روندهای جدید صنعت و فناوری فضایی در پنجاه و دومین نمایشگاه هوافضای پاریس

محمدامین آهنگری: استارت‌آپ‌های فضایی همچنان در حال رشد هستند و دیگر نمی‌توان تأثیرات آن‌ها را درازمدت دانست چراکه طی نمایشگاه‌های هوافضای چند سال اخیر ازجمله نمایشگاه برلین، ژوهای و لبورژه می‌توان به‌وضوح مشاهده کرد، فناوری‌هایی که تنها دریکی دو دوره قبل این نمایشگاه‌ها به‌عنوان دستاوردهایی برای آینده مطرح می‌شدند در نمایشگاه‌های اخیر به‌صورت محصول تجاری نمایش داده می‌شوند مانند پرینترهای سه‌بعدی یا پرتاب‌های خصوصی و کم‌هزینه که به‌سرعت جای خود را در صنعت باز کرد.

گرایش واقعیت مجازی به حوزه صنعت

در پنجاه و دومین نمایشگاه هوافضای پاریس (لبورژه) که چندی پیش از ۲۹ خرداد تا ۴ تیرماه ۱۳۹۶ برگزار شد، به وضوح مشاهده شد که کاربردهای صنعتی فناوری واقعیت مجازی به‌سرعت در حال افزایش است. به‌عنوان نمونه می‌توان به محصول جدید ایرباس در حوزه سنجش‌ازدور اشاره کرد که کاربر مدل سه‌بعدی توسعه داده‌شده زمین و عوارض را از طریق دوربین‌های واقعیت مجازی دیده و از آن استفاده می‌کند.

بازگشت بالن‌ها
علاوه بر واقعیت مجازی، موضوع توسعه بالن‌های استراتوسفریک با اهداف مختلف، یکی دیگر از روندهایی بود که در نمایشگاه هوافضای پاریس ۲۰۱۷ توسط استارت‌آپ‌ها دنبال می‌شد. توسعه‌دهندگان این بالن‌ها به دنبال استفاده از آن‌ها جهت جایگزینی با برخی انواع ماهواره‌های مخابراتی و همچنین استفاده‌های توریستی در لبه فضا با هزینه‌ای بسیار ارزان‌تر از خدمات شرکت‌هایی چون اسپیس ایکس و بلو اوریجین هستند.

ماهواره‌ها به زمین نزدیک‌تر می‌شوند
با افزایش اهمیت مدار پایینی زمین در برابر مدار GEO برخی از استارت‌آپ‌ها نیز در تلاش هستند تا خدمات بهتری را در این خصوص ارائه کنند که این امر نه‌تنها به موضوع ساخت منظومه ماهواره‌های ارزان یا از این قبیل مربوط می‌شود بلکه روش‌های جدید مخابرات فضایی برای برقراری ارتباط پیوسته و ارزان با مدار LEO را نیز شامل می‌گردد.

علم، بهترین حوزه برای گشودن پنجره همکاری
 نمایشگاه هوایی پاریس ۲۰۱۷ علاوه بر حضور گسترده شرکت‌های تجاری هوایی و فضایی، محل معرفی تعداد زیادی از پروژه‌های علمی و اکتشافی فضایی بود که از سوی نهادهای پژوهشی اروپایی ازجمله مراکز تحقیقاتی، پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها در حال پیگیری هستند. اغلب مسئولین حاضر در غرفه‌ها که از دانشمندان و همکاران پژوهشی پروژه‌های مرتبط بودند در گفتگو با گروه شرکت‌کننده اعلام می‌کردند که از مشارکت دانشمندان و نهادهای پژوهشی ایرانی در این پروژه‌ها استقبال می‌کنند این در حالی است که تاکنون در این راستا تنها تلاش‌های اندکی از سوی مسئولین یا اساتید ایرانی صورت پذیرفته است.
در حال حاضر پروژه‌های متعددی از سوی نهادهای پژوهشی اروپایی در راستای دستیابی به فناوری‌های نوین فضایی یا انجام کاوش‌های فضایی انجام می‌شود که بنا به گفته مسئولین اروپایی گزینه‌های متعددی برای مشارکت دانشمندان کشورمان در چنین پروژه‌هایی وجود دارد. به‌طورکلی می‌توان بنا بر گفته‌های حاضرین در نمایشگاه هوایی پاریس اظهار کرد برخی از این پروژه‌ها مانند پروژه ساخت تلسکوپ فضایی EUCLID که توسط کنسرسیومی از نهادهای پژوهشی اروپایی و با حمایت مالی آژانس فضایی فرانسه در حال انجام است امکان مشارکت دانشمندان ایرانی بدون اعمال محدودیت‌های مرتبط با تحریم‌های آمریکا وجود دارد و در برخی دیگر نیاز است تا با امضای تفاهم‌نامه‌های بین دولتی، کشورمان در سرمایه‌گذاری نیز شراکت کند چراکه آژانس فضایی اروپا هزینه‌های توسعه فناوری را به‌قصد حمایت از پژوهش و دانشمندان خود تنها در اختیار نهادهای اروپایی قرار می‌دهد اما از مشارکت کشورهای خارجی نیز در انجام بخش عمده‌ای از پروژه‌ها و به اشتراک گذاشتن دستاوردهای حاصل از این همکاری استقبال می‌کند.