آیا بشر در جهان تنهاست یا جهان‌های دیگری هستند که در آن‌ها زیست فرازمینی وجود دارد و موجودات فرازمینی هوشمندی با تماشای آسمان شب، همین سوال را از خود می‌پرسند؟ آیا تمدن‌هایی پیشرفته‌تر از تمدن ما وجود دارند؟ تمدن‌هایی که به ارتباطات بین ستاره‌ای دست یافته‌اند و شبکه‌ای از جوامع مرتبط را در سراسر کهکشان راه شیری ایجاد کردهاند.
این گونه پرسش‌ها که با عمیق‌ترین مسائل ماهیتی انسان و سرنوشت بشریت پیوند خورده، مدت‌ها در انحصار الهیات و داستان‌های علمی-تخیلی بوده است، اما امروزه وارد عرصه علوم تجربی شده‌اند و بشر با استفاده از فناوری‌های روز مانند تلسکوپ‌های بسیار پیشرفته و فرستادن کاوشگر به سیاره‌های منظومه شمسی و شاید در آینده سیاره‌های فراخورشیدی (خارج از منظومه شمسی) به طور جدی در جستجوی حیات فرازمینی است.
برای پاسخ به این سوالات و بررسی احتمال وجود زیست فرازمینی، ابتدا لازم است بدانیم این عبارت چه مفهومی دارد.
شما عزیزان می‌توانید مستند «در جستجوی حیات فرازمینی» را با دوبله فارسی از لینک زیر تهیه کنید.
مستند «در جستجوی حیات فرازمینی»
زیست فرازمینی چیست؟
زیست فرازمینی به حیاتی فرضی می‌گویند که ممکن است خارج از زمین یافت شود و منشا آن سیاره زمین نباشد. این نوع از حیات که گاهی اوقات به صورت عامیانه به عنوان حیات بیگانه شناخته می‌شود، می‌تواند از اشکال ساده قابل مقایسه با پروکاریوت‌ها تا موجودات فضایی باهوش و حتی موجودات خردمند متغیر باشد.
چنین موجوداتی در صورت وجود شاید تمدن‌هایی را ایجاد کردهاند که بسیار پیشرفته‌تر از تمدن ما باشند. علم زیست فرازمینی در همه اشکال آن به عنوان اخترزیستشناسی شناخته می‌شود، حوزه‌ای شامل چند رشته است که به بررسی شرایط قطعی و رویدادهای احتمالی مرتبط با ایجاد، توزیع و تکامل حیات در جهان هستی می‌پردازد. در ادامه به تاریخچه موضوع حیات فرازمینی می‌پردازیم تا بعد از آن پژوهش‌های علمی در رابطه با این بحث را بررسی کنیم.
حیات فرازمینی در تاریخ و نظر متفکران دینی باستان
حدس و گمان در مورد احتمال وجود جهان‌های دیگری که دارای حیات باشند به دوران باستان بازمی‌گردد. بسیاری از نویسندگان قدیمی مسیحی درباره ایده تکثر جهان‌ها که توسط متفکران قبلی مانند دموکریتوس (Democritus)، فیلسوف یونان باستان، پیشنهاد شده بود بحث کردهاند. درباره جهان‌های موازی چه می‌دانید؛ آیا جهان موازی وجود دارد؟
آگوستینوس (Augustinus)، فیلسوف و اندیشمند مسیحی در دوران باستان و اوایل قرون وسطی، در کتاب «شهر خدا» (The City of God) به ایده اپیکورس (Epicurus)، فیلسوف یونان باستان، در مورد جهان‌های بی‌شمار در سراسر فضای بی‌کران اشاره می‌کند. ویلیام ووریلونگ (William Vorilong)، فیلسوف فرانسوی در قرن پانزدهم میلادی، این احتمال را تصدیق کرد که شاید مسیح با تمدن‌های فرازمینی ملاقات کرده است تا ساکنان آن‌ها را هدایت کند.
در هر حال برخی از فلاسفه و اندیشمندان باستان چنین حیاتی در خارج از فضای بیرونی زمین و در سراسر جهان هستی را محتمل دانسته و به آن باور داشتند. اما اکنون با پیشرفت علم، انسان با بهره‌گیری از فناوری‌های مختلف در صدد کاوش کیهان برای اثبات احتمال زیست فرازمینی برآمده و در این راستا پروژه‌هایی نیز راه‌اندازی شده است که شاید مهم‌ترین آن‌ها موسسه SETI باشد.
موسسه SETI برای جستجوی هوش فرازمینی
موسسه SETI یک سازمان تحقیقاتی غیرانتفاعی است که در سال ۱۹۸۴ تاسیس شد و ماموریت آن کاوش، درک و توضیح منشا و ماهیت حیات در جهان است تا از چنین دانشی برای الهام‌بخشی و هدایت نسل‌های حال و آینده در این راستا استفاده کند. تلاش این موسسه، پژوهش و به اشتراک‌گذاری علوم حوزه حیات فرازمینی با مردم، مطبوعات و دولت‌هاست.
SETI مخفف عبارت «Search for Extraterrestrial Intelligence» به معنای «جستجوی هوش فرازمینی» است و از سه مرکز اصلی تشکیل شده است؛ مرکز کارل ساگان (Carl Sagan Center) که به مطالعه حیات در جهان اختصاص دارد.
مرکز آموزش (Center for Education) متمرکز بر نجوم، اخترزیستشناسی و علوم فضایی برای دانشجویان و مربیان و همچنین مرکز اطلاع‌رسانی عمومی (Center for Public Outreach) که برنامه و پادکست رادیویی علمی عمومی این موسسه موسوم به «علوم چشم‌انداز وسیع» (Big Picture Science) و مجموعه کنفرانس هفتگی آن با نام «گفتگوهای ستی» (SETI Talks) را تولید می‌کند. برای مشاهده این برنامه‌ها از کانال یوتیوب SETI کلیک کنید.
ما برای شما بهترین کانال‌های علمی یوتیوب در حوزه فضا و نجوم را گردآوری کرده‌ایم تا به راحتی با آن‌ها آشنا شده و عضوشان شوید.
دانشمندان برای جستجوی زیست فرازمینی معادله‌ها و فرمول‌هایی نیز ارائه داده‌اند که در ادامه به معادله مشهور دریک می‌پردازیم.
معادله دریک برای برآورد وجود حیات فرازمینی هوشمند
فرانک دریک (Frank Drake)، اخترفیزیکدان آمریکایی، در سال ۱۹۶۱ فرمولی را تحت عنوان معادله دریک (Drake Equation) ارائه داد که از آن برای تخمین تعداد تمدن‌های فرازمینی هوشمند در کهکشان راه شیری استفاده می‌شود. البته معادله دریک در اصل نه به منظور تعیین کمیت تعداد تمدن‌ها، بلکه بیشتر به عنوان راهی برای ترغیب گفتگو درباره موجودات فضایی در اولین نشست علمی در مورد جستجوی هوش فرازمینی ارائه شد.
این معادله در واقع مفاهیم اصلی را که دانشمندان می‌بایست برای بررسی زیست فرازمینی بررسی کنند، در یک فرمول خلاصه می‌کند و عمده تلاش آن در جهت یافتن یک عدد تقریبی برای تعداد تمدن‌های فرازمینی است تا رسیدن به یک عدد دقیق! فرمول دریک عبارت است از:
در این معادله:
N = تعداد تمدن‌های فرازمینی که می‌توان با آن‌ها ارتباط برقرار کرد
R* = نرخ متوسط شکل‌گیری ستاره‌ها در کهکشان راه شیری
fp = کسری از سیاره‌ها که دارای ستاره هستند
ne = میانگین تعداد سیاره‌هایی که به طور بالقوه می‌توانند از حیات برای هر ستاره دارای سیاره پشتیبانی کنند
fℓ = کسری از سیاره‌های با امکان پشتیبانی از یک حیات که عملا موجب ایجاد زیست فرازمینی در جایی می‌شوند
fi = کسری از سیاره‌هایی که عملا دارای حیات بوده و در آن‌ها توسعه حیات هوشمند تداوم دارد
fc = کسری از تمدن‌های دارای فناوری با نشانه‌های قابل تشخیص در کهکشان
L = مدت زمانی که طی آن تمدن‌های هوشمند، سیگنال‌های قابل تشخیص در کهکشان منتشر می‌کنند
با وارد کردن متغیرهای این معادله، تعداد تمدن‌های فرازمینی هوشمند برای کهکشان راه شیری حدودا ۱۰۰ تمدن تخمین زده می‌شود.
البته برخی دانشمندان انتقادهایی به این معادله وارد می‌کنند، مبنی بر اینکه مقادیر تخمین زده شده برای چندین متغیر آن کاملا بر پایه حدس و گمان است و مقدار محاسبه‌شده نمی‌تواند به عنوان یک برآورد قطعی در نظر گرفته شود. با این اوصاف و با در نظر گرفتن همه این توضیح‌ها سوال مهم این است که آیا حیات فرازمینی وجود دارد؟
آیا فرازمینی‌ها وجود دارند؟
واقعیت این است که تاکنون هیچ مدرک مستند و قطعی که بتواند وجود زیست فرازمینی و موجودات فضایی را تایید کند، در دست نیست. دانشمندان نمی‌توانند با قطعیت، زمانی را برای یافتن پاسخی به این پرسش مهم بشر تخمین بزنند و باید گفت برخی از پژوهش‌ها حاکی از آن است که بشر شاید تا صدها هزار سال آینده نیز از وجود احتمالی فرازمینی‌ها و فضایی‌ها آگاه نشود.
البته همه این‌ها بر پایه حدس و گمان بوده و نمی‌توان هیچ نظر قطعی در این باره ارائه داد. شما چه فکر می‌کنید؟ آیا تصورتان بر این است که در نقطه یا نقاطی دیگر از جهان موجوداتی هوشمند زندگی می‌کنند و آن‌ها هم در تلاش برای یافتن ما هستند یا اینکه انسان را در سراسر جهان هستی تنها می‌بینید؟ دیدگاه‌های خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
با سلام من حدود ۲۲ یا ۲۳ سال پیش در اراک پشقاب پرنده هنگام پرواز از بالای ساختمانهای شهر اراک از تو حیاط دیدم که در حال عبور بود و مطمعن هستم که آدم فضایی ها وجود دارند