تردیدی در این حقیقت که جهان هستی اعجاب‌انگیز است، وجود ندارد؛ کافیست نگاهی به انواع گیاهان و جانوران با امکان تولید مثل بیاندازید که روی یک گوی نیمه‌جامد آبی رنگ، پوشیده از پوسته‌ای باریک و سخت که هاله نازکی از گازها دور آن را فراگرفته یعنی زمین، می‌جنبند. بااین‌حال سیاره زمین نمایانگر بخش بسیار کوچکی از پدیده‌های عجیب و غریب در گوشه و کنار کیهان است و اخترشناسان هر روز به شگفتی‌های تازه‌ای برمی‌خورند و در این مقاله نگاهی به برخی از ناشناخته‌ترین‌های فضا می‌اندازیم.
سیگنال‌های رادیویی اسرارآمیز
پژوهشگران از سال ۲۰۰۷، سیگنال‌های رادیویی به‌شدت قوی و واضحی را به‌طور مرتب دریافت می‌کنند که تنها چند میلی‌ثانیه طول می‌کشند. این چشمک‌های مرموز، انفجارهای رادیویی سریع (FRB) نام گرفته‌اند و به‌نظر می‌رسد که از فاصله میلیاردها سال نوری می‌آیند. همچنین دانشمندان به‌تازگی توانسته‌اند یک FRB تکرارشونده را ثبت کنند که پشت‌سرهم شش بار تابید؛ چنین سیگنالی دومین بار بود که تاکنون مشاهده شده و می‌تواند به آن‌ها برای حل این معما کمک کند.
پاستای هسته‌ای
قوی‌ترین ماده در جهان از بقایای یک ستاره مرده تشکیل می‌شود. طبق شبیه‌سازی‌ها، پروتون‌ها و نوترون‌های موجود در پوسته خردشده یک ستاره ممکن است تحت فشار گرانشی بی‌حد و مرزی قرار گیرند و فشار مذکور آن‌ها را به رشته‌هایی پاستا مانند و پیچیده فشرده کند که در هم شکسته شوند؛ اما این تنها در صورتی است که ده میلیارد برابر نیروی مورد نیاز برای خرد کردن فولاد را به آن‌ها اعمال کنید!
هامیا (Haumea) حلقه دارد
سیاره کوتوله‌ای به‌نام هامیا که در کمربند کویپر (Kuiper Belt) در آن سوی نپتون به‌دور خورشید می‌چرخد، شکلی عجیب و کشیده و دو قمر دارد. روزش تنها ۴ ساعت طول می‌کشد که باعث می‌شود دارای سریع‌ترین چرخش در میان اجرام بزرگ منظومه خورشیدی باشد. همچنین در سال ۲۰۱۷، ستاره‌شناسان حلقه‌های بسیار باریکی دور آن را زمانی که از روبه‌رو یک ستاره عبور می‌کرد، مشاهده کردند که این حلقه‌ها احتمالا نتیجه برخوردی در گذشته‌های دور هستند.
قمری با یک قمر
قمری که دور قمر دیگری می‌چرخد و در دنیای اینترنت آن را «قمر قمر» می‌نامند. این اجسام که آن‌ها را قمر فرعی، قمرک، قمر بزرگ یا جفت قمر نیز می‌نامند، هنوز فقط روی کاغذ معنا دارند؛ اما بر اساس محاسبات اخیر، تشکیل آن‌ها به‌‌هیچ‌‌وجه غیرممکن نیست و احتمالا ستاره‌شناسان روزی بتوانند یکی از آن‌ها را کشف کنند.
کهکشانی بدون ماده تاریک
پژوهشگران مطمئن هستند ماده‌ای ناشناخته به‌نام ماده تاریک که حدودا ۲۷ درصد کل کیهان را دربرمی‌گیرد، همه جا وجود دارد، اما تیمی تحقیقاتی در مارس۲۰۱۸ کهکشانی را مشاهده کردند که ظاهرا هیچ ماده تاریکی نداشت. درحالی‌که مطالعات بعدی نشان داد که این جرم آسمانی عجیب در حقیقت حاوی ماده تاریک است؛ اما بااین‌حال این یافته‌ها به‌طور متناقص به نظریه مذکور که ماده تاریک اصلا وجود ندارد، اعتبار می‌دهد.
عجیب‌ترین ستاره
هنگامی‌که تابیتا بویاژیان (Tabita Boyajian)، ستاره‌شناس دانشگاه ایالتی لوئیزیانا (Louisiana State University) آمریکا، و همکارانش نخستین بار ستاره‌ای به‌نام KIC 846285 را دیدند، متعجب شدند. روشنایی این ستاره با لقب «ستاره تَبی»، در بازه‌های نامنظم و برای مدت زمان غیرعادی گاه تا ۲۲ درصد کم می‌شد. بنابراین نظریه‌های گوناگونی ازجمله امکان وجود یک ابرسازه ساخت موجودات فضایی در مورد آن ارائه شد؛ ولی امروزه بیشتر پژوهشگران باور دارند علت این تاریکی، احاطه شدن ستاره با یک حلقه غیرمعمول از غبار است.
هایپریون سرشار از الکتریسیته
یکی از عجیب‌ترین ظاهرها را قمر هایپریون (Hyperion) سیاره زحل دارد؛ قمری که شبیه به یک سنگ پای بی‌قاعده و دارای دهانه‌های بیشمار است. فضاپیمای کاسینی (Cassini) ناسا که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ از سامانه زحل بازدید می‌کرد، دریافت که هایپریون با پرتویی از ذرات الکتریسیته ساکن که به فضا سرازیر می‌شود، شارژ می‌شود.
نوترینوی راهنما
نوترینوی منفرد و پرانرژی که ۲۲دسامبر۲۰۱۷ به زمین برخورد کرد، به‌خودی‌خود خارق‌العاده نبود، ولی این مورد از آن جهت خاص بود که نخستین نوترینویی محسوب می‌شد که اطلاعاتی کافی برای اخترشناسان درباره منشا خود داشت و آن‌ها را ترغیب کرد تا تلسکوپ‌ها را به‌سمت جهتی که از آن آمده بود، بچرخانند. آن‌ها دریافتند که این نوترینو چهار میلیارد سال پیش از یک بلِیزر شعله‌ور به سوی زمین پرتاب شده است. بلیزر یک ابر سیاه‌چاله پرجرم در مرکز یک کهکشان است که مواد پیرامون خودش را مصرف می‌کند.
کهکشان زنده فسیل‌شده
DGSAT یک کهکشان فوق پراکنده است؛ به‌این‌معنا که بزرگی آن به‌اندازه کهکشان راه‌شیری است، اما ستاره‌هایش آن‌قدر پراکنده هستند که این کهکشان تقریبا نامرئی است. ولی هنگامی‌که دانشمندان در سال ۲۰۱۶ کهکشان روح DGSAT1 را مشاهده کردند، متوجه شدند که کهکشان مذکور برخلاف دیگر فوق پراکنده‌هایی که معمولا به‌صورت خوشه‌ای یافت می‌شوند، تنهاست. خصوصیات این کهکشان نشان می‌دهد که در یک دوره زمانی بسیار متفاوت از جهان، تنها حدود یک میلیارد سال پس از انفجار بزرگ تشکیل شده که یعنی DGSAT1 یک فسیل زنده است.
تصویر یک اختروش دوتایی
پژوهشگران از تلسکوپ فضایی هابل برای کشف یک اختروش از دوران ابتدایی جهان استفاده کردند تا بتوانند نرخ انبساط هستی را تخمین بزنند. آن‌ها دریافتند که امروزه جهان مخالف با سایر اندازه‌گیری‌ها، نسبت به گذشته سریع‌تر گسترده می‌شود. حال فیزیکدانان باید بفهمند که آیا نظریه‌هایشان نادرست است یا اتفاق عجیب دیگری در حال روی دادن است.
جریان فروسرخ از فضا
ستاره‌های نوترونی اجرام بسیار چگالی هستند که پس از مرگ یک ستاره معمولی تشکیل می‌شوند و به‌طور معمول امواج رادیویی یا تشعشعاتی با انرژی بالاتر مانند پرتوهای ایکس را منتشر می‌کنند. بااین‌حال اخترشناسان در سپتامبر۲۰۱۸ جریان طولانی از نور فروسرخ از یک ستاره نوترونی را در فاصله ۸۰۰ میلیون سال نوری از زمین دریافت کردند؛ چیزی که پیش از آن هرگز مشاهده نشده بود. پژوهشگران بیان کردند ممکن است دیسکی از گردوغبار پیرامون ستاره نوترونی این سیگنال را تولید کرده باشد، اما هنوز توضیح نهایی در‌این‌باره وجود ندارد.
سیاره سرکش با شفق‌های قطبی
سیاره‌های سرکش که به‌وسیله نیروهای گرانشی از ستاره مادر خود دور شده‌اند، در سراسر کهکشان سرگردانند. یک مورد از این سیاره‌ها با نام SIMP J01365663+0933473، جرمی است به‌اندازه یک سیاره در فاصله ۲۰۰ سال نوری از زمین که میدان مغناطیسی آن بیش از ۲۰۰ برابر قوی‌تر از مشتری است. این میدان به‌قدری قوی است که شفق‌های قطبی را در جو سیاره ایجاد می‌کند؛ این شفق‌ها با تلسکوپ‌های رادیویی قابل مشاهده‌اند.
