کره زمین تنها مکانی در عالم محسوب می شود که حیات و زندگی در آن جریان دارد. اما علاقه انسان به کشف ناشناخته ها و برقراری ارتباط با حیات فرازمینی همواره انگیزه خوبی برای شکل گیری پروژه های فضایی بوده است. پیشرفت فناوری کمک بسیاری به تحقق برنامه های فضایی دانشمندان کرده اما باید به این نکته نیز توجه داشت که علوم فضایی و کشف دنیاهای ناشناخته جریانی با هزینه های سنگین محسوب می شود. در ادامه با برخی از پر هزینه‌ترین ماموریت ها و برنامه های فضایی بیشتر آشنا می شویم.
افق های نو – برآورد هزینه: ۶۵۰ میلیون دلار
کاوشگر فضایی افق‌های نو در ژانویه ۲۰۰۶ سفر خود به‌سوی پلوتون را آغاز کرد و انتظار می‌رود در ژوییه ۲۰۱۵ به مقصد اولیه خود برسد. بر همین اساس، یکی از مهم‌ترین رویدادهای سال در زمینه ستاره‌شناسی شکل می‌گیرد. این کاوشگر سفر خود را در کمربند کوییپر و فضای خارج از منظومه شمسی انجام می‌دهد.
ماون – برآورد هزینه: ۶۷۱ میلیون دلار
ماون (MAVEN) یکی از چندین فضاپیمایی است که بر مریخ نظارت دارند و از سپتامبر ۲۰۱۴ در مدار قرار دارد. این فضاپیما پس از سفری ۱۰ماهه و طی مسافت ۴۴۲ میلیون مایل در مدار قرار گرفته و وظیفه انجام پژوهش درباره اتمسفر سیاره سرخ را بر عهده دارد.
رصدخانه فضایی گایا – برآورد هزینه: ۱ میلیارد دلار
ضد خانه فضایی گایا به آژانس فضایی اروپا تعلق دارد و طی ماموریت پنج‌ساله خود – از دسامبر ۲۰۱۳ آغاز شده است – دقیق‌ترین سرشماری از کهکشان راه شیری که تاکنون صورت‌گرفته را انجام می‌دهد. بر همین اساس، فهرستی درباره حدود یک میلیارد شی، به طور عمده ستارگان، و همچنین سیارات فراخورشیدی، کو ازاره‌ای دور و سیارک‌ها و ستاره‌های دنباله‌دار نزدیک شکل خواهد گرفت. انتظار می‌رود داده‌های جمع‌آوری‌شده بینشی جدید درباره گذشته، حال و آینده کهکشان ما را شکل دهد.
روزتا و فیلای – برآورد هزینه: ۱.۱ میلیارد دلار
روزتا که توسط آژانس فضایی اروپا طراحی شده یکی از جذاب‌ترین ماموریت های فضایی در سال‌های اخیر محسوب می‌شود. در آگوست ۲۰۱۴، روزتا به نخستین کاوشگر فضایی مبدل شد که دور یک ستاره دنباله‌دار گردش می‌کند. این برنامه فضایی با فرود کاوشگری کوچک به نام فیلای روی سطح ستاره دنباله‌دار از جذابیت بیشتری برخوردار شد. اگرچه فیلای فرود راحتی را تجربه نکرد و پس از چند روز به واسطه کمبود نیرو در حالت خاموش قرار گرفت؛ اما ستاره‌شناسان امیدوارند این کاوشگر بار دیگر در فصل تابستان به ماموریت خود ادامه دهد.
جونو – برآورد هزینه: ۱.۱ میلیارد دلار
به‌عنوان بخشی از برنامه “مرزهای جدید”، جونو جدیدترین فضاپیمایی ارسال شده توسط ناسا به‌سوی مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی است. جونو سفر خود را در آگوست ۲۰۱۱ آغاز کرد و در ژوییه ۲۰۱۶ به مقصد خود خواهد رسید. جونو نخستین فضاپیمای ارسالی به‌سوی مشتری است که نیروی آن توسط پلوتونیوم تامین نمی‌شود و از پنل‌های خورشیدی برای این کار استفاده می‌کند.
رصدخانه فضایی هرشل – برآورد هزینه: ۱.۴ میلیارد دلار
رصدخانه فضایی هرشل توسط آژانس فضایی اروپا توسعه داده شده و بزرگترین تلسکوپ فروسرخی بود که تاکنون به فضا پرتاب شده است. این رصدخانه فضایی به‌افتخار “سر ویلیام هرشل”، ستاره‌شناس و کاشف طیف فروسرخ و سیاره اورانوس نامگذاری شده و دارای بزرگترین آینه‌ای بود که تاکنون به فضا ارسال شده است. با اتمام مایع خنک‌کننده در اواخر آوریل ۲۰۱۳، ماموریت هرشل نیز به پایان رسید.
گالیله – برآورد هزینه: ۱.۶ میلیارد دلار
گالیله سفر خود به سوی بزرگترین سیاره منظومه شمسی را در سال ۱۹۸۹ آغاز کرد و نخستین فضاپیمایی نام گرفت که در دسامبر ۱۹۹۵ گردش به دور مشتری را آغاز کرد. اطلاعات مهمی درباره قمرهای مشتری که یکی از آنها به نام “اروپا” دارای اقیانوس هایی از آب زیر پوسته یخی خود است توسط گالیه جمع آوری شدند. اروپا به عنوان یکی از نامزدهای میزبانی از حیات در سیاره های دیگر محسوب می شود. پس از هشت سال گردش به دور مشتری، با ارسال گالیله به اتمسفر این سیاره نابود شد تا قمرهای آن توسط میکروارگانیزم هایی که ممکن بود از زمین همراه این فضاپیما باشند، آلوده نشوند.
طیف سنج مغناطیسی آلفا – برآورد هزینه: ۲ میلیارد دلار
طیف‌سنج مغناطیسی آلفا یکی از پیشرفته‌ترین تجهیزاتی بود که به مدار اطراف ایستگاه فضایی بین‌المللی ارسال شده است. این طیف‌سنج برای شناسایی ضد ماده و جستجوی نشانه‌های که می‌توانند به شناخت بهتر از ماده تاریک کمک کنند، طراحی شده بود.
تلسکوپ فضایی هابل – برآورد هزینه: ۲.۵ میلیاد دلار
این تلسکوپ به افتخار “ادوین هابل”، یکی از بزرگترین ستاره شناسان قرن بیستم، نامگذاری شد و شروع امیدوارکننده ای به واسطه اشکالی که کیفیت تصاویر را تحت تاثیر قرار می داد، نداشت. این اشکال کوچک و چند میکرونی برای اختلال در فعالیت چنین تجهیزات حساسی به اندازه کافی بزرگ بود و ناسا برای برطرف کردن آن راهی جز ارسال فضانوردان به تلسکوپ فضایی هابل نداشت. پس از رفع اشکال و طی دو دهه گذشته تلسکوپ فضایی هابل تصاویر فوق العاده زیبایی از عالم را ثبت کرده است.
کاوشگر کنجکاوی – برآورد هزینه: ۲.۵ میلیارد دلار
کنجکاوی پیشرفته‌ترین کاوشگری است که تاکنون از سیاره مریخ بازدید کرده است. این کاوشگر برای مطالعه آب و هوا و زمین شناسی سیاره سرخ طراحی شده و هدف از ارسال آن پاسخ به این پرسش ها بود که آیا مریخ مکانی مناسب برای زندگی است؟ و اگر این گونه نیست آیا در گذشته مکان مناسبی بوده است؟ تاکنون، پاسخ پرسش نخست به نظر منفی بوده در شرایطی که پاسخ پرسش دوم بی نتیجه مانده است.
کاسینی-هوینگس – برآورد هزینه: ۳.۲۶ میلیارد دلار
ماموریت کاسینی-هیوگنس که به افتخار ستاره شناسان ایتالیایی و هلندی “جیووانی کاسینی” و “کریستین هیوگنس” نامگذاری شده بود توسط ناسا در سال ۱۹۹۷ برای اکتشاف زحل، یکی از زیباترین غول های گازی عالم، شکل گرفت. فضاپیمای کاسینی که از سوخت پلوتونیوم استفاده می کرد پس از سفری هفت ساله وارد مدار زحل شد و اطلاعات ارزشمندی را درباره حلقه ها، اتمسفر و اقمار آن ارسال کرده است. در روز کریسمس ۲۰۰۴، کاوشگر هیوگنس از فضاپیمای اصلی جدا شد و روی تیتان یکی از اقمار زحل فرود آمد که نخستین فرود روی شی فراتر از مریخ بود.
ایستگاه فضایی میر – برآورد هزینه: ۴.۲ میلیارد دلار
ایستگاه فضایی میر – در زبان روسی به معنای صلح – یکی از بزرگترین دستاوردهای برنامه فضایی شوروی سابق است. میر در سال ۱۹۸۶ پرتاب شد و نخستین ایستگاه فضایی ماژولار بود. رکوردهایی شامل بزرگترین شی مصنوعی در فضا، طولانی‌ترین حضور انسان در فضا و طولانی‌ترین پرواز فضایی تک‌نفره در آن زمان به ایستگاه فضایی میر اختصاص یافتند. مورد آخر همچنان پابرجا است.
برنامه فضایی آپولو – برآورد هزینه: ۱۱۰ میلیارد دلار
برنامه فضایی آپولو در سال‌های ۱۹۶۰ آغاز شد و در ژوییه ۱۹۶۹ “نیل آرمسترانگ” و “باز الدرین” فضانوردان آپولو ۱۱ نخستین افرادی بودند که بر سطح کره ماه قدم گذاشتند. طی ماموریت های آپولو ۲۴ نفر به‌سوی ماه پرواز کردند (۱۲ نفر بر سطح آن قرار گرفتند) و همچنان یکی از جاه‌طلبانه‌ترین سفرهای فضایی انجام شده تاکنون هستند.
برنامه فضایی آپولو – برآورد هزینه: ۱۱۰ میلیارد دلار
برنامه فضایی آپولو در سال‌های ۱۹۶۰ آغاز شد و در ژوییه ۱۹۶۹ “نیل آرمسترانگ” و “باز الدرین” فضانوردان آپولو ۱۱ نخستین افرادی بودند که بر سطح کره ماه قدم گذاشتند. طی ماموریت های آپولو ۲۴ نفر به‌سوی ماه پرواز کردند (۱۲ نفر بر سطح آن قرار گرفتند) و همچنان یکی از جاه‌طلبانه‌ترین سفرهای فضایی انجام شده تاکنون هستند.
ایستگاه فضایی بین المللی – برآورد هزینه: ۱۵۰ میلیارد دلار
ایستگاه فضایی بین‌المللی نه‌تنها یک شاهکار مهندسی بلکه نشانه‌ای از نتایجی است که همکاری افرادی از کشورهای مختلف می‌تواند به همراه داشته باشد. ایستگاه فضایی بین‌المللی بزرگ‌تر از یک زمین فوتبال است و بزرگترین شی مصنوعی در فضا محسوب می‌شود. این ایستگاه شرایطی منحصربه‌فرد برای انجام آزمایش‌های علمی و همچنین مطالعه آثار حضور بلندمدت در فضا بر انسان را فراهم می‌کند.
برنامه شاتل فضایی – برآورد هزینه: ۲۰۹ میلیارد دلار
برنامه شاتل فضایی در سال‌های ۱۹۷۰ توسعه یافت و نخستین فضاپیمای مداری طراحی شده برای استفاده مجدد بود. شاتل فضایی از یک مخزن خارجی، دو بوستر خارجی و وسیله مدارگرد که یکی از شناخته‌شده‌ترین ماشین‌آلات تولید شده تا به امروز است، تشکیل می‌شد. طی برنامه شاتل فضایی پنج مدارگرد شامل آتلانتیس، ایندور، دیسکاوری، چلنجر و کلمبیا ساخته شدند. متاسفانه دو مدارگرد آخر طی ماموریت های خود منفجر شدند.