سیاره‌های منظومه شمسی بر اساس مدل آن روی صفحه یکسانی قرار دارند و دلیل این پدیده به ابتدای شکل‌گیری منظومه شمسی بازمی‌گردد. این اجرام به‌دلیل اینکه مواد سازنده منظومه شمسی از همین صفحه سرچشمه گرفته است، در یک صفحه قرار دارند؛ بنابراین حتی امروزه ۸ سیاره منظومه مذکور و اجرام دیگر آن روی یک صفحه هستند.
به‌گفته نادر حقیقی‌پور، ستاره‌شناس دانشگاه هاوایی (University of Hawaii) آمریکا، حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش منظومه شمسی ابری چرخان و عظیم از گازوغبار بود و قطر آن به ۱۲ هزار واحد نجومی می‌رسید. به‌مرور زمان این ابر به‌اندازه‌ای بزرگ شد که حتی با وجود تراکم مولکول‌های گازوغبار، شروع به فروپاشی و به‌تدریج انقباض کرد و با شروع فروپاشی بهآرامی مسطح شد.
درعین‌حال، در مرکز ابر چرخان مسطح، مولکول‌های گاز فشرده و داغ شدند. اتم‌های هیدروژن و هلیوم تحت فشار و حرارت جدید دچار هم‌جوشی شدند و فرآیند واکنش هسته‌ای یک میلیارد ساله‌ای را آغاز کردند که به شکل‌گیری ستاره‌ای جوان به‌نام خورشید انجامید. همچنین در طول ۵۰ میلیون سال بعد رشد خورشید شروع شد و گازوغبار اطراف خود را جمع‌آوری و دراین‌حین، گرما و پرتوهای شدیدی منتشر کرد. در نتیجه به‌تدریج خورشید درخشان، فضایی دونات‌شکل خالی در اطراف خود به‌وجود آورد. با رشد بیشتر خورشید، ابر گازوغبار دچار فروپاشی شد و دیسکی در اطراف آن پدید آورد که بهآرامی منبسط و مسطح شد.
قرارگیری سیاره‌های منظومه شمسی در یک سطح
در نهایت این ابر به ساختار مسطحی به‌نام قرص پیش‌سیاره‌ای (protoplanetary disk) تبدیل شد که دور ستاره جوان می‌چرخید. ده‌ها میلیون سال بعد، ذرات غبار در دیسک سیاره‌ای به چرخیدن ادامه دادند و گاهی با یکدیگر برخورد می‌کردند. برخی از ذرات به یکدیگر پیوستند و در طول ده‌ها میلیون سال این ذرات به دانه‌هایی به‌طول میلی‌متری تبدیل شدند. این دانه‌ها به یکدیگر پیوسته و ذرات سانتی‌متری را تشکیل دادند و به‌همین‌ترتیب، برخورد و چسبیدن ذرات به یکدیگر تداوم یافت.
در ادامه، بخش زیادی از مواد موجود در قرص پیش‌سیاره‌ای به‌یکدیگر پیوستند و اجرام بزرگ را شکل دادند. برخی از این اجرام به قدری‌بزرگ شدند که جاذبه، آن‌ها را به سیاره‌های کروی، سیاره‌های کوتوله و قمرها تبدیل کرد. گفتنی است چنین امری موجب شد تا اجرام دیگر مثل سیارک‌ها، دنباله‌دارها و برخی قمرهای کوچک نیز شکل نامنظمی پیدا کنند.
در همین رابطه بخوانید:
طول بلندترین روز در منظومه شمسی با دقت بیشتری نسبت به قبل اندازه‌گیری شد