محققان در مطالعه‌ای با آزمایش پنج فضانورد مرد روس که به‌طور متوسط مدت ۱۶۹ روز را در ایستگاه فضایی بین‌المللی سپری کرده بودند، اظهار کردند اقامت طولانی مدت در این ایستگاه می‌تواند سبب آسیب مغزی شود. دانشمندان دانشگاه گوتنبرگ (University of Gothenburg) سوئد برای این کار نمونه‌های خون این پنج فضانورد را پیش از رفتن به ایستگاه فضایی و پس از بازگشت آن‌ها به زمین مورد بررسی قرار دادند و توانستند پنج نشانگر زیستی را شناسایی کنند که در آسیب مغز نقش دارند.
آن‌ها باتوجه‌به نتایج آزمایش نشان دادند سه نشانگر زیستی در پی اقامت طولانی مدت فضانوردان در فضا افزایش یافته است. فضانوردان در فضا چگونه نفس میکشند ؟ پیشنهاد می‌کنیم این مطلب جالب را نیز بخوانید.
نشانگرهای زیستی آسیب مغز
محققان پنج نشانگر زیستی به‌نام‌های NFL (سرواژه neurofilament light)، GFAP (سرواژه glial fibrillary acidic protein)، T-tau (سرواژه total tau) و دو پروتئین بتا آمیلوئید را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دادند. آن‌ها در این آزمایش شاهد افزایش غلظت در سه نشانگر زیستی NFL ،GFAP و پروتئین بتا آمیلوئید پس از اقامت فضانوردان در فضا بودند. البته تغییرات رخ‌داده در میان این پنج نشانگر زیستی همزمان با بازگشت فضانوردان به زمین اتفاق نیفتاد و برای برخی از آن‌ها در روز اول و برخی ۲۵ روز پس از بازگشت به زمین اتفاق افتاد.
هنریک زتربرگ (Henrik Zetterberg)، استاد دانشگاه گوتنبرگ و یکی از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید: «این اولین بار است که شواهدی از آسیب سلول‌های مغزی در آزمایش‌های خون پس از پروازهای فضایی فضانوردان ثبت می‌شود و اگر قرار باشد در آینده سفرهای فضایی بیشتری انجام شود نیاز است تحقیقات بیشتری روی این موضوع صورت گیرد و از آن جلوگیری به‌عمل آید.»
نتایج یافته‌های اخیر محققان حاکی از آن است که اقامت طولانی مدت در فضا سبب تغییر مایع مغز می‌شود. دانشمندان متوجه شدند پرواز فضایی باعث جمع شدن مایع اطراف مغز در مخ می‌شود که این می‌تواند نقشی کلیدی در وضعیتی به‌نام «سندرم عصبی چشمی مرتبط با پرواز فضایی» (Spaceflight Associated Neuro-Ocular Syndrome) داشته باشد. البته به‌گفته محققان مشکلات رخ‌داده بر ماده سفید مغز دائمی نیست و به‌طور معمول این تغییرات ظرف چند هفته پس از بازگشت فضانوردان به زمین برطرف می‌شود، بااین‌حال تاثیر برخی از تغییرات و آسیب مغز ممکن است ماه‌ها طول بکشد.