راکت لب در مأموریت پرتاب ۲۹ ماهواره، برای اولین بار مرحله اول ماهواره‌بر خود را بازیابی کرد

شرکت آمریکایی راکت لب (Rocket Lab) طی مأموریت پرتاب ۲۹ ماهواره، برای اولین بار مرحله اول ماهواره‌بر الکترون (Electron) خود را با موفقیت بازیابی کرد. این مأموریت موسوم به «بازگشت به فرستنده» (Return to Sender) روز جمعه ۲۰نوامبر (۳۰آبان) ساعت ۰۲:۲۰ به‌وقت گرینویچ از پایگاه پرتاب راکت لب در کشور نیوزلند صورت گرفت. طی عملیات مذکور که در آن ماهواره‌هایی از کشورهای آمریکا، فرانسه و نیوزلند در مدار خورشیدآهنگ قرار گرفتند، مرحله اول الکترون با کمک چتر نجات و با سرعتی در حدود ۱۰ متر بر ثانیه در محلی مشخص در اقیانوس آرام فرود آمد.

در این مأموریت دو ماهواره تحقیق و توسعه موسوم به درگ‌ریسر (Dragracer) متعلق به شرکت آمریکایی تری‌سپت (TriSept Corporation) با هدف آزمایش روشی جدید برای خروج ماهواره از مدار به فضا پرتاب شدند. این مأموریت شامل دو ماهواره کوچک کاملاً مشابه می‌شود که هر کدام ۱۲.۵ کیلوگرم وزن دارند؛ ماهواره‌هایی که باس آن‌ها توسط شرکت آمریکایی میلینیوم اسپیس (Millennium Space Systems) ساخته شده است.

نمای ماهواره‌های درگ‌ریسر

یکی از این ماهواره‌ها مجهز به ابزاری به‌نام ترمیناتور تِیپ (Terminator Tape) جهت خروج آن از مدار و هدایت به‌سمت جو زمین می‌باشد. ابزار یادشده توسط شرکت آمریکایی تذرس (Tethers Unlimited) ساخته شده و دارای یک کابل الکترودینامیکی (Electrodynamic Tether) به‌طول ۷۰ متر است. این کابل نوعی نوار رسانا است که از آن برای ایجاد نیروی لازم جهت کشیدن ماهواره به‌سمت جو استفاده می‌شود. کابل الکترودینامیکی می‌تواند مانند یک ژنراتور عمل کرده و انرژی جنبشی را به انرژی الکتریکی تبدیل کند و یا مانند یک موتور، انرژی الکتریکی را به انرژی جنبشی بدل نماید.

ماهواره‌ دارای ابزار ترمیناتور تِیپ، الکِمی (Alchemy) و ماهواره دیگر اوگری (Augury) نام دارد. این ماهواره‌ها پس از پرتاب و قرارگیری در مدار از یکدیگر جدا می‌شوند. الکِمی از ترمیناتور تِیپ برای ورود به جو استفاده می‌کند که انتظار می‌رود پس از حدوداً ۶ هفته وارد اتمسفر شود؛ این در‌حالی است که اوگری بدون استفاده از هیچ ابزار خاصی در مدار به دور زمین می‌چرخد. بدین ترتیب شرایطی فراهم می‌شود تا مدت زمان ورود دو ماهواره به جو را با یکدیگر مقایسه کرد. میلینیوم اسپیس برای ردیابی ماهواره‌ها و جمع‌آوری داده از رادار استفاده خواهد کرد.

در این مأموریت ۲۴ ماهواره ارتباطاتی اسپیس‌بی (SpaceBEE) متعلق به استارت‌آپ آمریکایی سوارم (Swarm Technologies) نیز در مدار قرار گرفتند. این ماهواره‌ها با ابعاد 0.25U به ۲۱ ماهواره دیگر این منظومه اضافه شدند؛ منظومه‌ای که مأموریت آن ارتباطات ماهواره‌ای دو طرفه و رله داده عنوان شده و قرار است در نهایت ۱۵۰ ماهواره را شامل شود. گفتنی است استارت‌آپ یادشده در زمینه اینترنت اشیاء فعالیت می‌کند و به‌دنبال ایجاد ارتباط میان حسگرها و دستگاه‌های با سرعت انتقال داده پایین از فضاست.

نمای ماهواره‌های اسپیس‌بی

ماهواره‌های دیگری که در این عملیات پرتاب در مدار قرار گرفتند، دو ماهواره سنجشی موسوم به BRO-1 متعلق به شرکت فرانسوی آنسین‌لبز (Unseenlabs) بودند. این ماهواره‌ها با ابعاد 6U به‌منظور پایش ترافیک دریایی و هوایی به مدار تزریق شدند. باس ماهواره‌های BRO-1 توسط شرکت دانمارکی گام‌اسپیس (GomSpace) ساخته شده و اولین ماهواره این منظومه سال  ۲۰۱۹ در مدار قرار گرفته بود. این منظومه در نهایت شامل ۷ ماهواره خواهد شد که ۴ ماهواره دیگر نیز طی سال جاری میلادی به فضا پرتاب می‌شوند.

نمای ماهواره‌های BRO-1

ماهواره توسعه و تحقیق APSS-1 دیگر ماهواره این مأموریت می‌باشد که توسط دانشگاه آکلند (University of Auckland) نیوزلند ساخته شده است. این ماهواره که با نام کوِیک‌تک (QuakeTEC) نیز خوانده می‌شود، دارای وزن ۱.۳ کیلوگرم و عمر طراحی یک سال بوده و به‌منظور امکان استفاده از اختلالات یونوسفر زمین برای پیش‌بینی وقوع زمین‌لرزه‌ها به فضا پرتاب شده است.

نمای ماهواره APSS-1

در این عملیات همچنین یک مجسمه تیتانیومی ۱۵ سانتی‌متری به‌نام گنوم چامپسکی (Gnome Chompski) راهی فضا شد. گنوم چامپسکی در واقع یک شبیه‌ساز جرم (mass simulator) است؛ وسیله‌ای که با هدف تست وزن و شکل یک ابزار به فضا فرستاده می‌شود. هدف دیگر مأموریت مذکور آزمایش یک روش جدید چاپ سه‌بعدی است که می‌تواند برای اجزای فضاپیماهای آینده استفاده شود.

نمای ابزار گنوم چامپسکی

گنوم چامپسکی با الهام از بازی‌های ویدئوی نیمه عمر (Half-Life) و با همکاری گیب نیوئل (Gabe Newell)، طراح بازی‌های ویدئویی و کارآفرین آمریکایی، و استودیوی وتا ورکشاپ (Weta Workshop) نیوزلند طراحی شده که تجلیل از طرفداران بازی‌های ویدئویی یکی از اهداف آن عنوان شده است. این ابزار در تمام طول عملیات پرتاب به مرحله سوم الکترون موسوم به کیک استیج (Kick stage) متصل بود و با بازگشت آن و ورود به جو زمین از بین رفت.

الکترون یک ماهواره‌بر دو مرحله‌ای یک‌بار مصرف است که قابلیت سه‌ مرحله‌ای شدن را نیز دارد. مراحل اول و دوم آن به‌ترتیب ۱۲.۱ و ۲.۴ متر طول داشته و قطر هر دوی آن‌ها ۱.۲ متر است. این ماهواره‌بر با وزن ۱۲۵۰۰ کیلوگرم قادر به حمل ۱۵۰ تا ۲۲۵ کیلوگرم محموله به ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری سطح زمین می‌باشد. الکترون که اولین بار در مه۲۰۱۷ به فضا پرتاب شده، با احتساب این مأموریت تاکنون ۱۶ عملیات پرتاب داشته که ۲ مورد آن ناموفق بوده است.

ماهواره‌بر یادشده که هر بار پرتاب آن هزینه‌ای در حدود ۷.۵ میلیون دلار دربر دارد، از اکسیژن مایع و RP-1 به‌عنوان سوخت بهره می‌برد. RP-1 نوع خاصی از نفت سفید است که برای استفاده در موتورهای حامل‌های فضایی مناسب می‌باشد.

wikipedia ، space.skyrocket ، space.skyrocket ، space.skyrocket ، space.skyrocket ، space.skyrocket ، espash ، theverge ، spacenews ، rocketlaunch