کشف نوعی سنگ جدید در ماه

دانشمندان چینی نوع جدیدی از سنگ بازالت را در نمونه‌های بازگردانده‌شده از ماه کشف کردند. این سنگ توسط ماه‌نورد چانگ‌ای-۵ (Chang’e 5) از ماه به زمین منتقل شده و زمانی شکل گرفته است که ماه هنوز از نظر آتشفشانی فعال بود؛ یعنی قدمت آن به ۲ میلیارد سال پیش می‌رسد. این در حالی است که عمر ماه حدود ۴.۴ میلیارد سال تخمین زده می‌شود.

این کشف از میان حدود ۱.۷ کیلوگرم نمونه خاک سست، خردشده و قلوه سنگ سطح ماه صورت گرفت که چانگ‌ای-۵ همراه خود آورده و جوان‌ترین سنگی محسوب می‌شود که تاکنون از ماه به زمین منتقل شده است.

سنگ بازالت مورد اشاره، به دانشمندان درکی تازه از دوره زمانی متفاوتی در ماه داده و به آن‌ها کمک می‌کند تا عصری پرفراز و نشیب از تاریخ همسایه نزدیک ما را ترسیم کنند. این قطعه سنگ مملو از تیتانیوم و دارای کریستال‌های بزرگ است و نوع کانی‌شناسی آن پیش از این در نمونه‌های قمر زمین دیده نشده بود.

پژوهشگران در مطالعه خود، حدود ۳ هزار ذره با اندازه کمتر از ۲ میلی‌متر را در این نمونه غربال کردند تا به دنبال شواهدی از دهانه‌های برخوردی گذشته و فعالیت‌های آتشفشانی بگردند. آن‌ها ۷ نوع سنگ را از این نمونه فهرست‌بندی کردند که همگی به عنوان سنگ‌هایی عجیب در نظر گرفته شده و گمان می‌رود از مکان دیگری به محل فعلی خود رسیده باشند. به گفته دانشمندان، سه قطعه از این سنگ‌ها دارای ویژگی‌های سنگ‌شناسی خاص و ترکیبی غیرمعمول هستند.

در همین رابطه بخوانید: اگر ماه ناپدید شود چه اتفاقی می‌افتد؟

محل اولیه سنگ جدید در ماه

پژوهشگران گمان می‌کنند این قطعه‌ها ممکن است از مکان‌هایی در ماه در فاصله ۴۰۰ کیلومتری از محل خود، در اثر برخوردهای متوالی سیارک‌ها به سطح ماه و طی هزاران سال به آن ناحیه منتقل شده باشند. به عقیده دانشمندان، چنین قطعه‌هایی احتمالا از قسمت‌هایی از سطح ماه آمده‌اند که هنوز از نظر زمین‌شناسی اطلاعاتی درباره آن‌ها در دست نیست. همچنین این سنگ‌ها ممکن است نشان‌دهنده فوران‌های آتشفشانی باشند که محققان از آن‌ها بی‌خبرند.

البته دانشمندان انتظار داشتند ۱۰ الی ۲۰ درصد از مواد نمونه‌ها را به عنوان قطعه‌های عجیب بیابند، در حالی که تنها حدود ۰.۲ درصد از مواد نمونه، تحت این عنوان طبقه‌بندی شدند. در نتیجه شاید دانشمندان در آینده در مورد نمونه‌برداری از سطح ماه حداقل در این منطقه تجدید نظر کنند. گفتنی است چانگ‌ای-۵ نمونه سطح ماه را از منطقه کوه رومکر (Mons Rümker) در شمال یک دشت بازالتی موسوم به اقیانوس طوفان‌ها (Oceanus Procellarum) جمع‌آوری کرده بود.