روسیه در اولین پرتاب ماهواره‌بر پروتون-ام (Proton-M) خود در سال ۲۰۲۰ دو ماهواره مخابراتی را در مدار قرار داد. این ماهواره‌ها با نام‌ها اکسپرس-۸۰ (Ekspress-80) و اکسپرس-۱۰۳ (Ekspress-103) روز جمعه ۳۱ژوئیه (۱۰مرداد) ساعت ۰۰:۲۵ به‌وقت مسکو از پایگاه فضایی بایکونور (Baikonur) در قزاقستان به فضا پرتاب شدند. ماهواره‌های مذکور که هر دو توسط شرکت دولتی ارتباطات ماهواره‌ای روسیه (Russian Satellite Communications) اپراتوری می‌شوند برای خدمات‌رسانی مخابراتی داخلی این کشور در مدار ژئو قرار گرفته‌اند.
نمای ماهواره اکسپرس-۸۰
هر دوی این ماهواره‌ها دارای عمر طراحی ۱۵ سال بوده و از باس ماهواره‌ای Ekspress-1000N بهره می‌برند. باس آن‌ها توسط شرکت روسی رشتنو (ISS Reshetnev) و محموله‌شان توسط شرکت فرانسوی-ایتالیایی تالس آلنیا اسپیس (Thales Alenia Space) توسعه یافته‌اند. اکسپرس-۸۰ با وزن ۲۱۱۰ کیلوگرم دارای ۱۶ ترانسپاندر باند C، تعداد ۲۰ ترانسپاندر باند Ku و ۲ ترانسپاندر باند L است. اکسپرس-۱۰۳ نیز با وزنی معادل ۲۲۸۰ کیلوگرم دارای ۱۶ ترانسپاندر باند C، تعداد ۲۰ ترانسپاندر باند Ku و ۱ ترانسپاندر باند L می‌باشد.
نمای ماهواره اکسپرس-۱۰۳
پروتون-ام که در این پرتاب از آن استفاده شد، یک ماهواره‌بر سه مرحله‌ای است که قابلیت ۴ مرحله‌ای شدن را نیز دارد. این ماهواره‌بر با احتساب این عملیات تاکنون در ۱۱۰ مأموریت مورد استفاده قرار گرفته که ۱۱ مورد آن ناموفق بوده است. پروتون-ام که اولین پرواز خود را در آوریل۲۰۰۱ تحربه کرده، ۷۰۵ تُن وزن دارد و قادر به حمل ۲۳ تُن محموله به مدار لئو می‌باشد. طول مراحل اول تا سوم آن به‌ترتیب ۲۱.۱۸، ۱۷.۰۵ و ۴.۱۱ متر بوده، مرحله اول آن دارای قطر ۷.۴ متر و دو مرحله دیگر نیز ۴.۱ متر قطر دارند. همچنین هر سه مرحله آن از دی‌نیتروژن تتراکسید (N2O4) و دی‌متیل‌هیدرازین نامتقارن (UDMH) به‌عنوان سوخت استفاده می‌کنند.
مأموریت روز جمعه ابتدا برای ماه مارس تعیین شده بود که به‌دلیل نقص فنی پروتون-ام تاکنون به‌تأخیر افتاد. روسیه در ابتدای سال جاری میلادی سه پرتاب را برای این ماهواره‌بر طی امسال برنامه‌ریزی کرده، اما مشخص نیست که این تأخیر چندماهه بر مأموریت‌های آینده پروتون-ام اثرگذار خواهند بود یا خیر.
wikipedia ، space.skyrocket ، space.skyrocket ، spacenews ، nasaspaceflight