک را به چالش کشید.
زمان شکلگیری کربن
روبرتو مایولینو (Roberto Maiolino)، استاد اختر فیزیک تجربی دانشگاه کمبریج (University of Cambridge)، میگوید: «از دیدن کربن در جهان آغازین شگفتزده شدیم؛ زیرا تصور میکردیم اولین ستارهها مقدار اکسیژن بیشتری نسبت به کربن تولید کرده باشند. همچنین تصور میکردیم کربن بعدها در فرآیندهایی کاملا متفاوت شکل گرفته است، اما رصد آن در جهان آغازین نشان میدهد احتمالا اولین ستارهها عملکردی متفاوت داشتند.»
دانشمندان برای این پژوهش از تلسکوپ جیمز وب برای رصد کهکشانی باستانی به نام GS-z12 استفاده کردند. آنها با استفاده از طیفسنج فروسرخ نزدیک این تلسکوپ، نور آغازین را به طیفی از رنگها تجزیه کردند که براساس آن توانستند اثر شیمیایی کهکشان آغازین را بخوانند.
آنها در کهکشانی دورافتاده که ۱۰۰ هزار برابر سبکتر از راه شیری است، ردهایی از اکسیژن و نئون همراه با سیگنالی قوی از کربن را کشف کردند. علت واقعی شکلگیری کربن در آغاز جهان نامشخص است، گرچه میتواند به دلیل فروپاشی ستارهها با انرژی کمتر باشد. با شکلگیری کربن در پوستههای بیرونی ستارهها، گریز آنها و انتشارشان در جهان زودتر از حد انتظار رخ داده است.
فرانچسکو دییوجین (Francesco D’Eugenio)، مولف ارشد پژوهش، میگوید: «این رصدها به ما میگویند کربن به سرعت در آغاز جهان تشکیل شده است. از آنجا که کربن عنصری بنیادی برای حیاتی به شمار میرود، لزوما نمیتوان گفت حیات در فاصله زمانی دیرتری تشکیل شده است. شاید حیات زودتر از انتظارمان شکل گرفته و اگر جایی دیگر در این دنیا باشد احتمالا تکامل آن با حیات روی زمین بسیار متفاوت بوده است.»