فناوریها و سامانههای «خدماترسانی، مونتاژ و ساخت قطعات در فضا» (ISAM) مدتهاست که مورد توجه سازمانهای و شرکتهای خصوصی قرار گرفته است. به عقیده کارشناسان، ISAM قابلیت این را دارد تا ضمن متحول کردن معماریهای فضایی، مزایای بسیاری را برای فعالان صنعت فضا ارائه دهد و میتواند از سوختگیری ماهوارهها در مدار و بازیافت زبالههای فضایی گرفته تا ساخت و مونتاژ فضاپیماها در فضا مورد استفاده قرار گیرد.
فعالان حوزه فضا میگویند ایالات متحده در کنار موفقیتش در کاهش چشمگیر هزینههای پرتاب طی سالهای اخیر، از ظرفیتهای ISAM برای پیشبرد اهداف این کشور در حوزه فضای بیرونی زمین استفاده کند. برخی کارشناسان معتقدند آینده فضا با خدمات، مونتاژ و ساخت در مدار زمین پیش میرود؛ از این رو کشورها و شرکتهایی که بر ISAM تسلط دارند و از مزایای آن بهره میبرند، طی دهههای آینده در عرصه فضا قدرت برتر را خواهند داشت. پیشنهاد میکنیم مطلب جالب پاکسازی زبالههای فضایی با استفاده از آهنربا را مطالعه کنید.
نوآوریهای ISAM و ایجاد تحول در صنعت فضایی
رشد ظرفیتهای نوآورانه ISAM را میتوان طی سالیان اخیر در برخی موارد جستجو کرد؛ از جمله توسعه قطعات در فضا توسط شرکت آمریکایی ردوایر (Redwire) برای ایستگاه فضایی بینالمللی، ماموریتهای سوخترسانی به ماهوارهها با هدایت شرکت آمریکایی نورثروپ گرومن (Northrop Grumman) و خارج کردن زبالههای فضایی از مدار توسط شرکت ژاپنی استرواسکیل (Astroscale) با استفاده از ابزار السا-دی (ELSA-d) این شرکت.
کارشناسان آمریکایی با توجه به چنین ماموریتهایی اظهار میکنند استفاده از قابلیتهای ISAM میبایست توسط سازمانهای دولتی این کشور مورد استقبال قرار گیرد، زیرا برنامههای اکتشاف فضایی و امنیت ملی ایالات متحده به دنبال معماریهای فضایی نوینی هستند که در قیاس با فناوریهای فعلی، مقرونبهصرفهتر، سازگارتر و انعطافپذیرتر بوده و از امکان پیکربندی مجدد برخوردارند.
ناسا از طریق مشارکتهای دولتی و خصوصی که توسط اداره ماموریت فناوری فضایی (STMD)، آژانس پروژههای پژوهشی پیشرفته دفاعی یا دارپا (DARPA) تامین بودجه میشوند جزو حامیان قابلیتهای نوظهور ISAM به شمار میرود. اخیرا نیروی فضایی ایالات متحده (U.S. Space Force) نیز از طریق برنامه اوربیتال پرایم (Orbital Prime) این سازمان، خود را در میان پشتیبانان چنین فناوریهایی جای داده است.
این پروژهها ریسک فنی را به شدت کاهش میدهند و راه را برای استقرار قابلیتهای پیشرفتهتر در فضا هموار میکنند. چنین سرمایهگذاریهای اولیهای به راهکارهای تجاری نوینی تبدیل شده که میتوانند بازگشت سرمایه ارزشمندی را به کشورها ارائه دهند؛ آن هم در زمانی که قدرتهای فضایی با تمام تلاششان به دنبال حفظ و گسترش برتری خود در عرصه فضا برای مقابله با تهدیدات رقبا علیه داراییهای ملی و حمایت از تقاضای فزاینده در این حوزه هستند.
ISAM و افزایش توان رقابت در حوزه فضا
