کشف کوچکترین سیاره فراخورشیدی شناختهشده تاکنون

محققان با استفاده از تلسکوپ تس (TESS) ناسا موفق به کشف کوچکترین سیاره فراخورشیدی شناختهشده تاکنون شدند. آنها ابتدا یک منظومه سه سیارهای را رصد کردند که مشاهدههای بیشتر نشان داد احتمالا دو سیاره دیگر هم وجود داشته و یکی از آنها کوچکترین سیاره فراخورشیدی است. چگالی این سیاره نصف زمین بوده و در منظومهای احتمالا با چهار سیاره دیگر قرار دارد.
تلسکوپ مذکور با مشاهده افت نور که هنگام عبور سیارهها بین ستاره میزبان و زمین رخ میدهد، سیارهها را شناسایی میکند؛ بنابراین دیگر پژوهشگران این مطالعه را با استفاده از اندازهگیری سرعت شعاعی ادامه دادند. در این روش، تغییر نور ستاره براثر کشش گرانشی سیاره آن در جهتهای مختلف اندازهگیری میشود و با محاسبه سرعت شعاعی سیاره، میتوان به جرم ، چگالی و درنتیجه ترکیب آن رسید.
البته تلسکوپ تس نتوانست ابهامها را بهصورت دقیق برطرف کند در نتیجه در تحقیقی دیگر که با استفاده از ابزار تلسکوپ VLT (سرواژه Very Large Telescope) در رصدخانه جنوبی اروپا (European Southern Observatory) در شیلی انجام گرفت، روش استاندارد تحلیل این نوع دادهها شناسایی و حذف قویترین سیگنالهای دورهای که سیاره ایجاد میکند، بررسی شد. درنهایت این تحلیل هم به نقطهای رسید که با وجود حذف سیگنالهای سه سیاره شناساییشده، سیگنالهای دیگری باقی ماندند و سیگنالهای سیاره چهارم و احتمالا سیاره پنجمی را نشان دادند.
طبق محاسبات محققان، اگر سیاره پنجم وجود داشته باشد، اندازه آن ۲.۵ برابر زمین است و کرهای سنگی خواهد بود. این سیاره احتمالا در مرکز منطقه قابل سکونت منظومه یادشده بهنام L 98-59 قرار گرفته و احتمالا دارای آب مایع است. همچنین باتوجهبه اینکه کشف سرعت شعاعی اطلاعاتی از جرم سیاره و رصد سیاره اطلاعاتی درباره ابعاد آن میدهد، میتوان چگالی سه سیاره را بهدست آورد.
طبق نتایج کسبشده دو سیاره تا اندازهای چگالتر از زمین هستند و ساختار مشابهی با کره خاکی دارند، اما دارای هسته آهنی کوچکتری هستند. درمقابل، چگالی سیاره سوم نصف چگالی زمین است که نشان میدهد ۳۰ درصد آن از آب تشکیل شده و میتواند دنیایی اقیانوسی باشد. کشف دیگر، چگالی برابر این سیاره با نیمی از چگالی زمین بود، یعنی سیاره مدنظر کمی از عطارد و مریخ سنگینتر و کمی از زهره سبکتر است؛ درنتیجه، میتوان آن را کوچکترین سیاره فراخورشیدی تاییدشده تا امروز در نظر گرفت.