بیش از۱۰سال از عضویت جمهوری چک در آژانس
فضایی اروپا (ESA) می‌گذرد و در طول این زمان چک توانسته صنعت فضایی خود را از نظر
امکانات و قابلیت‌های انسانی گسترش دهد. حال، مطابق با گفته‌های رئیس مرکز تحقیقات
هوافضای چک (Czech Aerospace Research Centre) با فراهم شدن مقدمات تخصصی و منابع، این کشور برای برداشتن گام‌های بعدی
آمادگی لازم را دارد.
در سال‌های اخیر شاهد گسترش تقاضاها از سمت سازمان‌های
دولتی و خصوصی برای ورود به عرصه فضایی بوده‌ایم. این سازمان‌ها تمایل دارند تا در
بخش‌هایی نظیر توریسم فضایی، استخراج سیارک‌ها یا مانند اسپیس‌ایکس (SpaceX) در
بخش مسکونی‌سازی مریخ فعالیت کنند. عضویت در آژانس فضایی اروپا سبب شده تا جمهوری
چک نیز بتواند سهمی در این پروژه‌ها داشته باشد. در این گفت‌وگو با جوزف
کاسپر (Josef Kašpar)، رئیس مرکز تحقیقات
هوافضای چک، صحبت می‌کنیم.
«صنعت فضایی و فعالیت‌های وابسته به آن مهم‌ترین
اولویت ما است. در حال یادگیری هستیم و از نظر تخصصی پیشرفت می‌کنیم. در طول این ده سال تلاش کرده‌ایم تا از دانشگاه‌ها و دبیرستان‌ها در این مشارکت صنعتی استفاده
کنیم.»
– اخیراً بحثی در مورد تأسیس آژانس فضایی چک یا مؤسسه مشابهی که بتواند مستقیماً از
صنعت فضایی کشور حمایت کند، مطرح شده است. چرا چک باید برنامه فضایی خودش را داشته
باشد؟
«داشتن برنامه فضایی مجزا یک ضرورت محسوب می‌شود، هرچند که این اقدامات بسیار مهم
و پرهزینه هستند، به ارگانی برای آگاه‌سازی توده مردم از منابع فنی نیاز داریم. تأسیس آژانس فضایی چک بر اعتمادبه‌نفس مردم تأثیرگذار است و سبب افزایش
دانش در حوزه مدیریت صنعتی می‌شود. ایجاد چنین آژانسی بر سایر شاخه‌های صنعتی نیز
تأثیرگذار خواهد بود.»
– آیا فرصت‌های جدیدی وجود دارد که صنعت فضایی چک بخواهد از آن‌ها استفاده کند؟
«قطعاً فرصت‌های خیلی زیادی وجود دارد. شرکت‌های زیادی در این چندساله رشد کرده‌اند
و علاوه‌بر شرکت‌ها، دانشگاه‌های زیادی نیز وجود دارند که بر صنعت فضایی متمرکزشده‌اند. از فرصت‌های نوینی که برای جمهوری چک وجود دارد، تمرکز بر روی منظومه‌های
ماهواره‌ای در لئو است
که عرصه جدیدی در حوزه فضا محسوب می‌شود. به‌علاوه، ما می‌توانیم فعالیت‌های
ناسا و آژانس فضایی اروپا را
که قصد کاوش ماه را دارند، دنبال کنیم؛ چرا که کاوش‌های فضایی زمینه بسیار جذابی برای
مشارکت هستند.»
– نمایندگان اتحادیه اروپا اخیراً راهبرد آژانس فضایی اروپا را که به‌عنوان اسپیس نوزده پلاس (+19space )
نیز شناخته می‌شود و طی آن اروپا قصد کاوش ماه و مریخ را دارد، تشریح کردند. نقش
چک در این پروژه چیست؟
«ناسا و آژانس فضایی اروپا برنامه‌هایی برای آینده دارند که حضور در آن‌ها
برای تمامی کشورها هدفی ایده‌آل محسوب می‌شود. ازجمله آن‌ها می‌توان به ایجاد
شرایطی برای حضور دائمی در ماه اشاره کرد که قرار است به‌عنوان یک پایگاه پرتاب
برای مریخ و سایر کاوش‌های فضایی استفاده شود. به‌عقیده من، صنعت فضایی کشور ما می‌تواند بخش فعالی از این هدف باشد چرا که
تقاضای زیادی در زمینه تحقیق در حوزه مواد، فناوری‌ها، سازه‌ها و فرایندها وجود
خواهد داشت. مهندسین و محققین ما می‌توانند در فضایی مناسب و تخصصی به توسعه پروژه‌های
مربوطه بپردازند.»
– مرکز تحقیقات هوافضای چک (VZLU) که
شما ریاست آن را برعهده دارید، چگونه در برنامه‌های فضایی کلان مشارکت خواهد
داشت؟
«فعالیت‌های فضایی ما به چهار دسته تقسیم می‌شود. اول اینکه با تائید آژانس فضایی
اروپا، مرکز آزمایش‌های فضایی هستیم. دوم اینکه ارائه‌دهنده زیرسامانه‌های موردنیاز بوده و همچنین در حال کار بر روی قطعات خاصی هستیم که الزامات پایداری
و کنترل را در موتورهای یونی و رایانه‌های خانگی فراهم کند. دسته سوم فعالیت‌هایی
هستند که به تولید ماهواره مربوط می‌شوند. ما تلاش می‌کنیم تا بتوانیم در
مدار لئو با شرکای تجاری خود مشارکت کنیم. درنهایت، نقش مهمی در برنامه‌ریزی
و مشاوره‌های فنی ایفا می‌کنیم. این حوزه عمدتاً مربوط به کیفیت و بیمه محصولات
است. این کار در ایجاد شهرت خوب برای شرکت ما در سراسر جهان بسیار مؤثر است.»
– شما به موتورهای یونی اشاره کردید. آیا می‌توانید در این مورد توضیح بیشتری دهید؟
«هم‌اکنون در حال توسعه ریاضیاتی، فیزیکی و همچنین شبیه‌سازی تجهیزاتی بر روی زمین
هستیم. این موتور یونی هواتنفسی یکی از مهم‌ترین فناوری‌های ما برای گسترش
ماهواره‌های مدار لئو است. در صورت موفقیت، این پروژه یکی از مهم‌ترین همکاری‌های تجاری
جمهوری چک خواهد بود.»
موتور یونی (آرشیو از مرکز تحقیقات هوافضای چک)
– یکی دیگر از نکات مربوط به این سازمان، ماهوارهVZLUSat-1 می‌باشد که به‌تازگی به
رکورد خود یعنی ۵۰۰ دور چرخش در مدارش رسیده است.
«بله؛ عملی شدن این طرح با صرف هزینه و زمان زیادی همراه بود. با وجود اینکه طول عمر کوتاه‌تری برای این ماهواره پیش‌بینی‌شده بود، هنوز هم عملیاتی است. این پروژه نتیجه تلاش یکپارچه صنعت فضایی چک بود و تجربه‌های
ارزشمندی را برای ما به ارمغان آورد. من معتقدم پروژه مذکور گام مهمی برای توسعه
آینده صنعت فضایی چک به‌شمار می‌رود.»
VZLUSat-1 نمای ماهواره (آرشیو از مرکز تحقیقات هوافضای
چک)
– آیا در آینده قصد پرتاب ماهواره دیگری را دارید؟
«بله؛ تا دو سال آینده قصد پرتاب ماهواره‌ای را داریم که بسیار شبیه به ماهوارهVZLUSat-1 است. این ماهواره به‌منظور آزمایش راهکارهای صنعتی در فضا به‌کارگرفته خواهد شد.»
– آیا صنعت فضایی چک توان رقابت در بازار جهانی را دارد؟
«من از نزدیک شاهد کار شرکت‌های آمریکایی، اروپایی و کانادایی بوده‌ام و با
استانداردها و کیفیت آن‌ها آشنا هستم. به‌همین‌دلیل می‌توانم این اطمینان را بدهم
که صنعت فضایی و تحقیقاتی جمهوری چک توان رقابت در حوزه صنعت فضایی را داراست.»
– آیا صنعت فضایی در جمهوری چک می‌تواند به اقتصاد این کشور کمک کند؟
«با قطعیت می‌توان گفت که دو صنعت هوایی و فضایی در کشور توسعه خواهند یافت، زیرا
این دو صنعت ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. اگر به سایر کشورها نگاه کنیم می‌بینیم
که شرکت‌های فضایی در حوزه هوایی نیز فعال هستند و از همین راه به اقتصاد کشورشان
کمک می‌کنند.»
– صنعت فضایی چک در ده سال آینده چگونه خواهد بود؟
«همان‌طور که در ابتدای مصاحبه گفتم، کشور ما آماده پیشروی در این صنعت بزرگ است.
پیشروی چک در این حوزه وابسته به سرمایه‌گذاری‌ها و همچنین همکاری‌های ملی و بین‌المللی
است. در ده سال آینده کشور چک عضوی فعال در آژانس فضایی اروپا خواهد بود. طی ده
سال آینده عملکرد فضایی چک، ۳ یا حتی ۴ برابر خواهد شد و شرکت‌های کوچک فعال در
این حوزه به شرکت‌های بزرگ تبدیل خواهند شد. به‌علاوه، چک مسئول تولید قطعات پیچیده‌ای خواهد بود که در ماهواره‌ها و
یا ماهواره‌برها استفاده می‌شوند. شرکت‌های کشور ما همراه با شرکت‌های آمریکایی
و اروپایی در پروژه «ردپا روی ماه» (footprint on the moon) همکاری
خواهد داشت. درنهایت جمهوری چک قصد دارد منظومه ماهواره‌ای خود را برای مقاصد امنیتی ایجاد کند.»
عالی. ممنون از به اشتراک گذاری این مطلب. ????????????????????