پیشبینی وقوع سیل و آتشسوزی توسط یک استارتآپ فضاپایه

محققان یک شرکت دانشبنیان فعال در حوزه فضا با بهرهگیری از فناوریهای فضایی و تصاویر ماهوارهای خطر وقایعی مانند آتشسوزی در جنگلها و سیلابها و همچنین تشخیص آلودگیهای نفتی را از قبل پیشبینی میکنند. یاسر عشورزاده، مدیر شرکت تیزنگر، دراینباره اظهار داشت: «ما یک استارتآپ فضاپایه هستیم که در حوزه فناوری فضایی با استفاده از تصاویر ماهوارهای و پردازش آنها از طریق الگوریتمهای علم سنجش از دور و ژئوماتیک، پدیدههای روی زمین را شناسایی میکنیم.»
وی با بیان اینکه پایش محدودههای آب و سیلاب، نقاط آتشسوزی و کشاورزی دقیق از جمله مواردی هستند که با این فناوری قابل شناسایی میباشند، گفت: «در این راستا توانستیم سامانهای تحت عنوان سامانه هوشمند نظارت ماهوارهای را طراحی کنیم.»
مدیر این شرکت دانشبنیان با اشاره به اینکه تابستان امسال مطابق با ارزیابی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این سامانه بهعنوان یک سامانه دانش بنیانثبت شد، افزود: «ما توانستیم برای اولین بار در جهان الگوریتمها و شاخصهای منحصربهفردی را در حوزه پایش ماهوارهای پوشش گیاهی و آبی، تشخیص نقاط آتش و تشخیص آلودگیهای نفتی و پدیده کشند سرخ در مخزن دادهها و مشاهدات زمین آژانس فضایی اروپا (ESA) ثبت کنیم.»
وی ضمن اشاره به اقدامات شرکت با استفاده از این سامانه گفت: «از جمله فعالیتهایی که بهصورت جدی در این شرکت پیگیری میشود، پیشبینی خطر سیلاب، پهنهبندی و برآورد خسارت سیلاب و شناسایی نقاط آتشسوزی هستند.» بهگفته عشورزاده، تغییرات رطوبت خاک، تغییرات پوشش گیاهی و دما از جمله عواملی هستند که این سامانه از طریق آنها خطر آتشسوزی را پیشبینی میکند. وی اظهار کرد: «در اوایل خرداد امسال چندین منطقه باخطر بالای آتشسوزی را پیشبینی کردیم که دقیقاً هم اتفاق افتادند.»
وی با بیان اینکه این سامانه علاوهبر بخش آتشسوزی در بخش سیلاب نیز بهکار میرود، گفت: «بههمینترتیب میتوان خطر سیلاب را برای هفت روز آینده مدیریت و پیشبینی کنیم. این پیشبینیها با استفاده از مقادیر تولیدشده از تصاویر ماهوارهای و مدلهای بارش هواشناسی در قالب سامانه اطلاعات جغرافیایی قابل حصول است. برای مثال از مورخه ۱۰آبان هشدارهای لازم را جهت آبگرفتگی مناطق جنوب غرب کشور در این سامانه به سازمانها و مردم استانهای مربوطه ارسال کردیم که دقیقاً در همان مناطق شناساییشده بخش جنوبی خوزستان و بوشهر دچار آبگرفتگی و سیلاب شد.»
وی با تأکید بر اینکه میتوانیم با دقت بالا مسیرهای با خطر آبگرفتگی را پیشبینی کنیم، بیان کرد: «این سامانه حتی برای مردم هم قابل استفاده است. بهعنوان مثال یک کشاورز میتواند با استفاده از آن پیشبینی سیلاب داشته باشد و اقدامات مربوط به جلوگیری از سیل در زمین زراعی خود را در پیش بگیرد.»
عشورزاده خاطرنشان کرد: «همچنین با استفاده از این محصول میتوان پهنه سیلاب را مشخص کرد که در این زمینه با استانداریها، هلال احمر، بنیاد مسکن و سازمانهای مربوط جهت امدادرسانی و اولویتبندی اعزام نیروها و کمکهای معیشتی همکاری داریم.»
بهگفته مدیرعامل استارتآپ تیزنگر، یکی دیگر از خدمات این سامانه در کشاورزی دقیق است. از طریق سامانه مذکور و پردازش تصاویر ماهوارهای، کشاورزان کشور میتوانند با ثبت موقعیت زمین کشاورزی خود و با توجه به نوع محصولات کشاورزی، بهطور هوشمند راهکارهای مصرف بهینه کود و آب و همچنین پایش سلامت و کیفیت محصولات کشاورزی را بهصورت مکانمحور دریافت کنند. اکنون بالای ۸۰۰ نفر از کشاورزان بهصورت رایگان از این خدمات استفاده میکنند و افزایش ۳۰ الی ۶۰ درصدی محصولات کشاورزی را تجربه کردهاند؛ چرا که این توصیهها کاهش هزینههای کشاورز و افزایش کیفیت و تولید محصولات و همچنین کاهش پرتی را در برداشت بهموقع در پی دارد.»
وی گفت: «تاکنون سازمان نقشهبرداری و سازمان فضایی کشور بهعنوان نهادهای حاکمیتی این خدمات را انجام میدادند که با ورود استارتآپهای فضاپایه، بخش خصوصی وارد عرصه جدیدی از خدمات دانشبنیان در این حوزه شده است.»
عشورزاده با تأکید بر اینکه در کشور تشکل مدیریتی جامع اطلاعات مکانی چه بهصورت آمایش سرزمینی و چه بهجهت مدیریت بحران نداریم، گفت: «بایستی دولت و حاکمیت اجازه ورود بخش خصوصی و شرکتهای خلاق و دانشبنیان در این حوزه را بدهند و به جوانان کشور اعتماد کنند؛ مطمئناً در مسیر درستی جهت توسعه پایدار قرار خواهیم گرفت.»