هاله عظیم ماده تاریک در اطراف یک کهکشان اقماری کوتوله شناسایی شد
ستارهشناسان با استفاده از تلسکوپ دانشگاه ملی استرالیا (Australian National University) اثر هاله گسترده ماده تاریک را پیرامون کهکشان اقماری کوتوله موسوم به توکانا-۲ (Tucana-II) در فاصله ۱۶۳ هزار سال نوری از زمین شناسایی کردند. این کشف نشان میدهد کهکشانهای اولیه در کیهان گستردهتر و پرجرمتر از آنچه هستند که پیش از این تصور میشد. کهکشان کوتوله به کهکشانی میگویند که کمنور و کمجرم است و تعداد ستارگان آن به مراتب کمتر از سایر کهکشانها بوده و رصد آن مشکل است.
کهکشان راه شیری توسط کهکشانهای اقماری کوتوله زیادی احاطه شده است. در این کهکشانها، ستارههای قدیمی با ساختار شیمیایی ابتدایی نشان میدهند که چنین کهکشانهایی بقایای کهکشانهای بسیار کهن هستند. ستارگانی با فلز کم احتمالا اوایل سن کیهان و زمانی که جهان هنوز عناصر سنگین تولید نمیکرد، تشکیل شدهاند. در این میان توکانا-۲ بهطور بالقوه تحت تاثیر ماده تاریک قرار دارد و دارای جرم ستارهای و فلزی کمی است. منجمان قبلا در اطراف هسته این کهکشان تعداد اندکی ستاره را با درصد فلز کم شناسایی کرده بودند.
آنیرود چیتی (Anirudh Chiti)، محقق موسسه فناوری ماساچوست (Massachusetts Institute of Technology) آمریکا، بههمراه همکارانش طی پژوهشی به بررسی بیشتر این کهکشان پرداختند. آنها از یک فیلتر تصویربرداری ویژه در تلسکوپ اسکایمپر (SkyMapper) دانشگاه ملی استرالیا استفاده کردند تا ستارههای ابتدایی با فلز کم را در جایی فراتر از هسته کهکشان مشاهده کنند. سپس برای انتخاب این نوع ستارهها از یک الگوریتم مخصوص بهره گرفتند.
بدین ترتیب چنین ستارههایی در فاصله تقریبا ۹ برابر شعاع موثر کهکشان توکانا-۲ کشف شدند. این فاصله نسبت به آنچه در کهکشانهای کوتوله دیگر یافت شده، بسیار بیشتر است. وکانا-۲ اثر جرمی بیشتری را نشان میدهد که پیش از این دیده نشده است. مطابق یافتهها کهکشان مذکور باید دارای هاله ماده تاریک گستردهای در حدود ۳ تا ۵ برابر بیشتر نسبت به آنچه در گذشته تصور میشد، داشته باشد تا بتواند این ستارههای دور را در گرانش خود حفظ کند.
آنا فربل (Anna Frebel)، دیگر محقق این پژوهش، خاطرنشان میکند: «مطابق این یافتهها احتمالا نخستین کهکشانها در هالهای از ماده تاریک بسیار بزرگتر تشکیل شدهاند. ما فکر میکردیم کهکشانهای کهن کوچکترین و بیاثرترین کهکشانها هستند، اما در واقع ممکن است چندین برابر بزرگتر از تصور قبلیمان باشند.» این تیم قصد دارد از رویکرد خود در پژوهش یادشده برای مشاهده سایر کهکشانهای کوتوله اطراف راه شیری بهره بگیرد تا ستارههای دورتر و قدیمیتری را در آنها رصد کند.