یافتههای دانشمندان درباره نقش قرص پیشسیارهای در تشکیل یک سیاره

دانشمندان طی مطالعهای باهدف تعیین سازوکار نحوه شکلگیری سیارهها، با کمک دادههای آرایه میلیمتری گسترده شمالی (NOEMA) در فرانسه قرص گازی ایبی ارابهران (AB Aurigae) را با وضوح مکانی بالا رصد کردند. این رصد در خطوط انتشار کربن مونوکسید، هیدروژن سیانید، فرمالدئید و منوکسید گوگرد انجام گرفت. دادههای آنها همراه با نتایج بایگانی شامل مجموعاً ۱۷ ویژگی طیفی مختلف بود. پژوهشگران همچنین از چگالی گاز و نسبت گاز به گردوغبار نقشهبرداری کرده و دریافتند این مقدار کمتر از حد انتظار است.
گاز جزو غالب یک قرص پیش سیارهای (protoplanetary disk) میباشد و ازاینرو یک عامل اصلی در تکامل پویایی سیارهها محسوب میشود. مقیاس زمانی که در آن گاز پراکنده و محو میگردد، زمان شکلگیری سیاره را تعیین و تنظیم میکند، اما توزیع آن در یک قرص پیش سیارهای بهدقت اندازهگیری میشود. قرص پیش سیارهای یک قرص گازی (۹۹ درصد جرم) و گردوغبار (۱٪) است که بهدور یک ستاره تازهتشکیلشده میچرخد.
به همین ترتیب ترکیب شیمیایی گاز، ترکیب سیارههای آینده و جو آنها را تعیین میکند. هنوز حتی پس از دههها مطالعه بر روی قرصهای پیش سیارهای، ترکیبات شیمیایی آنها و نسبت گاز و گردوغبار آنها به طور کامل درک نشده و عمدتاً ناشناخته مانده است. مطالعه دقیق هر یک از این موارد، بینشی در مورد ماهیت فیزیکی و شیمیایی قرصهای پیش سیارهای فراهم میکند. در این مطالعه، وقتی دانشمندان دما را اندازهگیری کردند، دریافتند که میانگین دمای قرص در حدود ۳۹ درجه کلوین است.
تجزیهوتحلیل شیمیایی قرص همچنین فراوانی نسبی مواد شیمیایی را تعیین کرد و باتوجهبه برخی فرضیات مشخص شد گوگرد در مقایسه با دیگر مواد موجود در منظومه شمسی بیشتر از بین میرود. قرص تشکیلدهنده سیاره در اطراف این ستاره جوان پرجرم تفاوت قابلتوجهی با انتظارات داشت که این موضوع اهمیت انجام چنین مشاهدات دقیقی درباره قرصهای اطراف ستارگان پرجرم را برجسته میکند.
گفتنی است ایبی ارابهران ستارهای میباشد که به طور گسترده موردمطالعه قرار گرفته و میزبان یک قرص انتقالی جوان (young transitional disk) است. این ستاره در فاصله حدوداً ۵۳۶ سال نوری از خورشید واقع شده و بهاندازه کافی به خورشید نزدیک است تا یک گزینه عالی برای مطالعه توزیع فضایی گاز و گردوغبار با جزئیات باشد.