ماهواره مصباح یکی از نخستین پروژه‌های ساخت ماهواره در کشور است که هر چند پس از گذشت سالها هنوز به دلیل تحریم در کشور ایتالیا توقیف شده اما تجربیات حاصل از آن در پروژه‌های بعدی ایران تاثیرات عمیقی را بر جای گذاشت. محمد حسن انتظاری، مدیر وقت پروژه مصباح و معاون سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران که پروژه مصباح در آنجا اجرا شد معتقد است که ساخت ماهواره مصباح دستاوردهای بسیار زیادی برای کشور به همراه داشته، وی در ادامه افزود: “در ساخت و طراحی این ماهواره یک تیم 60 نفره از متخصصین کشور حضور داشتند و تحت پرورش و آموزش یک تیم طراح با تجربه بین‌المللی قرار گرفته و اقدامات آنها به تأیید شرکت‌های بین‌المللی و استانداد جهانی رسید.”
انتظاری تاکید کرد:” ماهواره مصباح تنها ماهواره ساخت داخل کشورمان است که تأیید استاندارد ساخت بین‌المللی را کسب کرده است.”
وی با بیان اینکه ساخت ماهواره مصباح سبب رشد و توسعه تکنولوژی فناوری فضایی در کشور شد، اظهارداشت:” تمامی اطلاعات و تکنولوژی ساخت ماهوراه مصباح در داخل کشور ایجاد و به سایر ماهواره‌ها و قسمت‌هایی که کار فضایی می‌کردند وارد شد به طوریکه این پروژه هم اکنون به صورت یک پروژه ملی درآمده است.”
اگرچه این پروژه ملی از سال 1384 از آن رونمایی شده به دلیل مشکلات تحریم در کشور ایتالیا مصادره و تاکنون این کشور از تحویل آن به ایران خودداری کرده‌است.
انتظاری معتقد است که مسائل مربوط به پرتاب ماهواره باید از طریق وزارت خارجه و مسئولین مربوطه رفع و با کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا مذاکراتی انجام شود.
معاون سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران ادامه داد:” پس از آغاز تحریم‌های ظالمانه بر علیه ایران پرتاب این پروژه متوقف شد و حتی پس از برجام همچنان تحریم این ماهواره ادامه داشته و کشورهای اروپایی که ادعا می‌کنند با ما همکاری دارند حاضر به پرتاب این ماهواره نیستند.”
وی اظهار داشت: “با توجه به اینکه ماهواره مصباح یک ماهواره مخابراتی، سنجش از دور و مکان‌یاب است و تمامی اطلاعات آن در اطلاعات جهانی مخابرات ثبت شده بنابراین پرتاب آن هیچ مشکل و منع قانونی ندارد.”
معاون سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران آخرین وضعیت ماهواره مصباح را شرح داده و تصریح کرد:” امکان پرتاب ماهواره مصباح در داخل کشور با وزن 70 کیلوگرم وجود ندارد بنابراین برای پرتاب آن با روسیه وارد مذاکرات شدیم و تست‌های آن نیز در اروپا انجام شد.”
وی در خصوص توجیه اقتصادی ماهواره مصباح با توجه به گذشت چندین سال از ساخت آن گفت:” فناوری ماهواره جزو فناوری‌هایی نیست که تغییرات شدیدی داشته باشد در واقع با همان سیستمی که طراحی و ساخته شده جزو فناوری‌های روز است و قابلیت استفاده داشته و با توجه به ساخته شدن توسط متخصصین داخلی امیدوارم به زودی مورد بهره برداری قرار گیرد.”
چندی است که ماهواره مصباح ۲ در دستور کار قرار گرفته است که هدف از توسعه طرح ماهواره جدید “کسب دانش فنی طراحی، تحلیل، ساخت و آزمایش ماهواره به صورت بومی”، “دستیابی به فضا از طریق طراحی و پرتاب یک ماهواره نزدیک به زمین به منظور جمع‌آوری، بازیابی و پردازش، ضبط و ارسال مجدد داده‌ها” و “ایجاد یک شبکه ارتباطاتی ماهواره برای ارتباط با کاربران در مناطق دورافتاده ایران با دیگر نواحی جغرافیایی دنیا” است. خدماتی که متناسب با نیاز کاربران میتوان در آینده از طریق ماهواره مصباح۲ ارائه نمود شامل سرویس کاربران ثابت (Fixed User Terminal) و سرویس جمع آوری داده(Data Collection) بوده و در زمینه‌های گوناگون قابل پیاده سازی است.