رمزگشایی از سیاره سرخ با شهابسنگهای مریخی
دانشمندان با بررسی شهابسنگهای جمعآوری شده در قطب جنوب و آفریقا که در حدود بیش از ۱ میلیارد سال پیش در مریخ تشکیل شدهاند به ماهیت گوشته و پوسته این سیاره پیبردند. این سیاره یک ساختار متمایز در گوشته و پوسته خود با مخازن قابل رویت دارد.
جیمز دی (James Day)، زمینشناس موسسه اقیانوسشناسی اسکریپس (Scripps Institution of Oceanography) در دانشگاه کالیفرنیا، درباره نتایج بررسیهای انجام شده بر روی ترکیبات نمونههای مریخ میگوید: «این نتایج برای فهم چگونگی شکلگیری و تکامل مریخ و همچنین به عنوان دادههای دقیقی برای ماموریتهای ناسا مانند ماموریت کاوشگر اینسایت (Insight)، استقامت (Perseverance) و بازگشت نمونه مریخ (Mars Sample Return) حائز اهمیت هستند.»
وی خاطرنشان میکند: «شهابسنگهای مریخی تنها مواد فیزیکی قابل دسترس از این سیاره، ما را قادر میسازند با اندازهگیریهای دقیق و مشخص، کمیت فرآیندهای روی داده در درون و نزدیک به سطح مریخ را مشخص کنیم.»
نمونههای مریخی
نمونههای مریخی همگی از یک آتشفشان در حدود ۱۱ میلیون سال پیش بر اثر اصابت یک سنگ آسمانی بزرگ به مریخ به صورت تکههایی از سطح این سیاره به درون فضا پرتاب شدند.
برخی از این تکهها به شکل شهابسنگ بر روی زمین فرود آمدند و اولین آنها در سال ۱۸۱۵ در منطقهای در فرانسه و سپس در سال ۱۹۰۵ در کشور مصر کشف شدند. از آن زمان تاکنون تکههای بیشتری از این شهابسنگها در مناطقی از جمله در قطب جنوب کشف شدهاند.
این سنگها از طریق فرایندی موسوم به بلوریشدن شکنشی (fractional crystallization) در آتشفشان محل شکلگیری آنها با یکدیگر ارتباط دارند.
بررسی ویژگیهای این سنگها مشخص کرد که پوسته بالایی مریخ از لحاظ اتمسفریک دچار تغییر شده است و همچنین یک پوسته پیچیده عمیقتر و یک جبه یا گوشته (mantle) وجود دارد. همچنین بخش داخلی مریخ که در مراحل اولیه تکامل آن شکل گرفته نیز ذوب شده و انواع متمایزی از آتشفشانها را ایجاد کرده است.
دی خاطرنشان میکند: «مخازن (reservoirs) در مریخ بسیار باستانی هستند و اندک زمانی پس از شکل گیری مریخ از یکدیگر جدا شدهاند، اما در زمین اینها در طول زمین به کنار هم بازگشتهاند. از این لحاظ مریخ یک پیوند مهم بین شکل اولیه زمین و شکل امروزی آن فراهم میکند.»