قمرهای سیاره مشتری یکدیگر را گرم میکنند

قمرهای سیاره مشتری فاصله زیادی از خورشید دارند، اما داغتر از تصور دانشمندان هستند. کششهای گرانشی قمرها و خود سیاره مشتری سبب گرم شدن اقمار در فرآیندی به نام گرمایش کشندی (Tidal Heating) میشود. گرمایش کشندی فرآیند گرم شدن درونی جسم، براثر تنش کشندی ناشی از کشش گرانشی جسمی دیگر است. در نتیجه برخی از قمرهای یخی مشتری دارای فضای داخلی گرم برای میزبانی از اقیانوسهای آب مایع هستند و در قمر سنگی آیو (Io)، این گرمای کشندی سنگهای آن را به ماگما تبدیل میکند.
در همین رابطه بخوانید: صدای بزرگترین قمر مشتری را بشنوید+فیلم
آیو با ۴۰۰ آتشفشان فعال، فعالترین جرم از نظر زمینشناختی در منظومه شمسی است. علت فعالیت آتشفشانی بیش از حد آیو انرژی و اثر جزرومدی مشتری و سایر قمرهای گالیلهای این سیاره بر این قمر است. قمرهای گالیلهای چهار قمر بزرگ سیاره مشتری شامل آیو، گانیمد (Ganymede)، اروپا (Europa) و کالیستو (Callisto) هستند که توسط گالیلئو گالیله (Galileo Galilei)، اخترشناس ایتالیایی، کشف شدند.
آنتونی ترین (Antony Trinh)، از نویسندگان این مطالعه، میگوید: «حفظ پایداری اقیانوسهای زیرسطحی این قمرها در برابر یخزدگی طی دورههای زمینشناسی به تعادل بین گرمایش داخلی و اتلاف گرما نیاز دارد. ما میخواهیم منبع همه این گرما را درک کنیم و به تاثیر آن بر تکامل کیهان و همچنین قابلیت سکونت سیارههای مختلف منظومه شمسی و فراتر از آن پی ببریم.»
طبق گفته محققان، عامل گرمایش جزرومدی پدیدهای به نام تشدید جزرومدی (tidal resonance) است. هامیش هی (Hamish Hay)، از آزمایشگاه پیشران جت (JPL) ناسا، میگوید: «تشدید باعث ایجاد گرمایش بیشتر میشود. اگر هر جسم یا سامانهای را هل دهید و آن را رها کنید، در بسامد و تناوب طبیعی خودش حرکت میکند. اگر همچنان یک جسم را با بسامد مناسب هل دهید، این نوسانها بزرگتر میشوند و اگر رهایش کنید حرکت نوسانی آن کاهش مییابد.»
بنابراین بسامد طبیعی هر قمر در فرآیند گرمایش جزرومدی به عمق اقیانوس آن بستگی دارد. تاثیر مشتری به تنهایی نمیتواند جزرومدی را با فرکانس مناسب ایجاد کند تا این قمرها چنین گرمایی را تجربه کنند؛ چرا که تصور میشود اقیانوسهای موجود در این قمرها بیش از حد عمیق هستند.