میکروبهای دریایی خلیج فارس کلید یافتن موجودات فضایی!
نوعی از میکروبهای دریایی که روی یک ورقه عظیم سنگی در عمق آبهای خلیج فارس زندگی میکنند، میتوانند حاوی سرنخهایی از زیست فرازمینی باشند. تصور میشود که فرآیندهایی مانند سرپانتینی شدن در نقاط دیگر کیهان هم به وقوع بپیوندند؛ حتی شواهدی از وجود آن در اروپا (Europa)، قمر مشتری، و انسلادوس (Enceladus)، قمر زحل، یافت شده است.
محققان دانشگاه ایالتی آریزونا (Arizona State University) آمریکا مطالعهای را در منطقهای موسوم به افیولیت سمائل (Samail Ophiolite) واقع در سواحل عمان برای بررسی میکروبهای دریایی خلیج فارس انجام دادند. لوح سنگی عظیم این ناحیه به عنوان بخشی از پوسته اقیانوسی، از سنگهای آتشفشانی و فرامافیک گوشته فوقانی زمین ساخته شده است. این سنگها، فرآیند ژئولوژیکی خاصی را از خود بروز میدهند که سرپانتینی شدن نام دارد. به موجب آن، آب با سنگها نوعی واکنش میدهد و گاز هیدروژن تولید میکند که توسط میکروارگانیسمها اکسیده میشود.
اعضای این تیم تحقیقاتی در حال بررسی میکروارگانیسمهایی موسوم به متانوژن هستند که با اکسیده کردن گاز هیدروژن در حضور دی اکسید کربن، متان تولید میکنند. این میکروبهای دریایی نمایانگر فرم سادهای از حیاتند که احتمالا در دوران جوانی زمین شکل گرفته است.
بنابراین، مطالعه روی تنوع زیستی اکوسیستمها در مناطق وقوع سرپانتینی شدن، شاید به دانشمندان درک بهتری از احتمال شکلگیری حیات در سیارههای دیگر بدهد. این امر میتواند مقدمه تولید تجهیزات لازم برای کشف چنین اشکالی از زندگی در اقیانوسهای فرازمینی هم باشد!
همین بینش تاثیر بسزایی در خلق تجهیزات مناسب برای کشف حیات فرازمینی دارد. همچنین دانشمندان دریافتند که متانوژنهای موجود در محیطهای سرپانتینیشده سیال، به نسبت متانوژنهای کشفشده در رسوبات دریایی و آب شیرین، به انرژی بیشتری نیاز دارند.
اما این امر ناشی از چیست؟
این موضوع میتواند ناشی از pH بالای سیالهای سرپانتینیشده یا دسترسی پایین به دی اکسید کربن باشد. بنابر اظهارات اعضای تیم، نیاز به انرژی، عاملی اساسی در تمام اَشکال حیات روی زمین است. آنها میگویند: «اگر ما بتوانیم مدل سادهای بسازیم که تامین انرژی را به عنوان یک متغیر برای پیشبینی شکلگیری زندگی روی زمین لحاظ کند، میتوانیم چنین مدلهایی را برای کشف حیات در اقیانوسهای سیارات دیگر نیز به کار بگیریم».