بازنویسی برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران با توجه به پیشرفت‌های فضایی در جهان، به نقاط پایانی خود رسیده و فاز مطالعات و طراحی قرارداد عمرانی پایگاه ملی پرتاب چابهار نیز انجام شده است.
یکی از مسائل حائز اهمیتی که در دولت سیزدهم رخ داد، برگزاری جلسه شورای عالی فضایی بود. در این جلسه که پس از ۱۱ سال وققه به ریاست رئیس جمهوری تشکیل شد، مباحثی مانند شتاب‌بخشی در عرصه فضایی، همگرایی و هم‌افزایی در عرصه فضایی، استفاده از تمام ارکان و بازیگران فضایی و توجه حداکثری بر دیپلماسی فضایی مورد تاکید قرار گرفتند.
جلسه شورای عالی فضایی
حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، درباره شورای عالی فضایی می‌گوید: «این شورا، بالاترین نهاد سیاست‌گذاری در حوزه فضایی در کشور ایران است. ریاست آن را رئیس جمهوری بر عهده دارد و اعضای آن را تعدادی از وزرا مانند وزیر ارتباطات، وزیر علوم، وزیر امور خارجه و روسای سازمان‌هایی مانند برنامه و بودجه و نهادهای دیگر تشکیل می‌دهند.»
وی با بیان اینکه جلسه شورای عالی فضایی، سال گذشته پس از ۱۱ سال وقفه برگزار شد، در خصوص چرایی وجود چنین نهادی می‌گوید: «در کشور ما بخش‌های مختلفی مانند وزارت دفاع، سپاه، دانشگاه‌ها، وزارت علوم و سازمان فضایی در صنعت فضایی مشغول به کار هستند و برای ایجاد هماهنگی میان این دستگاه‌ها و تدوین سیاست مشترکی برای برنامه‌های فضایی کشور، به چنین شورایی نیاز است.»
او با بیان اینکه اکنون دبیرخانه دائمی این شورا در سازمان فضایی ایران مستقر است، می‌افزاید: «در این دبیرخانه محتوای برنامه‌ای و سیاستی برای بخش‌های مختلف تهیه می‌شود و جلوی موازی‌کاری در بخش‌های مختلف را می‌گیرد. هماهنگی میان‌گروهی و ارائه خدمت بین بخشی توسط این دبیرخانه نظم و نظام می‌گیرد.»
او می‌گوید: «شورای عالی فضایی از مسئولین رده اول کشور تشکیل شده و به دلیل مشغله‌هایی که این افراد دارند، ممکن است در سال بیش از ۲ مرتبه فرصت تشکیل نداشته باشد. به همین دلیل کمیسیون دائمی این شورا با حضور نمایندگان اعضای شورای عالی فضایی ایجاد شده است. جلسه‌های کمیسیون به تعداد بیشتری در صورت لزوم تشکیل و موضوع‌هایی که قرار باشد در دستور کار شورای عالی فضایی قرار بگیرد، از قبل در این کمیسیون بررسی می‌شوند.»
تشکیل ۶ کارگروه تخصصی ذیل شورای عالی فضایی
به گفته وی برای اینکه کمیسیون محتوای لازم را داشته باشد، به کارگروه‌های تخصصی نیاز است. کارگروه‌های تخصصی در ۶ حوزه تخصصی ذیل شورای عالی فضایی تشکیل می‌شوند. در دوره جدید این کارگروه‌ها از بهمن۱۴۰۰ تشکیل شده و مشغول آماده‌سازی محتوای فکری برای تشکیل جلسه بعدی شورای عالی فضایی هستند. اعضای این کارگروه‌ها را بازیگران اصلی صنعت فضایی و نمایندگان حوزه‌های تخصصی مختلف کشور در زمینه علوم و فناوری‌های فضایی تشکیل می‌دهند.
او می‌گوید: «کارگروه‌ها در حوزه حامل فضایی و زیرساخت‌های مربوط به پرتاب و در مدار قرار دادن ماهواره، فناوری‌های ماهواره و زیرساخت‌های آن، علوم و اکتشاف‌های فضایی، تنظیم مقررات، دیپلماسی و حقوق فضایی، کاربردها و خدمات فضایی فعالیت می‌کنند. اکنون تکلیف اصلی کارگروه‌ها، بازنگری کلان برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور است. ما ۲ برنامه فضایی ۱۰ برای سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ و ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۴ داریم که برنامه دوم در کمیسیون دائمی شورای عالی فضایی مصوب شد، اما به شورا نرسید. این برنامه عمدتا مربوط به همان ۱۱ سالی بوده که شورا تشکیل نشده است.»
سالاریه تاکید می‌کند: «با توجه به اینکه صنعت و دانش فضایی مرتبا در حال پیشرفت و تغییر است، نمی‌توان بر اساس صرفا یک برنامه‌ریزی ۱۰ ساله و بدون بازخوردگیری از پیشرفت‌ها و تحولات علم و فناوری فضایی در جهان جلو رفت. بازنگری و به‌روزرسانی مرتب برنامه جزو ضروریات است.»
وی اظهار دارد: «بخش‌هایی از برنامه‌های افق ۱۴۰۴ به مرحله اجرا نرسیده‌اند و بخش‌های دیگری وجود دارد که با توجه به پیشرفت‌های حوزه فضایی اکنون باید حتما تغییر کنند. مورد دیگر فناوری‌های جدید حوزه فضا مانند منظومه‌های ماهواره‌ای و ریز ماهواره‌ها هستند که در برنامه قبلی از آن‌ها صحبتی به میان آورده نشده است.»
بازنویسی برنامه ۱۰ ساله فضایی به نقاط پایان خود رسید
رییس سازمان فضایی می‌گوید: «با توجه به مجموعه این عوامل، بازنگری برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران که در سال ۱۳۹۴ تدوین شده بود را آغاز کردیم. برنامه‌ای برای افق ۱۴۰۱ تا ۱۴۱۰ در حال تدوین است که از بهمن سال گذشته تاکنون بالغ بر حدود ۴۰ جلسه برای تدوین آن تشکیل شده و بازنویسی برنامه اکنون تقریبا به نقاط پایانی خود رسیده است.»
سالاریه درباره روند بازنگری برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران اظهار دارد: «کار بازنگری را از یافتن نیازهایی که در این حوزه وجود داشت آغاز کردیم. پس از احصای نیازها، با برنامه‌ریزی برای رفع آن‌ها تصمیم می‌گیریم. قسمتی از نیازها از طریق خرید، تامین و دریافت خدمات از خارج از کشور و بخشی دیگر از طریق فناوری‌های داخلی تامین می‌شود. علاوه بر آن به آینده نیز نگاه می‌کنیم و هدف‌گذاری‌هایی را انجام می‌دهیم که به پیشرفت‌های جهانی صنعت فضایی و جهت‌گیری‌های جهانی نزدیک باشد.»
او درباره برنامه‌های پیش‌روی صنعت فضایی ایران می‌گوید: «طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی، مخابراتی، ریز ماهواره‌های مخابراتی و ماهواره‌های سنجشی (SAR/ رادار) و تثبیت فناوری حامل‌های بومی ازجمله مهم‌ترین برنامه‌های صنعت فضایی کشور است. ما اکنون هر تعداد ماهواره غیرکاربردی در مدار قرار بدهیم، اما به کاربرد آن در زندگی روزمره مردم توجه نشود صرفا یک کار تحقیقاتی انجام داده‌ایم. مسئله مهم توسعه کاربردهای فضایی و توسعه اقتصاد فضا است.»
سالاریه خاطرنشان می‌کند: «با استفاده از کاربردهایی که ماهواره‌ها دارند، می‌توان پلتفرم‌های زیادی را توسعه داد تا مردم به عنوان کاربر نهایی از مزایای آن استفاده کنند؛ مانند سامانه‌ای که از تصاویر ماهواره‌ای برای کاربردهای کشاورزی یا مدیریت بلایای طبیعی استفاده می‌کند. پیش‌بینی ما راه‌اندازی ۳۰ سامانه برای خدمات دادن به حاکمیت، دستگاه‌های اجرایی و کسب‌وکارها تا پایان افق ۱۰ ساله است. اکنون ۱۰ سامانه با همین کاربردها فعال و یا در مرحله توسعه هستند و قصد داریم تعداد آن را افزایش بدهیم.»
ستاد فضایی کشور، محل برآورده کردن نیاز بازیگران حوزه فضا
وی درباره روند تصویب این برنامه می‌گوید: «پس از بازنگری محورهای برنامه ۱۰ ساله در کارگروه، طرح مورد نظر به کمیسیون شورای عالی فضایی و سپس به شورای عالی فضایی می‌رود. تعامل ما با تمام بخش‌ها به گونه‌ای بوده که برای تصویب این برنامه مشکلی نخواهیم داشت. رویکرد سازمان فضایی در دوره جدید به شکلی است که به عنوان ستاد فضایی کشور، محلی برای برآورده کردن نیازهای بازیگران حوزه فضا خواهد بود.»
سالاریه اظهار دارد: «البته ما با توجه به محدودیت‌هایی که از نظر بودجه داریم می‌توانیم بخشی از نیازها را برطرف کنیم، نه تمام آن‌ها را. ممکن است کل نیازهایی که در برنامه ۱۰ ساله مد نظر قرار داده شده، به بودجه بسیار بالاتر از ظرفیت سرمایه‌گذاری دولتی نیاز داشته باشد، اما از آنجایی که می‌دانیم تامین آن امکان‌پذیر نیست راهکارهای مناسب و قابل اجرا را برای آن پیش‌بینی می‌کنیم تا در شورای عالی فضایی بدون ابهام تایید شود.»
برنامه فضایی ۱۰ ساله، هر سال بازنگری می‌شود
او می‌گوید: «از طرفی تکلیف بزرگی را برای خود قائلیم و آن فراهم کردن شرایط لازم برای ورود بخش خصوصی از طریق ایجاد و فعال نمودن بازار مناسب ارائه خدمات و فناوری فضایی در کشور است؛ البته این مهم باید به کمک همه بازیگران و اعضای شورای عالی فضا محقق شود و طبیعتا سازمان فضایی وظیفه هماهنگ‌سازی و تعریف نقش برای این بازیگران را به عهده دارد. همچنین تقسیم کار بین نهادهای مختلف صورت می‌گیرد؛ باید تامین منابع انجام شود و اجرایی‌سازی برنامه در دستور کار قرار بگیرد. ضمن اینکه باید تاکید کنم این برنامه هر سال به دلیل سرعت رشد فناوری، مورد ارزیابی در اجرا و در صورت نیاز مورد بازنگری قرار می‌گیرد.»
او خاطرنشان می‌کند: «ما در کشور چند مجموعه و نهاد ماهواره‌ساز نسبتا باسابقه و تخصصی داریم. این مجموعه‌ها با سازمان قرارداد طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی دارند و برخی از ماهواره‌هایی که اکنون در صف پرتاب داریم، حاصل برنامه گذشته حوزه فضایی و خروجی همین نهادهای سنتی و سابقه‌دار است.»
به گفته حسن سالاریه در برنامه جدید برخی نهادهای جدید برای ساخت ماهواره به ویژه در بخش خصوصی تقویت می‌شوند و از بازیگران سنتی نیز برای توسعه و ساخت ماهواره‌های جدید با قابلیت‌های بالاتر استفاده می‌شود؛ همچنین امکان کار مشترک بین بازیگران سنتی که اغلب دولتی هستند و بخش خصوصی نیز وجود خواهد داشت تا محصول با کیفیت ارزش بالاتری را تولید کنند.
فاز مطالعاتی پایگاه پرتاب ملی چابهار به پایان رسید
به گفته رئیس سازمان فضایی ایران شاخه دیگری که در برنامه بازنگری طرح مورد توجه قرار گرفته، مربوط به حوزه زیرساخت‌های ماهواره است. او می‌گوید: «کشوری که قصد نهایی آن ساخت ماهواره است، باید آزمایشگاه‌های مجهزی برای پیشبرد طراحی، آزمایش و ساخت ماهواره داشته باشد. مسئله دیگر داشتن پایگاه‌های پرتاب به‌روز ماهواره است. ما اکنون با جدیت راه‌اندازی پایگاه پرتاب ملی چابهار را در برنامه داریم. این پایگاه به دلیل موقعیت جغرافیایی، پتانسیل پرتاب ماهواره‌های خورشید آهنگ و مدارها یا شیب‌های متنوع را دارد و از این جهت بسیار حائز اهمیت است.»
سالاریه خاطرنشان می‌کند: «تلاش ما این است که پایگاه ملی چابهار بتواند خدمت‌های بین‌المللی نیز ارائه کند. قرار گرفتن چابهار در مرز آبی، رفت‌وآمد و امکان دسترسی را آسان می‌کند و باعث می‌شود بازه زاویه‌ای برای پرتاب ماهواره گسترده باشد. این پوشش، جذابیت زیادی را برای ماهواره‌سازها فراهم می‌کند. ما تاکنون چنین امکانی را برای جذب همکاری با کشورهای دیگر نداشته‌ایم. فاز مطالعات و طراحی قرارداد عمرانی پایگاه ملی پرتاب چابهار انجام شده است.»
چرا زحمات دولت را نادیده میگیرید
فضا در دولت سیزدهم کشف شده. کشور قبل از دولت سیزدهم شهرستان بود بعداز دولت سیزدهم کشور شد
🤣😂🤣😂🤣
ارزوی من پیشرفت فضایی کشورمان بود اگر اشتباه نگفته باشم حضرت رسول (ص) فرمودند اگر علم در ثریا باشد مردمی از این سرزمین به ان دست می یابند.به امید پیشرفت و توکل به خداوند مهربان
منظور ح م ص این بوده که از جوامع عربی نیست در حال حاضر هم که ما حدود دو قرن از کشورهای پیشرو علوم فضایی عقبتریم هر چند اکثر دانشمندان برجسته ناسا ایرانی می‌باشند ای کاش ایرانم مثل سایر کشورهای پیش رو که ایده و ساخت یک فرد را بها میدن و فرد باید اینقدر این ایده خود را گسترش بده و متنوع و نو آوریش بکنه که بیشتر امکان گسترش آن نباشه ولی در ایران به همون طرح مقدماتی یا مقاله اکتفا شده و شخص مخترع به دنبال اختراع جدید می‌ره بدون آنکه اختراع قبلی به ثمر برسونه لا اقل از طرز مدیریت حتی دشمن میشه در پیش برد اهداف استفاده کرد که منجر به مهاجرت دانشمندان و دانشجویان نشود اما افسوس که کشور ما پر از حاسدان عملی می‌باشد که از ترس از دست دادن میز و شغل حتی حاضر نشد کشور و نخبگان را با یک پول سیاه کثیف معامله کنند در این رابطه رجوع شود به گفته های نخبگان که از ایران به دلیل عدم توجه به آنان مهاجرت کردند جای بسی تأسف
ما فکر می کنیم و خیال پردازی می کنیم
با این روشی که در ایران است چنین چیزی در ایران محال است دویست سال دیگر هم
یک خیابان هزار متری در وسطش طرح می دهند اجرا می کنند با هزینه ای نزدیک به یک میلیارد هنوز دو سال نگذشته استفاده نشده خراب می کنند ۱۰ میلیارد دیکر خرج می کنند بعد هنوز به بهره برداری نرسیده فرسوده می شود و ناکارامد سوال که می کنی می گویند هنوز طرح کامل احرا نشده
این از پایین ترین بود
نیروگاه اتمی بوشهر
و هزاران طرح اقتصادی اجتماعی فرهنگی ناتمام اجرا نشده
چی میگوییم برای خودمان دوتا سکوی پرتاب که مشخص نیست چی هست را می گذارند و بعد ……