از فیلم مریخی تا مریخ: هالیوود چگونه میتواند در اکتشافات فضایی موثر باشد
مریم فخیمی: به گفته کارشناسان در همایش سفر بشر به مریخ، اگرچه هالیوود تمام آنچه که در مورد اکتشافات فضایی وجود دارد را بهدرستی نمایش نمیدهد، اما فیلمهای علمی تخیلی راه مهمی برای آشنا کردن عموم مردم با دانش و فنآوری فضایی است.
پگی وو یکی از مهندسان تعامل انسان-ماشین گفت: زمانی که بهعنوان یک مهندس به نوشتن مقالات تخصصی در مورد پروژههای علمی مشغولم، بهوضوح میبینم که در هر پروژه مواردی وجود دارد که بسیار خشک و فاقد جذابیت برای عموم مردم است. وی معتقد است در مقالات علمی حتی برای خود او نیز موضوع سرگرمکنندهای پیدا نمیشود و رسانهها میتوانند کمک کنند تا قابلیت در دسترس بودن و هیجانانگیزتر شدن علم افزایش یابد.
به گفته تامارا کرینسکای نویسنده و تهیهکننده، حتی بسیاری از فیلمهای غیر مرتبط با موضوع فضا هم از فنآوری فضایی استفاده میکنند. وی که یکی از بازیگران فیلم پرطرفدار “پیشتازان فضا؛ نخستین برخورد” بود و با شبکه پژوهشهای علمی آموزشی که هدفشان افزایش دانش جوانان است همکاری میکند.
وی با اشاره به کمیک استریپهای مارول گفت: در “مارول یونیوز” شاهد استفاده خلاقانه از مفاهیم علمی هستیم. در فیلم “مرد مورچهای” که در سال 2015 اکران شد، مخاطب با مفاهیمی چون جهانهای موازی و فناوری نانو درگیر بود، البته هدف این فیلم آموزش آکادمیک فناوری نانو نبود بلکه الهامبخشی به مخاطب بود.
حمایت مالی ناسا از سازندگان فیلمهای فضایی
در سالهای اخیر مریخ موردتوجه هالیوود و فیلمسازان قرارگرفته است. اکران فیلم “مریخی” در سال 2015 و فیلم “حیات” در سال جاری شاهد این مدعاست. در فیلم مریخی فضانوردی به نام «مارک واتنی» در سیاره مریخ سرگردان و گرفتار میشود. او باید تمام قابلیتهای خود را به کار بگیرد تا به مرکز کنترل پرواز در کرهٔ زمین وضعیت خود را اطلاع داده و تقاضای کمک کند. فیلم “حیات” ماجرای چندین محقق در ایستگاه فضایی است که بر روی نمونههای جمع آوری شده از سیاره مریخ تحقیق میکنند. اما با اتفاقی روبرو میشوند که هرگز تصورش را هم نمیکردند.
اگر یک فیلم در راستای اولویتهای ناسا باشد، این سازمان ممکن اجازه دهد تا از آرمش در فیلم استفاده شود. در فیلم علمی تخیلی مریخی شاهد استفاده از آرم ناسا بودیم و ناسا یکی از حامیان مالی این فیلم بود. اما در مورد فیلم زندگی این اتفاق رخ نداد. چراکه ناسا مخالف استفاده از آرمش در یک فیلم ترسناک بود.
به گفته اولریش رابط چندرسانهای ناسا، این سازمان بعد از بررسی متن داستان تصمیم میگیرد که حامی پروژههای داستانی علمی تخیلی باشد یا نه. وی در طی این همایش گفت: البته فیلمهای سرگرمکننده منافعی برای ناسا نیز دارند. بهعنوانمثال، فیلم “چهرههای پنهان” درباره زنان دورگهای است که در روزهای اولیه برنامههای فضایی در ناسا کار میکردند، این فیلم در الهام بخشیدن به نسل جدید به ناسا کمک کرد. همچنین فیلمهای مرتبط با مریخ میتواند تأثیر زیادی در همراهی اذهان عمومی با ناسا در فرستادن انسان به مریخ در دهه 2030 میلادی داشته باشد.
به گفته اولریش، در مجموعه تلویزیونی “تئوری بیگبنگ” زندگی یکی از شخصیتها بر اساس زندگی مایک جی.ماسیمینو، فضانورد ناسا است که در مأموریت استیاس-۱۰۹ و استیاس-۱۲۵ حضور داشته و همین عاملی شد تا ناسا با شرکت سازنده این مجموعه همکاری کند.
اعضا این همایش پذیرفتند یک فیلم علمی تخیلی که هدفش داستانسرایی است میتواند اشتباهاتی هم داشته باشد. اما بااینحال خانم وو هشدار داد بین یک اشتباه ساده و گمراهی محض تفاوت زیادی وجود دارد.
وی معتقد است بهترین راه برای جلوگیری از تولید کارهای گمراهکننده این است که هنرمندان با برگزارکنندگان برنامههای سرگرمکننده علمی که در آکادمی ملی علوم باهدف افزایش دانش عمومی برگزار میشود در ارتباط باشند.
گفتنی است فیلمهای علمی تخیلی چون مرد آهنی، مرد عنکبوتی، ادیسه فضایی، نگهبانان کهکشان و بسیاری از فیلمهای دیگر هالیوود بر اساس کمیکهای مارول تولیدشده است.