میدانیم که کره زمین در حال گردش به دور خورشید است و هر سال یک بار به دور خورشید میگردد. در حین این گردش که با سرعت ۳۰ کیلومتر بر ثانیه است، اینطور به نظر میرسد که خورشید در میان ستارگان پسزمینه آسمان جابهجا میشود و دایرهای را در طول یک سال طی میکند. این دایراه را دایرةالبروج میخوانیم که در واقع همان صفحه مداری زمین است.
از طرف دیگر زمین با سرعت ۱۶۰۰ کیلومتر بر ساعت در حال چرخش به دور خود است، اما محور این چرخش بر مبنای دستگاه مختصات استوایی، بر صفحه مختصات عمود نبوده و °۲۳.۵ انحراف دارد؛ به همین دلیل صفحه استوایی زمین هم بر دایرةالبروج یا همان صفحه مداری زمین منطبق نیست و فقط در دو نقطه همدیگر را قطع میکنند. این عدم تطابق باعث میشود که خورشید همیشه در روی استوای سماوی نباشد و باعث شود فقط دو روز از سال از این نقطه عبور کند.
نطقه اعتدال بهاری
ایرانیان باستان نقطه اعتدال بهاری (March Equinox) یا نقطهای را که خورشید با عبور از آن نیمکره جنوبی آسمان به نیمکره شمالی وارد میشود مبدا تقویم خودشان قرار دادهاند و آن را جشن میگیرند. از این نقطه به بعد در نیمکره شمالی زمین روزها از شبها طولانیتر میشوند و طی آن به دلیل واقع شدن خورشید بر روی استوای سماوی، طول شب و روز یکسان است.
در پاییز هم اتفاق مشابهی رخ میدهد، با این تفاوت که خورشید از نیمکره شمالی وارد نیمکره جنوبی آسمان شده و بعد از آن طول روزها برای نیمکره شمالی زمین کوتاهتر میشود. در گذشتههای دور نقطه اعتدال بهاری در صورت فلکی حمل (Aries) قرار داشته و به خاطر همین به نقطه اول حمل شهرت دارد، اما به علت حرکت تقدیمی زمین این نقطه جابهجا شده و در حال حاضر در صورت فلکی حوت (Pisces) قرار دارد.
علت متفاوت بودن لحظه تحویل سال در هر سال
شاید برای شما سوال باشد که چرا لحظه تحویل سال هر سال یکسان نیست؟ علت این عمل طول سال زمینی است؛ گردش زمین به دور خورشید، دقیقا ۳۶۵ روز نیست! بلکه برابر ۳۶۵.۲۵ روز است. این یک چهارم روز باعث میشود هر سال لحظه تحویل سال چند ساعت جابهجا شود و هر چهار سال با اضافه کردن یک روز به کمک سال کبیسه این جابهجایی جبران میشود.
امیدواریم که این مطلب برای شما خوانندگان عزیز مفید بوده باشد. سوالات نجومی خود در قسمت نظرات بپرسید و دیدگاههایتان را با ما مطرح کنید. کارشناسان سایت فضایی اسپاش در اولین فرصت به شما پاسخ میدهند.