اگر قادر به گفتگو با فرازمینی‌ها بودید به آن‌ها چه می‌گفتید؟ این همان موضوعی است که دانشمندان به آن فکر می‌کنند. آن‌ها تصمیم گرفته‌اند تا پیام ویژه‌ای به فضا بفرستند تا شاید روزی پیغام زمینیان به دست موجودات فرازمینی احتمالی برسد. در سال ۱۹۷۴ برای اولین بار دانشمندان پیام قابل درکی را از طریق رصدخانه آرسیبو (Arecibo) در کشور پورتوریکو برای این منظور ارسال کردند. اکنون پس از گذشت چند دهه پژوهشگران در تلاش برای به‌روزرسانی پیغام آن سال و فرستادن دوباره آن به فضا هستند.
محققان بهترین زمان سال را برای ارسال پیام انتخاب کرده و حلقه‌ای متراکم از ستارگان نزدیک به مرکز کهکشان را به عنوان مقصد خود برگزیدند. نکته قابل توجه اینکه انتقال پیام شامل آدرس بازگشتی است که ضمن کمک به شنوندگان فرازمینی احتمالی برای شناسایی موقعیت ما در کهکشان، بتوانند گفتگویی میان‌ستاره‌ای را آغاز کنند!
جوناتان جیانگ (Jonathan Jiang)، محقق ناسا و مسئول تیم پژوهشی، می‌گوید: «طراحی این پیغام با هدف انتقال حداکثر اطلاعات درباره جامعه و گونه‌های انسانی در پیامی با کمترین حجم ممکن صورت می‌گیرد.» وی معتقد است با توجه به پیشرفت فناوری‌ها می‌توان بهتر از ارسال پیام آرسیبو در سال ۱۹۷۴ عمل کرد.
پیام به فرازمینی‌ها چگونه باید باشد؟
مشخصا زبان‌های انسانی قابل مخابره نیستند، اما می‌توان به جای آن‌ها از سامانه‌های عددی استفاده کرد. با وجودی که مفهوم اعداد تقریبا جهانی هستند، این امکان فراهم است تا به‌شیوه‌ای دلخواه آن‌ها را به نمایش درآورد. از همین رو دانشمندان به دنبال طراحی نامه‌ای به شکل تصویر بیتی (Bitmap) هستند که در آن کد دودویی به عکسی دارای پیکسل تبدیل می‌شود.
فلسفه طراحی تصویر بیتی برای برقراری ارتباط میان‌ستاره‌ای به پیغام آرسیبو بازمی‌گردد و روشی منطقی است، زیرا به‌نظر می‌رسد فرازمینی‌های هوشمند بتوانند ماهیت خاموش و روشن یا حاضر و غایب دوتایی را درک کنند؛ اما این روش هم بدون نقص نیست.
وقتی فرانک دریک (Frank Drake)، دانشمند پروژه جستجوی هوش فرازمینی (SETI) ناسا، نمونه‌ای اولیه از پیغام آرسیبو را طراحی کرد، آن را از طریق پست برای تعدادی از همکاران خود ازجمله برندگان جایزه‌ی نوبل فرستاد؛ اما هیچ‌کدام از آن‌ها نتوانستند محتوای پیغام را درک کنند و تنها یکی از آن‌ها متوجه شد معنی دوتایی‌ها یک تصویر بیتی است. در نتیجه اگر حتی باهوش‌ترین انسان‌ها از درک و رمزنگاری چنین پیغامی عاجز باشند، به نظر بعید می‌رسد که فرازمینی‌ها بتوانند آن را درک کنند.
به علاوه، حتی مشخص نیست موجودات فرازمینی در‌صورت دریافت پیغام بتوانند تصاویر آن را ببینند. داگلاس وکوش (Douglas Vakoch)، رئیس METI (پیام‌رسانی به هوش فرازمینی) سازمانی غیرانتفاعی فعال در زمینه پژوهش درباره‌ی شیوه‌های برقراری ارتباط با دیگر شکل‌های حیات در آمریکا، در این باره می‌گوید: «یکی از نکات مهم بینایی گونه‌هاست؛ زیرا بینایی چند مرتبه به صورت مستقل روی زمین به تکامل رسیده است. درنتیجه، ممکن است تکامل آن برای گونه‌ها نیز متفاوت باشد. با این حال اگر آن‌ها بتوانند ببینند، مفاهیم زیادی درباره شیوه نمایش اشیا وجود دارد. پس آیا باید تصاویر را حذف کرد؟ قطعا خیر. در‌واقع، نباید تصور بر این باشد که ارائه‌هایمان مفهوم هستند.»
واکوش و همکارانش در سال ۲۰۱۷ اولین پیام میان‌ستاره‌ای حاوی اطلاعات علمی خود را به ستاره‌ای در مجاورت زمین ارسال کردند. این پیام به‌صورت دودویی رمزنگاری شد، اما از نمایش تصویر بیتی برای طراحی آن اجتناب شده بود.
جیانگ و همکارانش مسیر دیگری را در پیش گرفتند و بخش زیادی از طراحی خود را روی تماس کیهانی ۲۰۰۳ از تلسکوپ یِوپاتوریا (Evpatoria) در اوکراین قرار دادند. این پیغام حامل الفبای سفارشی تصویر بیتی است که فیزیکدانان به‌عنوان یک زبان فرازمینی ایجاد کردند و دربرابر خطاهای ارسال هم مقاوم است.
پس از ارسال اولیه یک عدد اول برای تشخیص پیام در قالب مصنوعی، پیغام جیانگ از الفبای فرازمینی یکسانی برای معرفی سامانه عددی پایه ۱۰ و ریاضیات پایه استفاده می‌کند. بر همین اساس، این پیام حامل گذار اتم هیدروژن برای توصیف زمان و نشانه‌گذاری زمان ارسال از زمین است و عناصر رایج جدول تناوبی را معرفی و ساختار و مواد شیمیایی دی‌ان‌ای را توصیف می‌کند.
در همین رابطه بخوانید: منبع سیگنال های مرموز اعماق کیهان؛ تمدن های فرازمینی یا عوامل طبیعی؟
تردید برای ارسال پیام به موجودات فرازمینی
جیانگ و همکارانش ارسال پیغام از آرایه تلسکوپی آلن (Allen) در آمریکا یا رادیوتلسکوپ فست (FAST) در چین را پیشنهاد دادند. به دلیل خرابی تلسکوپ آرسیبو در پورتوریکو، دو تلسکوپ یادشده تنها راه پژوهشگران SETI برای مخابره پیغام هستند. البته فعلا هر دو تلسکوپ تنها می‌توانند پیام‌ها را بشنوند و قادر نیستند آن‌ها را مخابره کنند. جیانگ تصریح می‌کند: «قرار دادن تجهیزات مورد نیاز ارسال پیغام روی تلسکوپ ساده نیست، اما انجامش امکان‌پذیر است.» وی معتقد است با ادامه بحث با پژوهشگران فست این امکان فراهم خواهد شد.
اگر جیانگ و همکارانش فرصت ارسال پیغامشان را داشته باشند، طبق محاسبات بهترین زمان برای انجام این کار بین ماه مارس تا ماه اکتبر است؛ یعنی وقتی که زمین در زاویه ۹۰ درجه میان خورشید و مقصد آن‌ها در مرکز کهکشان قرار دارد. بدین‌ترتیب، احتمال گم نشدن پیام در نویز پس‌زمینه خورشید به‌حداکثر می‌رسد. اما پرسش اساسی‌تر این است؛ اصلا باید چنین پیامی را ارسال کرد یا خیر؟
ارسال پیام به فرازمینی‌ها همیشه موضوع بحث داغی در میان انجمن SETI بوده است؛ چرا که این جامعه بر گوش دادن به پیام‌های فرازمینی متمرکز است، نه ارسال آن. منتقدان SETI فعال این کار را در بهترین حالت اتلاف وقت و در بدترین حالت قماری خطرناک می‌دانند. میلیاردها هدف برای ارسال پیام وجود دارد و احتمال ارسال پیام به سیاره صحیح در زمان مناسب بسیار ناچیز است.
در هر حال اگر روزی این پیام برسد جای امیدواری است که بتوان اطلاعات پیچیده‌تری را با موجودات فضایی هوشمند به اشتراک گذاشت. اگر شما بتوانید برای فضایی‌ها پیام بفرستید چه می‌گویید و دوست دارید آن‌ها به شما چه بگویند؟