چگونه ریزگرانش فضا موجب پیشرفت تحقیقات پزشکی میشود؟

محققان میگویند شرایط ریزگرانش در فضا ممکن است منجربه تولید دستههای بزرگ سلولهای بنیادی برای تحقیقات پزشکی و درمان بیماریهای مختلف روی زمین شود. تولید زیستی نوعی از سلولهای بنیادی که از مواد بیولوژیکی مانند میکروبها برای ساخت مواد و بیومواد مناسب جهت کاربردهای پیشبالینی، بالینی و درمانی استفاده میکند، میتواند در شرایط ریزگرانش موثرتر باشد.
آرون شارما (Arun Sharma)، محقق مرکز پزشکی سیدرز ساینای (Cedars-Sinai Medical Center) آمریکا، عنوان میکند: «پرواز فضایی و ریزگرانش مکان مطلوبی برای تولید زیستی است، زیرا خواص بسیار ویژهای به بافتها و فرآیندهای بیولوژیکی میدهد که میتواند به تولید انبوه سلولها یا سایر محصولات منجر شود؛ بهطوریکه روی زمین انجامپذیر نباشد.» آیا میدانید نیروی گرانش چیست؟ کلیک کنید و مقاله ما را در این باره بخوانید.
محققان دریافتهاند زمانیکه بدن برای مدت طولانی در معرض شرایط ریزگرانش قرار میگیرد، ازدستدادن استخوان و پیری سریعتر را تجربه میکند. با توسعه مدلهای بیماری براساس این روند پیری شتابان، دانشمندان میتوانند مکانیسمهای فرآیند پیری و پیشرفت بیماری را بهتر درک کنند. شارما میگوید: «این کار نهتنها به فضانوردان، بلکه به مردم روی زمین با ساخت ساختارهای استخوانی یا عضلههای اسکلتی برای بیماریهایی مثل پوکی استخوان و سایر اشکال تسریع پیری استخوان کمک میکند.»
بهواسطه نبود گرانش و چگالی در فضا، محققان ابراز امیدواری کردند بتوانند از چاپ سهبعدی برای ایجاد انداموارهها یا بافتهای قلبی بهگونهای استفاده کنند که قابل تکرار در زمین نباشد. اندامواره (organoid) یک نسخه مینیاتوری و سادهشده از یک اندام انسانی است که بهصورت سهبعدی در آزمایشگاه تولید شده و آرایه آناتومیکی واقعی را نشان میدهد.
شارما و همکارانش در اوایل سال ۲۰۲۲ همراه با ناسا و شرکت آمریکایی اسپیس تانگو (Space Tango)، سلولهای بنیادی را به فضا میفرستند تا امکان تولید دستههای بزرگ در یک محیط با جاذبه کم را آزمایش کنند.