بارش شهابی شلیاقی در روزهای آینده آسمان زمین را نورانی خواهد کرد

سحرگاه روز پنجشنبه ۲۲آوریل (۲اردیبهشت) و با آغاز بارش شهابی شلیاقی (Lyrid meteor shower) آسمان نورانی خواهد شد. هر ساله بارش شهابی شلیاقی از ۱۶ تا ۲۵آوریل جو زمین را نورباران میکند و بهگفته دانشمندان سنگهای بهوجودآورنده این بارش، بقایای عبور دنبالهداری بهنام C/1861 G1 در فضا هستند. در واقع این دنبالهدارها بههنگام عبور از مدار خود بقایایی بهجا میگذارند که همانجا در فضا باقی میماند و با عبور زمین از میان آنها، سنگهای مذکور از اتمسفر زمین رد شده و بارش شهابی شلیاقی را ایجاد میکنند.
شهابهای بارش مذکور معمولا بهواسطه سرعت و نور ویژه خود شناخته میشوند و انتظار میرود که در حالت معمول، در هر ساعت بین ۱۰ تا ۲۰ سنگ آسمانی از این طریق وارد جو زمین شود. دانشمندان اظهار کردهاند نیمکره شمالی بهترین مکان برای رصد پدیده مذکور است و برای مشاهده بیشترین میزان سنگهای آسمانی نورانی باید پیش از طلوع خورشید آسمان را رصد کرد. هرساله بارش شهابی شلیاقی از ۲۷فروردین تا ۵اردیبهشت جو زمین را نورانی میکند که در بعضی سالها بسیار فعال است و گاهی در زمان اوج بارش هر ساعت ۱۰۰ شهاب سنگ وارد اتمسفر زمین میشود.
وقتی زمین از میان بقایای دنبالهدار C/1861 G1 عبور میکند، سنگهای بهجامانده در اتمسفر تبخیر میشوند. بررسیها نشان میدهد سرعت حرکت این بقایا در حالت حداکثری ۱۷۷ هزار کیلومتر بر ساعت خواهد بود، اما بااینوجود سنگهای بارش شلیاقی با سرعت متوسط حرکت میکنند. تنها ۲۵ درصد از سنگها رد قابل مشاهدهای از خود بهجا میگذارند که گاز یونیزهشده باقیمانده از مسیر حرکت آنها در اتمسفر برای چندین ثانیه از روی زمین نیز دیده میشود.
با تمامی این تفاسیر، جالب است بدانید که هیچ تصویری از دنبالهدار C/1861 G1 وجود ندارد، چرا که آخرین بار، جرم آسمانی مورد نظر در سال ۱۸۶۱ از قسمت داخلی منظومه شمسی عبور کرد. بررسیها نشان داده است هر بار طیکردن مسیر مداری این دنبالهدار ۴۱۵ سال طول میکشد. به این ترتیب باید تا سال ۲۲۷۶ صبر کرد تا عبور آن از نزدیکی سیاره زمین را مجددا مشاهده نمود.
بارش شلیاقی یکی از قدیمیترین بارشهای تاریخ بشر بهحساب میآید. نام انتخابشده برای این پدیده بهواسطه نمایی است که بههنگام رخ دادن آن مشاهده میشود. بهنظر میرسد شهابباران موردنظر از صورت فلکی شلیاق در نزدیکی ستاره نورانی وگا (Vega) بروز میکند و بههمیندلیل نام شلیاقی برای این بارش انتخاب شده است.