وسایل بامزهای که حامل فضایی ناسا با خود به مدار ماه میبرد
حامل فضایی SLS ناسا قرار است به زودی طی ماموریت آرتمیس-۱ (Artemis-1) کپسول بدون سرنشین اوریون (Orion) را به همراه محمولههایی جالب در سفری ۶ هفتهای بهسمت ماه پرتاب خواهد کرد، اما این محمولهها چه خواهند بود؟ هرچند در این ماموریت هیچ فضانوردی حضور ندارد، فضاپیما خالی نخواهد بود و وسایلی از جمله سه مانکن، نشانگرهای گرانش صفر، برخی اشیای قدیمی و وسایل یادگاری را به مدار قمر زمین میروند.
مانکنهای ماموریت آرتمیس
در صندلی فرمانده در نوک کپسول، یک آدمک آزمایشی به اندازه انسان به نام مونیکین کامپوس (Moonikin Campos) نشسته است. این نام به آرتورو کامپوس (Arturo Campos)، مهندس برقی اشاره میکند که در بازگرداندن ایمن خدمه آپولو-۱۳ به زمین، نقشی مهم بر عهده داشت.
در همین رابطه بخوانید: ماه سرانجام از مدار خود خارج میشود؟
مونیکین کامپوس با پوشیدن لباس فضانوردی جدید کپسول مسافربری اوریون، دادههای مهم را درباره آنچه انسان در طول سفر به ماه تجربه میکند، در اختیار دانشمندان قرار خواهد داد. دو حسگر قرارگرفته در پشت صندلی مانکن مذکور و زیر تکیهگاه سر، شتاب و ارتعاش ایجادشده در طول ماموریت را ثبت میکنند و خود مانکن نیز مجهز به دو حسگر برای اندازهگیری میزان قرارگیری در معرض تابشها است.
جیسون هات (Jason Hutt)، مدیر یکپارچهسازی سامانههای اوریون در ناسا، میگوید: «دریافت اطلاعات از آدمک ماموریت آرتمیس-۱ برای ما بسیار مهم است تا مطمئن شویم که تمام سامانههای تازهطراحیشده به همراه سامانه تضعیف انرژی که صندلیها روی آن نصب شدهاند، با یکدیگر یکپارچه میشوند و حفاظت مورد نیاز اعضای خدمه به منظور آمادگی برای نخستین ماموریت سرنشیندار با آرتمیس-۲ را ارائه میدهند.»
دو مانکن دیگر به نامهای هلگا (Helga) و زوهر (Zohar) نیز روی صندلی مسافران کپسول اوریون خواهند نشست. بالاتنه این مانکنها از موادی ساخته شده است که بافت نرم و اندامها و استخوانهای یک زن را شبیهسازی میکنند. همچنین، مانکنها ۵۶۰۰ حسگر و ۳۴ آشکارساز تابش برای اندازهگیری میزان قرارگیری در معرض تشعشع در طول ماموریت به همراه خود دارند.
رامونا غزه (Ramona Gaza)، سرپرست تیم علمی در مرکز فضایی جانسون (JSC) ناسا، میگوید: «وقتی از اثرات بیولوژیکی سخن به میان میآید، اندامهای مختلف حساسیت متفاوتی به تابشهای فضایی دارند.» به گفته او زنان بهدلیل داشتن اندامهای حساس به تابش بیشتر به طور کلی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارند و درک این تاثیر برای ماموریتهای موفق و پایدار اکتشافات فضایی انسانی بسیار مهم است.»
شان گوسفنده به مدار ماه میرود!
شان گوسفنده (ٰShaun the Sheep)، از شخصیتهای یک برنامه تلویزیونی با همین نام، به منظور تمرین برای سفر فضایی خود، با یکی از هواپیمای شرکت چندملیتی ایرباس به مرکزیت هلند به نام زیرو جی (Zero G)، پروازی انجام داد تا شرایط بیوزنی مشابه با ریزگرانش را تجربه کند. علاوه بر شان، شخصیت کارتونی دیگری نیز به عنوان نشانگر گرانش صفر در کپسول اوریون حضور خواهد داشت.
در همین رابطه بخوانید: اگر ماه ناپدید شود چه اتفاقی میافتد؟
عروسک اسنوپی
اسنوپی (Snoopy)، شخصیت داستان مصور بادامزمینیها (Peanuts)، از زمان برنامه آپولو، با ماموریتهای ناسا در ارتباط بوده است. به نقل از ناسا، ماژول قمری آپولو-۱۰ نام مستعار اسنوپی (به معنای سرک کشیدن) را به خود اختصاص داد؛ زیرا وظیفه تجسس و جستجوی محل فرود آپولو ۱۱ در ماه را بر عهده داشت. یک عروسک پولیشی از اسنوپی که لباس فضانوردی مطابق با استانداردهای ناسا پوشیده است، هنگام رسیدن کپسول به محیط ریزگرانش، به تیم ناسا هشدار خواهد داد.
مجسمههای لگو
چهار مینیفیگور شرکت دانمارکی لگو (Lego) قرار است در ماموریت آرتمیس-۱ به اطراف قمر زمین سفر کنند. این مجسمهها در مجموعه «ساخت برای پرتاب» لگو که با همکاری ناسا طراحی شده اند و به گفته لگو هر مینیفیگور شامل کیت (Kate)، خلبان فرمانده و کای (Kyle)، متخصص ماموریت، به دانشآموزان کمک میکند نقشها و پیشینهها و مهارتهای مختلف در تیم آرتمیس-۱ را بهتر درک کنند.
گیاهان زمینی
ناسا قصد دارد پایگاههای دائمی در مدار ماه و روی سطح آن برپا و مسیر را برای ارسال نخستین فضانوردان به مریخ هموار کند. کشت مطمئن محصولات کشاورزی در فضا برای بقای مسافران فضایی احتمالی در ماموریتهای طولانیتر ضروری است. برای این منظور، آژانسهای فضایی میخواهند بفهمند که چگونه میتوان گیاهان را در فضا روی ماه یا در طول ماموریتهای فضایی برای غذا و اکسیژن پرورش داد.
انواع بذر درختان و گیاهان بهعنوان بخشی از آزمایشها با هدف بررسی تاثیر تابشهای فضایی روی گیاهان در کپسول اوریون قرار داده خواهد شد. به نقل از شارمیلا باتاچاریا (Sharmila Bhattacharya)، دانشمند زیستشناسی فضایی در ناسا، این بذرها به ما کمک خواهند کرد تا جنبه منحصربهفردی از نحوه سازگاری و رشد سامانههای زیستی در اعماق فضا را درک کنیم.
اشیای مربوط به اکتشافات فضایی
بهعنوان بخشی از کیت پرواز رسمی آرتمیس-۱ که حاوی حدود ۵۵ کیلوگرم وسایل یادگاری است، چند اشیای قدیمی از ماموریتهای فضایی قبلی در فضاپیمای اوریون قرار خواهند داشت.
در همین رابطه بخوانید: آیا ماه میلیاردها سال آب از زمین جذب کرده است؟
تکهسنگ کوچکی از ماه حاصل ماموریت آپولو-۱۱ و تکهای از فضاپیمای مذکور و پیچی از موتورهای F-1 آپولو ۱۱، از وسایلی خواهند بود که به دور ماه سفر خواهند کرد. اشیای مهم فرهنگی نیز در ماموریت آرتمیس-۱ وجود خواهند داشت؛ از جمله ماکت چاپ سهبعدی از آرتمیس، الهه یونانی و سنگریزهای از پایینترین خشکی سطح زمین (ساحل دریای مرده).
گفتنی است آرتمیس-۱ نخستین گام بزرگ در مسیر تلاشها برای بازگرداندن انسان به سطح ماه برای نخستین بار از سال ۱۹۷۲ خواهد بود. اگر همه چیز به خوبی پیش برود، در ماموریت بعدی به نام آرتمیس-۲، گروهی از فضانوردان به دور ماه فرستاده خواهند شد و سپس در آرتمیس-۳، نخستین فرود انسانها روی ماه در نیمقرن گذشته رقم خواهد خورد.