محمد امین آهنگری: عصر فضا در ایران هر چند قدمتی قریب به نیم قرن دارد اما وقوع انقلاب اسلامی وقفه‌ای طولانی مدت در فعالیتهای فضایی ایران انداخت که این وقفه را آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوران فرماندهی جنگ تحمیلی و پس از آن در مقام ریاست جمهوری شکست. بدین ترتیب می‌توان وی را آغازگر فصل دوم فعالیتهای فضایی ایران دانست.
بسیاری از فعالیتها و موفقیتهای امروز کشورمان در حوزه فضایی محصول بار دادن نهال‌هایی است که در دوران مسئولیت آیت الله هاشمی رفسنجانی به عنوان فرمانده جنگ و رییس جمهور کاشته شد. طرح‌های مربوط به توسعه موشکی کشور که در زمان جنگ و با حمایت وی اجرا شد، پایه ماهواره‌برهای امروزی ایران محسوب می‌شود. تا پیش از آن دوران، دانش موشکی در ایران بسیار بسیار اندک بود.
چنین فعالیت‌هایی در دوران فرماندهی هاشمی منجر به تولید موشکهای دوربرد شد و پس از آن نیز هم او بود که دستور ساخت ماهواره‌بر را به وزیر دفاع خود، ترکان داد که نهایتا این فعالیتها به ساخت ماهواره‌بر سفیر منتهی شد و هم اکنون این تلاش‌ها به منظور ساخت ماهواره‌بر سیمرغ ادامه دارد.
آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوران ریاست جمهوری تنها به موضوع ماهواره‌برها اکتفا نکرد و همزمان با پیشبرد آن برنامه به وزیر پست، تلگراف و تلفن (ارتباطات فعلی) که در آن زمان غرضی مسئولیت آن را بر عهده داشت، دستور داد برای ساخت ماهواره اقدام کند.
سال ۱۳۷۵ و در اواخر دوران ریاست جمهوری هاشمی بود که ساخت ماهواره مصباح به عنوان اولین پروژه ماهواره بومی ایران پس از انقلاب، در دستور کار سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی قرار گرفت که هر چند بنا به دلایل سیاسی این ماهواره ناکام ماند اما تجربیات حاصل از آن، نیروهایی را به بخش فضایی کشور تحویل داد که ستون اصلی توسعه فضایی ایران در دوران پس از وی شدند.
در پایان اینکه باید یادآور شد؛ حتی برنامه اعزام انسان به فضا نیز در دوران آیت الله هاشمی رفسنجانی مطرح شد. در آن زمان گورباچوف، رئیس جمهور شوروی بر روی اجرای یک ماموریت سرنشین‌دار مشترک در ایستگاه فضایی میر با رئیس جمهور ایران به تفاهم رسید که البته با فروپاشی شوروی این برنامه رها شد.
بررسی دوران آیت الله هاشمی رفسنجانی نشان می‌دهد، پس از انقلاب اسلامی ایران وی کسی بود که در تمام حوزه‌های فضایی از جمله ماهواره‌برها، ماهواره‌ها و برنامه اعزام انسان به فضا، چراغ خاموش شده کشور را مجددا روشن کرد. چراغی که با وجود طوفان‌های بسیار نه تنها دوباره رو به خاموشی نرفت بلکه هم‌اکنون نور آن پر فروغ‌تر از گذشته می‌درخشد.