پرتاب فضاپیمای Shenzhou 11 در ماه گذشته قدم بزرگ دیگری در راستای برنامه ی فضایی چین و انگیزه اش برای فرستادن فضاپیمای سرنشین دار به کره ماه و در نهایت به مریخ محسوب می شود. اما این برنامه چیزی بیشتر از یک نماد غرور ملی برای این کشور محسوب می شود و آنها انتظار سوددهی اقتصادی از آن دارند.
چین با وجود برنامه هایش برای فرود آوردن taikonauts تا سال 2036 بر روی ماه و پس از آن بر روی مریخ، بزرگترین رقیب ناسا در اکتشافات فضایی محسوب می شود. رییس جمهور Xi Jinping امیدوار است که ماموریت های فضایی موجی از نوآوری ها را در زمینه ی رباتیک، هوانوردی،هوش مصنوعی و دیگر تکنولوژی های پیشروی قرن 21 ، سبب شود.
برنامه فضایی چین به طور کلی به صورت محرمانه پیش می رود اما به گفته ی Wu Ji ،رییس مرکز ملی علوم فضایی ،هم اکنون دولت در حال بررسی یک طرح ارئه شده توسط محققین برای سه برابر کردن سرمایه گذاری های صورت گرفته در ماموریت های علمی می باشد. انتظار می رود که پیشرفتهایی که در حین ساخت تلسکوپ های جدید، نظارت بر چرخه های آبی زمین و تقویت ناوبری ماهواره ای صورت می گیرد باعث احیای تشکلات اقتصادی دولتی و ترغیب استارت آپ های خصوصی شود.
برنامه ی پنج ساله‌ی چین تلاش می کند تا دستاوردهای جدید در زمینه ی علوم پایه کشف کند و توسعه ی تکنولوژی فضایی را رهبری کند، در واقع به علوم بدست آمده توسط کشورهای دیگر وابسته نباشد. طبق استراتژی اقتصادی این کشور، تا سال 2025 باید 70 درصد مولفه های کلیدی تکنولوژی به صورت بومی تولید شود. به این منظور Wu و محققین از دولت مرکزی درخواست کردند که بودجه‌ی علوم فضایی از 4.7 میلیارد یوان در سالهای 2011-2015 به حداقل 15.6 میلیارد یوان برای 2026 تا 2030 افزایش دهد. این میزان حدودا 5.6 میلیارد دلار کمتر از بودجه ی ناسا خواهد بود اما باید توجه داشت که یک دهه پیش چین هیچ ردیف بودجه ای برای این امر در نظر نگرفته بود و پول‌ها خرج پروژههای زودبازده یا پروژه‌هایی مانند راکت ها و ماهواره های نظامی و تسلیحات که جنبه‌ی نظامی داشتند می‌شد، . برای مثال این کشور در سال 2007 یک موشک موشک ضد ماهواره را با موفقیت تست کرد. اما در حال حاضر چین بودجه‌ی زیادی را صرف فعالیت‌های علمی می کند. از جمله می توان به پرتاب اولین ماهواره‌ی کوانتومی جهان و تلسکوپی برای جستجوی ماده سیاه تنها در یک سال اخیر اشاره کرد.
میزان دقیق هزینه های فضایی چین شفاف نیست اما برای تحلیلگران آمریکایی مشخص شده در حالی که چین به فعالیت های علمی خود شتاب می دهد ناسا در حال افول است. این سازمان پروژه ی شاتل فضایی را خاتمه داد، برنامه های بازگشت به ماه را کنسل کرد و تا سال 2024 در مورد ایستگاه فضایی بین المللی متعهد است.
چین اما تا سال 2022 برای ساختن ایستگاه فضایی، فرود آمدن روی نیمه تارک ماه و فرستادن کاوشگر به مریخ برنامه ریزی کرده است. این موضوع باعث ایجاد این سوال توسط نمایندگان کنگره آمریکا شد: آیا آمریکا در حال واگذار کردن مسابقه‌ی فضایی به چین هست؟
James Lewis نایب رییس ارشد مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک واشنگتن گفت: «اگرچه ناسا قبلا موفق به فرود روی ماه شده، موفقیت چین در این ماموریت در حالی که آمریکا تمرکز خود را روی پرواز سرنشین دار به مریخ در دهه ی 2030 گذاشته ممکن است نتیجه ی معکوس دهد. وی افزود: چین از فضا برای برتری سیاسی استفاده می کند. در حالی که فعالیت های زیادی مرتبط با علوم و تحقیقات وجود دارد چین به دنبال نمایش قدرت است.
برخی کارآفرینان چینی تحت تاثیر Elon Musk و فعالیت های اسپیس ایکس هستند؛ اگرچه از آن میزان استقلال برخوردار نیستند چرا که پرتاب های فضایی تحت کنترل ارتش هستند. برای مثال شرکت هنگ کنگی KuangChi Science در حال توسعه ی فعالیت هایی همچون ساخت جت پک، کپسولی برای اعزام گردشگران به فضا به کمک یک بالون بزرگ و لباسی مخصوص برای افزایش قدرت سربازان می باشد.
از سال 1970، چین بیش از 100 ماهواره برای هواشناسی و نظارت بر بلایای طبیعی، مخابرات و ناوبری پرتاب کرده است. اولین ماهواره این کشور Dongfanghong 1 بود که یک سرود خوانده شده برای مائو را در فضا پخش کرد.
در حین تحرک بیشتر چین به سمت ستاره ها، این کشور برای مطالعه ی آنها نیز بیشتر تلاش می کند. سپتامبر امسال بزرگترین رادیو تلسکوپ جهان پس از 22 سال برنامه ریزی در Guizhou راه اندازی شد. دیش 500 متری آن امواج رادیویی ساطع شده از قسمتهای دوردست کهکشان را جستجو می کند و به دانشمندان کمک می کند تا بیشتر در مورد پدیده های کیهانی یاد بگیرند و حتی به صدای موجودات فضایی گوش دهند. Xi گفت: از آنجا که حقوق مالکیت فکری این تلسکوپ در اختیار این کشور است فعالیت آن باعث رشد اقتصادی چین می شود.
در سال 2020 چین ماهواره ای را برای مطالعه ی چرخه ی آبی زمین از طریق محاسبه ی رطوبت خاک، شوری اقیانوس و تبخیر سطحی اقیانوس پرتاب خواهد کرد. این ماموریت بخشی از ماموریت مشاهده ی چرخه ی آب است که تلاشی مشترک به همراه آمریکا و اروپا برای پیش بینی سیل ها و خشکسالی ها و محافظت از غذا می باشد.
این کشور همچنین در حال توسعه ی شبکه ی ناوبری بومی Beidou به عنوان جایگزینی برای GPS می باشد. چین قصد دارد با منظومه ای متشکل از 35 ماهواره بایدو تا سال 2020 کره ی زمین را پوشش دهد. این سیستم برای کاربران نظامی امنیت پیشرفته ای را در مقابل جاسوسی و جلوگیری از ارتباط فراهم می کند و حدود 40000 قایق ماهیگیری را در دریای جنوب چین هدایت می کند. با توجه به اعلام دولت بیش از 30 کشور از سیستم بایدو استفاده می کنند. Wu گفت: ما تازه در ابتدای راه هستیم اما هدف بزرگی داریم و هیچ چیز نباید مانع تبدیل چین به یک قدرت در صنعت فضایی شود.