تلسکوپ فضایی جیمز وب تصاویر واضحی از حلقه‌های سیاره‌های نپتون، اورانوس و اقمار آن‌ها ثبت کرده است. این سیاره‌ها فقط با ابزار نجومی مانند دوربین دوچشمی قوی و تلسکوپ قابل دیدن هستند و حتی در بهترین تصاویر زمینی هم حلقه‌های آن‌ها این طور که تلسکوپ فضایی جیمز وب به تصویر کشیده است، دیده نمی‌شوند.
فاصله نپتون، ۳۰ برابر از فاصله زمین تا خورشید بیشتر است و حرکت آن به دور خورشید، ۱۶۴ سال زمینی طول می‌کشد. این یعنی در یکی از تاریک‌ترین قسمت‌های منظومه شمسی قرار دارد؛ پس عکس گرفتن از این سیاره کار راحتی نیست، اما در تصویر ثبت‌شده توسط تلسکوپ جیمز وب جزئیاتی را از حلقه‌های نپتون می‌بینیم که دست‌کم از سال ۱۹۸۹ بی‌سابقه بوده است؛ در آن زمان کاوشگر فضایی وویجر-۲ (Voyager-2) ناسا از کنار این سیاره گذشت.
همچنین نوار درخشان باریکی، خط استوای سیاره را احاطه کرده است که می‌تواند نشانگر یک جریان اتمسفری و عامل ایجاد بادها و طوفان‌های نپتونی باشد.
تصویر جیمز وب از نپتون
عکس جدید، ۷ قمر از مجموع ۱۴ قمر شناخته‌شده نپتون را نیز در خود جای داده است. ۶ قمر را در نزدیکی حلقه‌ها می‌بینید و بزرگ‌ترین آن‌ها، تریتون (Triton) به شکل یک ستاره هشت‌پر کمی بالاتر دیده می‌شود.
در همین رابطه بخوانید: چرا سیاره‌های اورانوس و نپتون رنگ‌های متفاوتی دارند؟
تریتون پوشیده از نیتروژن متراکم یخ‌زده است و چنان سطح شفافی دارد که حدود ۷۰ درصد از نور دریافتی خورشید را بازتاب می‌دهد. بنابراین به رغم کوچک‌تر بودن، در این عکس حتی از نپتون هم درخشان‌تر افتاده است. زیرا وجود متان درون اتمسفر این سیاره، در طول موج کارکرد جیمز وب، باعث ایجاد تیرگی می‌شود.
نکته عجیب درباره تریتون این است که رو به عقب به دور نپتون می‌گردد. همین امر باعث شده است برخی اخترشناسان آن را یکی از اجرام کمربند کویپر (Kuiper) بدانند که به دام جاذبه سیاره نپتون افتاده است.
ترکیب شیمیایی نپتون، آن را در دسته سیاره‌های «غول یخی» قرار می‌دهد. آبی دیده شدن این سیاره در تصاویر تلسکوپ هابل (ثبت‌شده در طول موج نور مرئی) نیز به همین موضوع ارتباط دارد. در واقع، وجود مقدار کمی متان گازی‌شکل، به آن رنگ آبی می‌دهد. جیمز وب به علت استفاده از دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam)، نپتون را آبی رنگ نشان نمی‌دهد.
تصویر جیمز وب از اورانوس
تصویر جدید اورانوس ۱۱ حلقه از ۱۳ حلقه شناخته‌شده این سیاره را نشان می‌دهد. برخی از آن‌ها به قدری درخشان هستند که تا حدودی متصل به هم دیده می‌شوند. با این حال، چیزی که اخترشناسان را شگفت‌زده کرد توانایی ابزار دوربین فروسرخ نزدیک جیمز وب در ثبت درونی‌ترین حلقه‌های غبارآلود اورانوس بود. این حلقه‌های بسیار محو، تا کنون تنها توسط دو ابزار نجومی دیگر، فضاپیمای وویجر-۲ در سال ۱۹۸۶ و رصدخانه کک (Keck) هاوایی، مشاهده شده‌اند.
وقتی وویجر ۲ در طول پرواز خود از اورانوس تصویربرداری کرد، این سیاره را فقط کمی بیشتر از یک سنگ مرمر آبی بدون تحرک دید که ویژگی‌های خاصی نداشت، اما این عکس جدید جیمز وب اختلافی چشمگیر با آن دارد و دنیایی پویا و در حال تغییر را به نمایش می‌گذارد.
این تصویر با ترکیب داده‌های دو فیلتر ساخته شده است که به ترتیب با رنگ‌های آبی و نارنجی دیده می‌شوند. این تصویر رنگی، سیال یخی متراکم شامل آب، متان و آمونیاک را در بالای یک هسته سنگی کوچک نشان می‌دهد.
فصول عجیب اورانوس
اورانوس مداری منحصر به فرد در منظومه شمسی دارد و محور چرخش به دور خودش، تقریبا با زاویه ۹۰ درجه نسبت به صفحه مدارش به دور خورشید کج شده است. این شیب زیاد باعث می‌شود که اورانوس فصل‌های بسیار شدیدی را تجربه کند؛ به طوری که هر یک از قطب‌ها سال‌ها در معرض تابش نور خورشید ثابت قرار می‌گیرد و سپس برای مدتی به همان اندازه در تاریکی فرو می‌رود.
هم‌اکنون در قطب شمال سیاره اورانوس بهار است و این را می‌توان در تصویر جدید هم مشاهده کرد. در همین حال، سمت راست سیاره توسط کلاهک یخی قطب شمال خود که رو به خورشید است، در روشنایی قرار دارد. این نخستین باری است که دانشمندان این جنبه از کلاهک قطبی اورانوس را می‌بینند و حتی در تصاویر پیشرفته ثبت‌شده توسط رصدخانه کک هم این ویژگی‌ها دیده نمی‌شود.
در لبه کلاهک قطبی، یک ابر درخشان با برخی عوارض قابل مشاهده گسترده‌تر و کم‌نظیرتر قرار دارد. دومین ابر بسیار درخشان هم در سمت چپ اورانوس دیده می‌شود. چنین ابرهایی برای اورانوس معمولی به حساب می‌آیند و در طول موج‌های فروسرخ اغلب دیده می‌شوند. اعضای تیم جیمز وب اعلام کردند که طبق یافته‌های نظری، این ابرها به فعالیت طوفان در سراسر غول یخی مرتبط هستند.
در همین رابطه بخوانید: چرا سیاره اورانوس آبی‌رنگ است؟
پس از گذر از بهار، قطب شمال اورانوس فصل تابستان خود را از سال ۲۰۲۸ آغاز خواهد کرد. قطب جنوب سیاره هم در حال حاضر در سمت تاریک سیاره و خارج از دید جیمز وب و همچنین در سمت دور از خورشید و رو به تاریکی فضا قرار دارد.
جیمز وب با این تصویربرداری همچنین موفق شد شش قمر از ۲۷ قمر شناخته‌شده اورانوس را به تصویر بکشد. این‌ها درخشان‌ترین قمرهای اورانوس هستند و بقیه به قدری بازتاب نور ضعیفی دارند که در یک نوردهی نسبتا کوتاه ۱۲ دقیقه‌ای دیده نمی‌شوند.
گفتنی است تلسکوپ فضایی قدرتمند جیمز وب همچنان به رصد غول یخی دوردست‌های منظومه شمسی ادامه خواهد داد. به گفته اعضای تیم ماموریت، انتظار می‌رود نگاه اجمالی جیمز وب به دو حلقه غبار بیرونی کم‌نورتر که در سال ۲۰۰۷ توسط تلسکوپ فضایی هابل کشف شدند، مقدمه تحقیقات گسترده‌ای باشد.
