راکت لب وارد حوزه حاملهای فضایی بازگشتپذیر میشود

شرکت آمریکایی راکت لب (Rocket Lab) اعلام کرده قصد دارد در مأموریت آیندهاش مرحله اول ماهوارهبر خود بهنام الکترون (Electron) را بازیابی کند. طی این عملیات مرحله اول الکترون پس از جدا شدن از ماهوارهبر، برای ورود مجدد به اتمسفر تغییر جهت داده و با استفاده از چتر نجات در مکانی در اقیانوس آرام و ۴۰۰ کیلومتر دورتر از پایگاه پرتاب فرود میآید. این مأموریت قرار است در ماه جاری میلادی از پایگاه پرتاب راکت لب در کشور نیوزلند انجام شود.
بر اساس اظهارات مقامات راکت لب تستهای مورد نیاز این عملیات پیشتر انجام شدهاند؛ از جمله دو پرتاب که طی آنها مرحله اول ماهوارهبر با موفقیت روی زمین فرود آمد. سامانه چتر نجات نیز بهطور جداگانه مورد آزمایش قرار گرفته است. اگر همه چیز مطابق برنامه پیش برود، مرحله اول الکترون با سرعتی معادل ۱۰ متر بر ثانیه در مکان مورد نظر فرود خواهد آمد. دو قایق نیز برای انجام بررسیهای لازم در اطراف محل فرود حضور خواهند داشت.
تلاش برای توسعه حاملهای فضایی با قابلیت بازگشتپذیری مدتی است که میان شرکتهای فعال در این حوزه شتاب گرفته است. اولین حامل بازگشتپذیر فالکون-۹ (Falcon-9) متعلق به شرکت آمریکایی اسپیسایکس (SpaceX) میباشد که از سال گذشته میلادی مأموریتهای متعددی را بهانجام رسانده است. اخیراً روسیه نیز تلاشهایی را در این راستا آغاز کرده که بهنظر میرسد تا حد زیادی در واکنش به موفقیت شرکتهای خصوصی فعال در حوزه پرتابهای کمهزینه باشد.
پیش از عملیاتی شدن فالکون-۹ بازگشتپذیر، روسیه با حامل فضایی سایوز-۲ (Soyuz-2) ارزانترین و مورداعتمادترین حامل فضایی جهان را در اختیار داشت. هزینه پرتاب هر کیلوگرم محموله برای سایوز-۲ حدود ۶۰۰۰ دلار است. این رقم برای فالکون-۹ تا قبل از بازگشتپذیری نزدیک به رقیب روس و تقریباً معادل همان ۶۰۰۰ دلار بود، اما با بازگشتپذیر شدن فالکون-۹ هزینهها به حدود ۲۲۰۰ دلار بهازای هر کیلوگرم کاهش یافت. اکنون و با تشدید چنین تلاشهایی باید منتظر رقابتی جدیتر برای توسعه حاملهای فضایی بازگشتپذیر باشیم.