همکاری محققان کشور در پروژه ساخت بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان

دانشیار پژوهشکده نجوم پژوهشگاه دانشهای بنیادی از همکاری غیررسمی محققان این پژوهشکده در پروژه ساخت بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان بهنام آرایه کیلومتر مربعی (Square Kilometre Array به اختصار SKA) خبر داد که میتواند به پیش بردن جایگاه نجومی در کشور کمک شایانی کند. فاطمه طباطبایی ضمن اشاره به جزئیات این مشارکت، توضیح داد: «این طرح یک پروژه بینالمللی است که ۲۰ کشور در آن بهطور رسمی همکاری دارند و در آن آنتنها و آرایههای رادیویی در طول موجهای مختلفی از امواج رادیویی نصب میشوند.»
بهگفته طباطبایی ایران بهطور رسمی وارد این پروژه نشده، ولی از طریق پژوهشکده نجوم و کارشناسی که پژوهشکده نجوم پژوهشگاه دانشهای بنیادی به این پروژه معرفی کرده، در این طرح مشارکت داشته است. وی همچنین یادآور شد: «در این زمینه کارگروهی از اعضای بینالمللی برای انجام مطالعه پیوستار رادیویی (Radio Continuum) از کهکشانها تشکیل شده است.»
تلسکوپ SKA پروژهای شامل ۳ هزار دیش در منطقهای با مساحت یک کیلومتر مربع در آفریقای جنوبی و دیگری در استرالیا است که انتظار میرود تا اواخر سال ۲۰۳۰ بهطور کامل عملیاتی شود. تلسکوپ مذکور ۵۰ بار قویتر و ۱۰ هزار بار سریعتر از دیگر تلسکوپها در جهان خواهد بود و آسمان را با کیفیت بالاتر از تلسکوپ فضایی هابل بررسی میکند که این امر موجب میشود تا این تلسکوپ به ستارهشناسان در رصد فضا با جزئیاتی بینظیر کمک کند. همچنین دفتر مرکزی این تلسکوپ در انگلستان قرار دارد و حدود ۱۵ کشور صاحب این پروژه هستند.