افسانه صورت فلکی شکارچی چیست؟
صورت فلکی شکارچی که با نام‌های جبار و اوريون (Orion) نیز خوانده می‌شود، شكارچی بزرگ آسمان شبهای زمستان و یک صورت فلكی زيبا و پر ابهت با ستارگانی بارز است. طلوع ستارگان صورت فلكی شکارچی، نويدبخش آغاز زمستان در نيمكره شمالی زمين بوده و زمان رسیدن آن به نصف‌النهار اوایل بهمن و مساحتش ۵۹۴ درجه مربع است.
این صورتواره آسمانی در استوای سماوی قرار دارد و به همین دلیل، نیمی از آن در نیم‌کره جنوبی آسمانی و نیم دیگر آن در نیم‌کره شمالی آسمان قرار دارد و از همه نقاط زمین قابل دیدن است. جبار شکوهمند و بزرگ یکی از صورت‌های فلکی است که بسیار به نام خود شباهت دارد، صورت فلکی عقرب (Scorpius) نیز اینگونه است.
شکارچی قدرتمندی که سپری از پوست شیر در دست و گرزی در دست دیگر دارد و در حال جنگ با ثور است، در حالی که سگ‌های بزرگ و کوچک او پشت سرش هستند و خرگوش، شکار مورد علاقه‌اش زیر پایش است! اگر به مطالعه اجرام آسمانی و پدیده‌های فضایی علاقه دارید کلیک کنید و غرق در شگفتی‌های آسمان شب شوید.
صورت فلكی جبار را در آسمان شب چگونه پيدا كنيم؟
صورت فلکی شکارچی در فصول بهار و تابستان در آسمان روزگاهی قرار دارد و قابل رویت نیست. اما در شبهای پاییز و به ویژه زمستان، جبار در آسمان حکمرانی می‌کند. آسانترین راه برای یافتن جبار، پیدا کردن کمربند آن است.
در شبهای زمستانی با نگاه به نيمه جنوبی آسمان، سه ستاره همنور خواهيد يافت كه روی يک خط مورب در كنار هم به صف شدهاند. اين سه ستاره، كمربند صورت فلكی شکارچی یا جبار بوده و به ترتیب از راست به چپ عبارتند از مِنطَقه (Mintaka)، نِظام (Alnilam) و نِطاق (Alnitak). دو ستاره در بالا و دو ستاره در پايين اين كمربند، تنه اصلی صورت فلكی جبار را تشكيل می‌دهند.
يكی از ستارگانی كه در بالا (چپ تصوير) به رنگ سرخ است، يک ستاره غول پير و رو به مرگ بوده و ستاره‌ای كه در پايين (راست تصوير) و به رنگ آبی دیده می‌شود، جوان و بسيار داغ می‌باشد. صورت فلکی چیست؟ کلیک کنید و مقاله ما را در این باره بخوانید.
ستارههای صورت فلكی شکارچی
ستاره آلفا-جبار (α-Ori Star): نام عربی این ستاره غول‌پیکر و قرمز، ابط‌الجوزا (Betelgeuse) است و با قدر ظاهری ۰/۰تا ۱/۳، ۶۴۳ سال نوری فاصله از زمین فاصله دارد. ابط‌الجوزا ستاره‌ای غول‌پیکر و قرمز است که در شانه شرقی شکارچی جای دارد. ابط‌الجوزا ستاره‌ایست متغیر با عمر حدود ۸ میلیون سال که نهایتا تا ۵۰ هزارسال دیگر با یک انفجار ابرنواختری به پایان عمر خود می‌رسد؛ فاصله‌اش از زمین ۶۴۳ سال نوری است.
ستاره بتا-جبار (β-Ori Star): نام این ستاره غول‌پیکر و آبی مایل به سفید، پای شکارچی (Rigel) است. پای شکارچی دارای قدر ظاهری ۰/۰۵ تا ۰/۱۸ بوده و ۸۶۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. در مورد ستارههای کهکشان خانگی ما چه می‌دانید؟ آیا بزرگترین ستاره کهکشان راه شیری را می‌شناسید؟ کلیک کنید و با ستارگان کهکشان شگفت‌انگیز راه شیری آشنا شوید.
اجرام عمقی آسمان
اگر به ستارگان كمربند جبار كمی دقت كنيد، اندكی پايين‌تر از آن‌ها يک لكه مات خواهيد يافت. اين لكه مات كه در آسمان صاف قابل رويت است، سحابی جبار (M42) نام دارد. این سحابی محل زايش ستارگان، مهد كودكی از ستارگان جوان و تازه متولدشده است.
M42 همرا با M43 در زیر کمربند جبار قرار گرفته و خنجر جبار را در ذهن تداعی می‌کند! این سحابی حدود ۱۵۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد و از توده‌های ابری متشکل از گازهای نورانی تشکیل شده است. سحابی M78 یک سحابی بازتابی (Reflection Nebula) است و در فاصله ۱۶۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد. M78 به راحتی در تلسکوپ‌های کوچک به عنوان یک ابر مبهم یافت می‌شود و شامل دو ستاره از قدر ۱۰ است.
بارش شهابی جبار
این شهاب‌باران یکی از بارش‌های شهابی سالانه است که کانون بارش آن در صورت فلکی جبار قرار دارد. بارش شهابی جباری بارش خیلی مشهوری نیست، با این وجود مورد توجه منجمان است. در این بارش به طور میانگین هر ساعت ۲۰ شهاب را می‌توان مشاهده کرد. بارش شهابی چیست؟ برای آشنایی با انواع بارش‌های شهابی و راهنمای رصد آن‌ها کلیک کنید.
افسانه صورت فلكی اوریون
در نمودارهای قدیمی، ستارههای صورت فلکی شکارچی به طرزی نشان داده می‌شد که شکارچی گرز پر زرق‌وبرق خود را به همراه سپر، به همسایه غرانش، ثور (Thor)، نشان می‌داد. در افسانه‌های یونانی، جبار پسر پوزئیدون (Poseidon)، خدایی که بر دریا حکومت می‌کند، محسوب می‌شود. او با نیش عقرب (Scorpius) به تلافی ادعاها و لاف زدن‌های بی‌جایش کشته شد و به تقاضای آرتمیس (Artemis)، معشوقه‌اش، در آسمان برابر قاتل خود در غرب قرار داده شده تا با عقرب که از شرق طلوع می‌کند، در مقابله باشد.
در افسانه‌ای دیگر، جبار هفت حوری زیبا به نام پروین (Pleiades) را تعقیب می‌کند و شکست می‌خورد. ستارههای خوشه پروین به دامن صورت فلکی مجاور یعنی ثور پناه می‌برند و هنوز به نظر می‌رسد که جبار در آسمان شب به دنبال آن‌هاست! این داستان افسانه اوریون و ستارههای صورت فلکی شکارچی بود.
اگر مقاله صورت فلکی شکارچی برای شما مفید بوده است، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ای را که درباره یافتن صورت‌های فلکی به طور آنلاین و ابزار نجومی نقشه آسمان شب نوشته شده است، بخوانید.
