یافتههای دانشمندان درباره نقش قرص پیشسیارهای در تشکیل یک سیاره
دانشمندان طی مطالعهای با هدف تعیین مکانیسم نحوه شکلگیری سیارهها، با کمک دادههای آرایه میلیمتری گسترده شمالی (NOEMA) در فرانسه قرص گازی ایبی ارابهران (AB Aurigae) را با وضوح مکانی بالا رصد کردند. این رصد در خطوط انتشار کربن مونوکسید، هیدروژن سیانید، فرمالدئید و مونواکسید گوگرد انجام گرفت. دادههای آنها همراه با نتایج بایگانی شامل مجموعاً ۱۷ ویژگی طیفی مختلف بود. پژوهشگران همچنین از چگالی گاز و نسبت گاز به گرد و غبار نقشهبرداری کرده و دریافتند این مقدار کمتر از حد انتظار است.
گاز جزو غالب یک قرص پیشسیارهای (protoplanetary disk) میباشد و ازاینرو یک عامل اصلی در تکامل پویایی سیارهها محسوب میشود. مقیاس زمانی که در آن گاز پراکنده و محو میگردد، زمان شکلگیری سیاره را تعیین و تنظیم میکند، اما توزیع آن در یک قرص پیشسیارهای به دقت اندازهگیری میشود. قرص پیشسیارهای یک قرص گازی (۹۹ درصد جرم) و گرد و غبار (۱٪) است که به دور یک ستاره تازه تشکیلشده میچرخد.
بههمینترتیب ترکیب شیمیایی گاز، ترکیب سیارههای آینده و جو آنها را تعیین میکند. هنوز حتی پس از دههها مطالعه بر روی قرصهای پیشسیارهای، ترکیبات شیمیایی آنها و نسبت گاز و گرد و غبار آنها بهطور کامل درک نشده و عمدتاً ناشناخته مانده است. مطالعه دقیق هر یک از این موارد، بینشی در مورد ماهیت فیزیکی و شیمیایی قرصهای پیشسیارهای فراهم میکند.
در این مطالعه، وقتی دانشمندان دما را اندازهگیری کردند، دریافتند که میانگین دمای قرص در حدود ۳۹ درجه کلوین است. تجزیه و تحلیل شیمیایی قرص همچنین فراوانی نسبی مواد شیمیایی را تعیین کرد و با توجه به برخی فرضیات مشخص شد گوگرد در مقایسه با دیگر مواد موجود در منظومه شمسی بیشتر از بین میرود. قرص تشکیلدهنده سیاره در اطراف این ستاره جوان پرجرم تفاوت قابلتوجهی با انتظارات داشت که این موضوع اهمیت انجام چنین مشاهدات دقیقی درباره قرصهای اطراف ستارگان پرجرم را برجسته میکند.
گفتنی است ایبی ارابهران ستارهای میباشد که بهطور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته و میزبان یک قرص انتقالی جوان (young transitional disk) است. این ستاره در فاصله حدوداً ۵۳۶ سال نوری از خورشید واقع شده و به اندازه کافی به خورشید نزدیک است تا یک گزینه عالی برای مطالعه توزیع فضایی گاز و گرد و غبار با جزئیات باشد.