شاید فکر کنید سیاره‌های نپتون یا پلوتو به خاطر فاصله زیادی که با خورشید دارند، سردترین نقطه منظومه شمسی باشند، اما این گونه نیست! سردترین نقطه منظومه شمسی در فاصله‌ای بسیار نزدیک‌تر به ما در چاله‌های بخش تاریک قطب جنوب ماه قرار دارد. دمای این چاله‌ها باید حدود منفی ۲۴۸/۱۵ درجه سانتی‌گراد یا حتی سردتر باشد. به گفته دانشمندان چاله‌های خیلی تاریک ماه لبه‌های بلندی دارند و چون نور خورشید هرگز به سطح آن‌ها نمی‌رسد، بسیار سرد هستند.
چون این مناطق تاریک برای میلیاردها سال در برابر تابش نور خورشید قرار نگرفته‌اند، چاله‌های آن ممکن است به یک تله سرد تبدیل شده باشند که یخ و ترکیبات و عنصر‌های فراری همچون کربن دی‌اکسید، کربن مونوکسید، دی‌نیتروژن و آرگون را در خود به دام انداخته‌اند.
ابر اورت
البته چاله‌های بسیار تاریک ماه به اندازه ابر اورت (Oort Cloud) سرد نیستند. این ابر از خرده‌‌سیاره‌های یخی فرار تشکیل شده که حتی بسیار دورتر از مدار نپتون واقع شده‌اند، اما دانشمندان درباره اینکه ابر اورت جزو منظومه خورشیدی حساب می‌شود یا نه اختلاف نظر دارند. به گفته پژوهشگران دانشگاه نرث وسترن (Northwestern University) آمریکا دمای ابر اورت می‌تواند به منفی ۲۶۸/۱۵ درجه سانتی‌گراد برسد.
دمای یک جرم آسمانی چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
دمای یک جرم آسمانی با استفاده از میزان امواج فروسرخ و ریزموج ساطع‌شده از سطح آن اندازه‌گیری می‌شود. در صورتی که امکان اندازه‌گیری این موارد نباشد، دانشمندان با استفاده از میزان نور دریافتی از خورشید، دما را به صورت تقریبی اعلام می‌کنند.
سردترین نقطه زمین
در کره زمین، حتی سردترین نقاط قطب جنوب هم نسبت به چاله‌های ماه یا ابر اورت بسیار گرم‌ترند. پایگاه تحقیقاتی وستوک (Vostok) روسیه توانسته است دمای منفی ۸۹/۲ درجه را در قطب جنوب ثبت کند که تفاوت بسیار زیادی با دمای چاله‌های ماه دارد.
البته دانشمندان توانسته‌اند به صورت مصنوعی به دماهای بسیار پایین‌تر نیز برسند. مثلا گروهی از پژوهشگران آلمانی موفق شده‌اند با رها کردن یک گاز خاص از ارتفاع ۱۲۰ متری در یک برج دارای میدان مغناطیسی رکورد پایین‌ترین دمای ثبت‌شده در آزمایشگاه را بشکنند. آن‌ها توانستند به مدت ۲ ثانیه دمای منفی ۲۷۳/۱۵ درجه سانتی‌گراد را حفظ کنند.
