بخش فضایی ایران طی سالی که گذشت فراز و فرودهای بسیاری داشت که مهمترین آن تغییر مدیریت سازمان فضایی ایران و منصوب شدن مرتضی براری به جای محسن بهرامی بود. مرتضی براری با دیدگاهی مبتنی بر توسعه اقتصاد فضایی وارد شده و تلاش دارد تا بخش خصوصی را در این حوزه فعال کند. پایگاه تحلیلی خبری اسپاش تلاش کرد تا آخرین اخبار و تحلیل‌ها درباره بخش فضایی ایران را به اطلاع مخاطبین خود برساند. در ادامه مروری داریم بر خلاصه مهمترین خبرهای منتشر شده توسط اسپاش در این زمینه طی سال ۹۶. با کلیک بر روی عنوان خبر می‌توانید درباره آن بیشتر بخوانید. استفاده از تصاویر تولید شده در اسپاش با ذکر عنوان اسپاش مانعی ندارد.
آذری جهرمی: دستور کاری برای برگزاری جلسات شورای عالی فضایی نداشتیم
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: اینکه دولت جلسه شورای عالی فضایی را برگزار نمی‌کند درواقع دستور کاری برای آن نداشتیم.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره پاره‌ای از اخبار که حاکی از برگزار
نشدن جلسات شورای عالی فضایی از سوی دولت دارند، گفت:«اینکه دولت جلسات
شورای عالی فضایی را برگزار نمی‌کند درواقع ما دستور کاری برای شورای عالی
فضایی نداشتیم اما برنامه مربوطه برای تشکیل جلسه، حدود سه هفته پیش
ارسال‌شده است و درخواست کردیم، جلسه‌ای تشکیل شود.»
آذری جهرمی خاطرنشان کرد:«با معاونت علمی و دست‌اندرکاران موضوع جلسه
هماهنگی اولیه برگزارشده است و فکر می‌کنم در اولین فرصت جلسه شورای عالی
فضایی را تشکیل دهیم.»……
.
کبگانیان:می توان نسبت به به روز رسانی سند جامع هوافضا اقدام کرد
دبیر ستاد نقشه جامع علمی کشور با اشاره به وضعیت توسعه فناوریهای فضایی
گفت: با انسجام ایجاد شده در این حوزه می توان نسبت به به روز رسانی سند
جامع هوافضا اقدام کرد.
دکتر منصور کبگانیان در سومین جلسه رصد رصد و پایش راهبردی سند جامع توسعه
فناوری فضایی با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه فضایی افزود: فناوری
فضایی موجب اقتدار کشور خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر تشتت ها در حوزه فضایی رفع شده و موازی
کاری در این حوزه به صفر رسیده است، ادامه داد: وضعیت این حوزه با برنامه
ریزی های صورت گرفته و تفویض اختیارات از سوی رییس جمهور مشخص شده است از
این رو مشکلاتی در زمینه سیاستگذاری وجود ندارد.
کبگانیان با تاکید بر اینکه تمرکز همه فعالان حوزه هوافضا بر سند جامع
هوافضا است خاطر نشان داد: این امر نشان می دهد همه بر یک سند تکیه کرده
اند و یک چشم انداز دارند و با این انسجام ایجاد شده می توان گام های بزرگی
در این حوزه برداشت.
دبیر ستاد نقشه جامع علمی کشور با اشاره به ضرورت به روز رسانی سند جامع
هوافضا یاداور شد: با انسجامی که در این حوزه شکل گرفته است این سند می
تواند به روز رسانی شود.
وی با تاکید بر ضرورت اولویت گذاری در حوزه های مختلف اظهار کرد: اولویت
گذاری های صورت گرفته در حوزه هوا فضا امروزه در حال شکوفا شدن است……
فضا در هفته‌ای که گذشت؛ براری آمد، فضا خشن شد
هفته گذشته با خبر شوکه کننده‌ای
همراه بود؛ مرتضی‌براری فردی از اعماق وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با
حکم جهرمی، سکانداری سازمان فضایی به عنوان یکی از مهمترین بازیگران فضایی
کشور را در دست گرفت و محسن بهرامی پس از تنها دو سال و اندی زعامت این
سازمان خداحافظی کرد. عمر کوتاه مدیریتی و تغییرات پی در پی ریاست سازمان
فضایی امر جدیدی نیست چرا که این سازمان از بدو تاسیس تا کنون یکی از
لغزنده‌ترین صندلی‌های مدیریتی را در نظام جمهوری اسلامی ایران داشته است.
مرتضی براری طبق سوابق موجود هیچگونه سابقه‌ای در حوزه فضایی نداشته و تنها اظهار نظر رسانه‌ای
وی در این خصوص طی بازدیدش از نمایشگاه دستاوردهای فناورانه پژوهشگاه
فضایی ایران در مهرماه سال جاری بوده که طی آن به اقتصاد فضایی توجه کرده و
در بخشی از صحبت‌های خود اظهار داشته: «رشد اقتصاد فضایی، در بازه ۱۰
ساله، از متوسط رشد صنعت و اقتصاد کل جامعه بیشتر بوده است.» بر این اساس
می‌توان گفت آقای جهرمی در انتخاب خود بیشتر چهره‌ای اقتصادی از فضا را در
نظر دارد تا توسعه فناوری بومی و غرور ملی چرا که در غیر اینصورت می‌بایست
یک مدیر با سبقه هوافضایی را بر کرسی ریاست می‌نشاند. البته در حکم وزیر
سخنی از افزایش توان بومی در طراحی، ساخت، آزمون و بهره‌برداری از
سامانه‌های فضایی به میان آمده است اما آن را نتیجه اقدامات رئیس جدید برای
بازبینی و پیشنهاد سند راهبردی فضایی دانسته است که نشان می‌دهد اقدام
مستقیم آقای براری در درجه اول می‌بایست در راستای بهبود اسناد بالادستی
باشد. امری که شاید چندان به مذاق آقای دکتر منطقی رئیس مرکز ملی فضایی
ایران در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خوش نیاید. چرا که وی نیز
مدت‌هاست در رسانه‌ها خبر از تدوین برنامه و سند ۱۰ ساله می‌دهد…..
نیت خوب، شرط لازم اما ناکافی در توسعه فضایی
طی حدودا دو دهه توسعه فضایی کشور، چندین
رویکرد متفاوت بر بدنه اجرایی این بخش حاکم شده است. به طور خلاصه می‌توان
گفت در دوره‌های نخستین، بنا بر مقتضیات زمان دیدگاه دفاعی و کاربردی بر
مدیریت بخش فضایی حاکم بود که این دوره شالوده برنامه‌های فضایی کشور را
شکل داد بدین ترتیب کاوشگرهای ایرانی متولد شدند و پروژه‌های ماهواره‌ای
کاربردی و عملیاتی از جمله مصباح با همکاری خارجی‌ها کلید زده شد البته
تجربه پرتاب ناموفق ماهواره سینا توسط روسیه و ضبط مصباح توسط غربی‌ها،
همکاری‌های آینده را زیر‌سئوال برد.
در دوره دوم توسعه فضایی که دولت دهم آن
را بر مبنای فکری خود شکل داد، بخش فضایی مورد توجه سیاسیون قرار گرفت و
دیدگاه غالب در این بخش بر توسعه فناوری بومی با محوریت افزایش غرور ملی
جهت داده شد. بدین ترتیب ساختار فضایی کشور با ادغام چندین بخش مرتبط و
گاها نامرتبط با حوزه فضایی زیر نظر مستقیم نهاد ریاست جمهوری قرار گرفت.
در این دوره سند جامع توسعه هوافضا با همین نگاه تدوین شد. همچنین با اوج
گرفتن تحریم‌ها، واژه همکاری که تضعیف شده بود تقریبا از ادبیات توسعه
فناوری فضایی کشور حذف شد. از پروژه کاوشگرها برای پرتاب میمون به فضا
استفاده شد و تعداد زیادی پلتفرم ماهواره‌ای تقریبا مشابه که همگی جهت
توسعه فناوری و با اهداف تحقیقاتی در نظر گرفته شده بودند در یک سیاست
موازنه مثبت به کلیه دانشگاه‌های مدعی واگذار شد…….
مخالفت‌های سیاسی با اقدامات تخصصی در حوزه فضایی
پس از آنکه برخی وبسایت‌های خبری در واکنش
به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از لایحه بودجه فضایی کشور در سال ۹۷ ادعا
کردند که دولت با کنار گذاشتن بحث توسعه فضایی قصد خرید ماهواره را دارد
در گزارشی جدید، خبرگزاری آنا به نقل از محمدرضا گلرو مفرد دبیر اتحادیه
انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل نوشت: «ظاهرا دولت طبق لایحه بودجه ۹۷ در
سال آینده قصد خرید ماهواره خارجی دارد، این اقدام در حالی که در داخل
کشور توانمندی ساخت ماهواره وجود دارد، دهن کجی به دانشمندان ایرانی است.»
وی همچنین به این خبرگزاری گفته است:
«متاسفانه دولت یازدهم و دوازدهم با بی توجهی به صنعت هوا و فضای کشور
سال‌ها کشور را در این صنعت عقب راندند. همین بی‌مهری‌ها سبب شده است
اخباری از گوشه و کنار مبنی بر مهاجرت دانمشندان هوا و فضای کشور به خارج
شنیده شود.»
دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل در ادامه صحبت‌های خود با
خبرگزاری آنا اضافه کرده است: سال‌هاست ماهواره‌هایی مانند ماهواره شریف‌ست
آماده پرتاب است اما به نظر می‌رسد دولت آقای روحانی به دلیل ترس از واکنش
احتمالی غرب و ملاحظات برجامی قصدی برای پرتاب ماهواره‌های ساخت داخل کشور
ندارد…….