مدار زمین مملو از ۱۶۰ میلیون قطعه زباله فضایی است که خطری برای ماهواره‌ها و فضانوردان محسوب می‌شود. توزیع زباله در مدار می‌تواند فعالیت‌های فضایی و استفاده از ماهواره‌ها را در مدارهای خاص برای چندین نسل غیرممکن کند، اما گزارش تازه از ناسا امیدوارکننده‌ترین راهبردها برای مقابله با مشکل فزاینده زباله‌های فضایی را ارائه می‌دهد.
در همین رابطه بخوانید: خطر مرگ بر اثر سقوط زباله فضایی چقدر است؟
ناسا، تلاش برای پاکسازی این ۱۶۰ میلیون قطعه زباله فضایی را که با سرعت تقریبی ۲۷ هزار کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند به جمع کردن گلوله‌ها تشبیه کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر تکه‌ای از زباله‌های فضایی به ماهواره‌ای در مدار برخورد کند، قطعات بیشتری از ترکش‌های فضایی ایجاد می‌شود که این امر به نوبه خود می‌تواند ماهواره‌های دیگر را از بین ببرد و منجر به اثری به نام سندرم کسلر (Kessler syndrome) شود.
سندرم کسلر که توسط دانشمند ناسا، دونالد جی کسلر (Donald J. Kessler)، در سال ۱۹۷۸ بیان شده، سناریویی است که در آن چگالی اشیا در مدار پایینی زمین (LEO) به اندازه کافی بالا می‌رود که برخورد بین اشیا می‌تواند یک آبشار ایجاد کند که در آن هر برخوردی سبب ایجاد زباله فضایی می‌شود و احتمال برخورد بیشتر را افزایش می‌دهد.
وی خاطر نشان می‌کند: «محیط زباله‌ها به دلیل ناپایداری موجب می‌شود که هر تلاشی برای دستیابی به محیطی محدود و کوچک از زباله‌ها (حتی اگر فاقد رشد و گسترش زباله‌های جدید باشد) بدون از بین بردن منابع زباله‌های گذشته و به واسطه به وقوع پیوستن مقوله‌ای همچون ویژگی دومینو تقریبا ناممکن است.»
راهبردهای ارائه شده را برای کاهش زباله‌های فضایی
گزارش تازه ناسا با عنوان «تحلیل هزینه و فایده کاهش و ردیابی و اصلاح زباله‌های مداری»، بیش از ۱۰ راهبرد مختلف را برای کاهش خطر برخورد بین ماهواره‌ها و زباله‌های فضایی مقایسه می‌کند. از جمله ماموریت‌های حذف زباله‌های فضایی، محافظت بهتر ماهواره‌ها و ردیابی بهبود یافته زباله‌های فضایی که نشان می‌دهد مشکل به آن وخامت که قبلا تصور می‌شد، فاجعه‌بار نیست. دلیل آن، راهبردهای جدید مشخص شده است که مقرون به‌صرفه‌تر از آن چیزی است که آژانس فضایی قبلا پیش‌بینی کرده بود.
جریکو لاک (Jericho Locke)، تحلیلگر ناسا و نویسنده اصلی این گزارش، می‌نویسد: «این مطالعه به ما امکان می‌دهد تا به این سوال پاسخ دهیم که مقرون به صرفه‌ترین اقداماتی که می‌توانیم برای رسیدگی به مشکل رو به رشد زباله‌های مداری انجام دهیم، چیست؟»
یکی از موثرترین روش‌های ذکر شده، کاهش زمان دفع پس از ماموریت است؛ این موضوع به مدت زمانی اشاره دارد که یک ماهواره پس از دستیابی به اهداف ماموریت خود، اجازه دارد در مدار بماند. کاهش این بازه زمانی به میزان قابل توجهی با هزینه‌ای نسبتا کم میزان برخورد در مدار را کاهش می‌دهد.
سامانتا لاولر (Samantha Lawler)، ستاره‌شناس دانشگاه رجینا (University of Regina) کانادا، ابراز نگرانی می‌کند: «ماهواره‌های استارلینک (Starlink) اسپیس‌ایکس، ما را به طرز نگران‌کننده‌ای به سندرم کسلر نزدیک کرده‌اند.»