آیا انبساط جهان متوقف خواهد شد؟

دانشمندان تاکنون در رابطه با سرنوشت انبساط کیهان، اطلاعی کسب نکرده‌اند. به گفته محسن منتظری، کارشناس نجوم، ۱۳.۸ میلیارد سال پیش تمام جهان در یک گوی چگال داغ جمع شده بود و در آن زمان تمام نیروها در حجم صفر و چگالی بی‌نهایت قرار داشت، اما پایداری آن‌ها بسیار کم و نزدیک به صفر بود.

به دلیل مقدار پایداری هنگامی که امواج اولیه کیهانی با یکدیگر برهم‌کنش انجام داد انفجاری بزرگ یا همان بیگ بنگ در زمانی معادل ۱۰ به توان منفی ۴۳ ثانیه رخ‌داد. این انفجار منجر به انبساطی شد که جهان را به سمت تعادل، سرد شدن و بی‌نظمی حرکت داد.

عامل رخ‌دادن انفجار بزرگ به ظاهر نیروهای ناپایدار امواج و ذراتی است که در گوی چگال اولیه جمع شده بود. در ابتدا این نیروها منجر به انفجار و سپس انبساط کیهان می‌شد که بر این اساس، انتظار می‌رفت شتاب انبساط به مرور کاهش یابد؛ اما در کمال ناباوری متوجه شدیم که شتاب انبساط کیهان هر لحظه افزایش می‌یابد.

سرعت انبساط کیهان به صورتی افزایش می‌یافت که چگالی جهان تغییر نکند یعنی چگالی جهان در همان مقدار اولیه باقی‌ بماند، اما انبساط جهان تا به امروز هر لحظه بیشتر شده است. تا به امروز تئوری‌هایی مطرح شده است که انبساط کیهان چگونه رخ می‌دهد.

دانشمندی به نام هابل (Hubble) برای نخستین بار سرعت دور شدن کهکشان‌های دوردست را نسبت به زمین محاسبه کرد و متوجه شد که کهکشان‌ها در هر نقطه از کیهان با سرعت مشخصی نسبت به زمین دور می‌شود. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، دانشمندان توانستند نورهای دورتر را دریافت و به ابتدای شکل‌گیری جهان سفر کنند؛ این مسئله موجب شد شتاب انبساط کیهان را در گذر زمان را تشخیص و برابری چگالی را تثبیت نمایند.

در واقع انبساط کیهان مانند بادکنک درحال باد شدن است که هر چه مقدار هوای داخل آن افزایش یابد، طرح‌های روی بادکنک از یکدیگر فاصله می‌گیرد؛ این عمل به عنوان تورم کیهانی شناخته می‌شود که طی آن اجرام از یکدیگر فاصله می‌گیرد.

در همین رابطه بخوانید: جهان هستی به زودی به شکل قابل توجهی کوچک می‌شود!

عامل انبساط کیهان چیست؟

انبساط کیهان تا به امروز ادامه داشته و دانشمندان عامل اصلی آن را ماده تاریک می‌دانند که هنوز ناشناخته مانده است. ماده و انرژی تاریک حدود ۹۶ درصد کل جرم جهان را تشکیل می‌دهد و منجر به انبساط جهان می‌شود. ماده تاریک، می‌تواند میلیاردها جهان مانند کیهان کنونی به‌وجود بیاورد و با کمک انرژی تاریک جهان کنونی را منبسط کند.

در انبساط کیهان کمیتی تحت عنوان ثابت هابل (Hubble’s constant) وجود دارد که تقریبا معادل ۰.۷ است و نسبت جرم جهان به حجم را نشان می‌دهد. آلبرت اینشتین برای نخستین‌بار سرنوشت جهان را پیش‌بینی کرد و  گفت: «جرم جهان می‌تواند بر گرانش غلبه کند و منجربه بسته شدن جهان شود.»

اینشتین در آن زمان به ماده و انرژی تاریک توجه نکرده بود و تنها براساس محاسبات خود ثابتی در نظر گرفت، اما با گذشت زمان تصور کرد که این نظریه اشتباه است و به عنوان بزرگ‌ترین اشتباه زندگی خود از آن یاد می‌کرد در صورتی که این ثابت کاملاً صحیح بود.