کشف دورترین کهکشان درخشان با ستاره‌های غول‌پیکر

تلسکوپ جیمز وب به‌ تازگی پس از یک رصد ۱۰ ساعته، دورترین کهکشان درخشان مملو از ستاره‌های غول‌پیکر را کشف کرده است. این کهکشان کمتر از ۳۰۰ میلیون سال بعد از بیگ بنگ شکل گرفته است، اما خصوصیات منحصر به فردی دارد که با این عدد سازگاری ندارند.

این کهکشان با نام JADES-GS-z14-0، با عرض بیش از هزار سال نوری یک کهکشان بزرگ، پرجرم و نورانی است و مقدار نور ستارگانش با توجه به این که در زمانی کوتاه بعد از بیگ بنگ شکل گرفته، معمولی نیست.

دانشمندان از طیف داده‌های فروسرخ میانی برای یافتن انتقال به سرخ و تعیین سن کهکشان استفاده می‌کنند. طبق داده‌های ابزار فروسرخ میانی تلسکوپ (MIRI) طول موج نور گسیل‌شده از این کهکشان نشان از حضور تابش‌های قدرتمند گازهای یونیزه دارد که احتمالا از فراوانی عناصر هیدروژن و اکسیژن ناشی می‌شوند.
این موضوع عجیب است؛ زیرا معمولا در اولین مراحل حیات یک کهکشان اکسیژن وجود ندارد؛ این نکته نشان می‌دهد پیش از آن که نور دورترین کهکشان به ما برسد، احتمالا چندین نسل از ستارگان بسیار بزرگ در آن وجود داشته بودند.

نگاه به گذشته

حدود ۱۰ میلیون سال زمان می‌برد تا یک ستاره متولد شود، اما ستاره‌ها می‌توانند تا میلیاردها سال عمر کنند البته ستاره‌های بسیار بزرگ عمر خیلی کوتاهی دارند.

کشف کهکشان JADES-GS-z14-0، قسمتی از برنامه «پایش فراکهکشانی عمیق پیشرفته تلسکوپ فضایی جیمز وب» (JADES) است؛ رصدهای این برنامه شامل کهکشان JADES-GS-z14-0 با چیزی که مدل‌های نظری و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری از اولین مراحل کیهان نشان می‌دهند، سازگار نیست.

درخشش بسیار زیاد این کهکشان نشان می‌دهد که نور آن از ستاره‌هایی بسیار بزرگ می‌آید، نه از نوری که اطراف یک کهکشان کلان‌جرم متمرکز می‌شود. نور این کهکشان نیز قرمز است که یعنی ابرهایی از گاز و غبار اطراف ستاره‌ها را فراگرفته‌اند.

این مشاهدات روی هم نشان از این دارند که این کهکشان ظرف چند صد میلیون سال آینده در کیهان به رشد خود ادامه می‌دهد و بسیار بزرگ‌تر و نورانی‌تر خواهد شد. دانشمندان تا به حال در کهکشان‌های بسیار دور چنین موردی را کشف نکرده‌اند، اما انتظار می‌رود که با افزایش رصدهای پروژه JADES تعداد این کهکشان‌های نورانی و حتی قدیمی‌تر افزایش یابد.