توسعه سامانه هشداردهنده زمینلرزه فضاپایه مبتنیبر منظومه ماهوارهای GPS
محققان سامانه هشداردهنده زمینلرزه فضاپایهای با قابلیت ارائه هشدار در سراسر جهان توسعه دادهاند که با اندازهگیری میزان جابجایی ایستگاههای گیرنده سامانه ناوبری ماهوارهای GPS ایالات متحده هنگام تغییر شکل در پوسته زمین اعلام خطر میکند. بهگفته پژوهشگران این سامانه میتواند نسبت به شبکههای لرزهنگاری معمول، هشدارهای بهموقع و دقیقتری را ارائه داده و تعداد هشدارهای اشتباه را نیز کاهش دهد.
سامانه مورد بحث در مدت چند ثانیه بزرگی زمینلرزه را ارزیابی کرده و طی کمتر از دو دقیقه از زمان اولین تشخیص حرکت زمین، هشدار میدهد. گیرندهها سپس سیگنالها را بهصورت درلحظه از طریق اینترنت، شبکه تلفن همراه یا شبکه ماهوارهای به مرکز میفرستند تا بعد از ارزیابی میزان تغییرات، مقامات محلی از مقیاس زمینلرزه مطلع شوند.
بهگفته تیموتی ملبورن (Timothy Melbourne)، استاد دانشگاه مرکزی واشینگتن (Central Washington University) آمریکا، وقتی زلزلههای بزرگ اتفاق میافتد، شبکههای لرزهنگاری متداول اتفاقات در اولین دقایق پس از زمینلرزه را بهسختی تجزیهوتحلیل میکنند. وی میگوید: «حتی زلزلهای با اندازه متوسط یک اثر لرزهای بسیار پیچیده ایجاد میکند که طی آن امواج لرزهای به داخل زمین گسترش مییابند، سپس درون زمین جابجا شده و موجب فعلوانفعالاتی میشوند.»
این محقق در ادامه میافزاید: «کسب اطلاعات درباره منبع امواج مذکور و اثرات پژاواکهای درون زمین امری بسیار پیچیده است.» اینجاست که سامانه هشداردهنده زمینلرزه فضاپایه کارآیی بهتر خود را نشان میدهد؛ چرا که بنابر اظهارات ملبورن، این سامانه سروکاری با این امواج لرزهای ندارد، بلکه چگونگی تغییر شکل زمین در اثر زلزله و جابجایی موقعیت ایستگاههای گیرنده ماهوارهای GPS را اندازهگیری میکند.
ملبورن با بیان اینکه سامانه یادشده میتواند از دادههای سایر منظومههای ماهوارهای ناوبری جهانی نیز استفاده کند، میافزاید: «درحالحاضر سالیانه تعداد بسیار زیادی ایستگاه گیرنده ماهوارهای ناوبری توسعه مییابد که همه اینها دادههای موقعیتیابی باکیفیتی ارائه میدهند.» وی ادامه میدهد: «محققان در تلاشند تا کشورهای مختلف جهان را برای بهاشتراککذاری دادههای ایستگاههای خود بهمنظور پیشرفت این فناوری متقاعد کنند.» بنابر اظهارات وی، سامانه یادشده ممکن است در آینده بتواند اطلاعات را از تلفنهای همراه و ابزارهای ارتباطی سیار نیز دریافت کند.