مینی نپتونها به ابرزمین تبدیل میشوند!

پژوهشهای دانشمندان نشان میدهد تشعشعهای ستارهای جو مینی نپتونها (Mini-Neptunes) را از بین میبرد و آنها را به ابرزمین (Super Earth) تبدیل میکند. مینی نپتونها سیارههایی فراخورشیدی با جرم کمتری نسبت به نپتون هستند که جوی غلیظ و دارای هیدروژن و هلیوم مانند جو نپتون دارند. این سیارههای گازی با هسته سنگی، پوشش ضخیمی از هیدروژن، هلیوم و سایر مواد فرار را در خود انباشته کردهاند. همچنین ابرزمینها سیارههای فراخورشیدی با جرمی بیشتر از زمین و کمتر از اورانوس و نپتون هستند.
مایکل ژانگ (Michael Zhang)، از موسسه فناوری کالیفرنیا (CalTech) آمریکا، در توصیف مینی نپتونها میگوید: «سیارههایی با این اندازه شعاعشان بزرگتر میشود و در معرض تشعشعهای ستارهای بیشتری قرار میگیرند. در نتیجه سیاره جرمش را سریعتر از دست داده و اتمسفر آن به سرعت از بین میرود.»
محققان با بررسی چهار مینی نپتون دریافتند دو مینی نپتون HD-63433c و TOI 560.01 دارای تغییرهای گازی شدید در اتمسفر خود هستند که این میتواند نشانهای از تبخیر یا رقیق شدن جو باشد. به گفته ژانک سرعت حرکت گازها شواهدی را ارائه میدهد که جو در حال فرار (تبخیر) است. هلیوم مشاهدهشده در اطراف TOI 560.01 با سرعت ۲۰ کیلومتر در ثانیه و هیدروژن اطراف HD 63433c با سرعت ۵۰ کیلومتر در ثانیه حرکت میکند.
ژانگ ادامه میدهد: «گرانش این مینی نپتونها به اندازهای قوی نیست که بتواند چنین گازهای فراری را در اتمسفر خود نگه دارد. این سرعتهای بالا نشاندهنده اتمسفر فرار سیارههای مذکور هستند. شعاع لایه گازی در اطراف این سیارهها چندین برابر شعاع خود سیاره است.» ژانگ و گروه تحقیقاتیاش سناریوهای احتمالی دیگر را رد نمیکنند و امیدوارند با جمعآوری دادههای بیشتر و انجام تحلیلهای پیشرفتهتر بتوانند مینی نپتونها را بهتر درک کنند.