تمدید ۳ ساله امتیاز یکی از نقاط مداری ایران

ایران برای سه سال دیگر امتیاز مدار فرکانسی در موقعیت ۴۳.۵ درجه شرقی را تمدید کرد. مرتضی براری، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فضایی، ضمن اعلام این خبر گفت: «موقعیتهای مدار فرکانس زمینآهنگ (ژئو) بهعنوان یکی از منابع محدود جهانی و میراث مشترک کشورها محسوب میشود که برای استقرار و بهرهبرداری ماهواره در آن موقعیت بهکار میرود.» رئیس سازمان فضایی افزود: «یکی از نقاط ثبتشده کشور در اتحادیه بینالمللی مخابرات (ITU) موقعیت مداری ۴۳.۵ درجه شرقی است که براساس مقررات رادیویی مذکور، فرصت استفاده از آن تا مهر۱۳۹۹ است.»
برای حفظ و تمدید مهلت زمانی امتیاز مدار فرکانسی فوق، سازمان فضایی ایران اقدام به تهیه و ارسال سند رسمی مقرراتی و حقوقی به ITU کرد که این موضوع در جلسه اخیر هیأت مدیره مقررات رادیویی اتحادیه مذکور (RRB-84) مورد بررسی اعضا قرار گرفت. بهگفته براری در سند مقرراتی فوق، فعالیتهای فضایی انجام شده و شرایط کشور تشریح و با مقررات رادیویی بینالمللی تطبیق داده شد که بر اساس آن سازمان فضایی ایران موفق به اخذ تائیدیه تمدید سه ساله امتیاز مدار فرکانسی در موقعیت مداری ۴۳.۵ درجه شرقی تا مهر۱۴۰۲ (اکتبر۲۰۲۳) برای جمهوری اسلامی ایران شد.
مدار ژئو محل قرارگیری ماهوارههای تلویزیونی و مخابراتی است که در ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری از سطح زمین جای دارد. روی این مدار به دلیل ملاحظات فنی تنها تعداد مشخصی ماهواره میتواند قرار بگیرد. با توجه به کاربرد این مدار، نقاط موجود روی آن از اهمیت ویژهای برای کشورها برخوردار است؛ بهطوری که براساس برنامهریزیهای صورتگرفته توسط ITU که متولی واگذاری نقاط مدار ژئو به کشورهاست، هر کشور به فراخور توان فناورانه، سیاسی و بینالمللی، اقدام به ثبت نقاطی در مدار فوق کرده تا ماهواره خود را برای استفاده روی آن قرار دهد. البته باید توجه داشت که ثبت شدن یک نقطه مراحل متعددی دارد و مهلت مقرر برای عملیاتی کردن نقاط تخصیصیافته بر اساس مقررات بینالمللی حاکم سه سال بوده و در صورت عملیاتی نشدن نقطه مذکور، امتیاز آن به کشور دیگری واگذار خواهد شد.
ایران از همان ابتدای وضع قوانین بینالمللی در این خصوص در سال ۱۳۵۶ اقدام به ثبت سه نقطه با نامهای زهره ۱، ۲ و ۳ با موقعیتهای مداری ۳۴، ۲۶ و ۴۷ درجه شرقی در مدار زمینآهنگ کرد تا در مهلت قانونی آن دوران (۹ سال)، نقاط مذکور عملیاتی شده و ماهواره مورد نظر روی آن نقاط قرار گیرد. با پیروزی انقلاب اسلامی و شرایط وقت و بهخصوص آغاز جنگ تحمیلی، تا سال ۱۳۶۵ که مهلت ۹ ساله ایران به پایان رسید، کشورمان موفق به عملیاتی کردن نقاط مذکور نشد.
ایران توانست با تمهیداتی ازجمله استقرار چند ماهواره دست دوم در این نقاط، زمان حفظ نقاط مداری خود را افزایش دهد، ولی سرانجام در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۹۱ تعداد ۲ نقطه مداری از ۳ نقطه از دسترس ایران خارج شد. سرنوشت نقطه سوم از سوی مقامات بهروشنی مشخص نشده، ولی بر اساس اطلاعات موجود این نقطه نیز تا چندی پیش در شرف از دست رفتن بود. از دسترس خارج شدن نقاط مداری پس از طرح این مسئله در رسانهها منجر به مطالبات ملی شد که در پی آن سازمان فضایی درخواست ثبت نقاط جدیدی را به ITU ارائه کرد. حال با توجه به مشخصات اعلامشده، نقطه مداری که اکنون رئیس سازمان فضایی خبر از تمدید آن میدهد ظاهراً در شمار نقاط جدیدی است که درخواست تملک آنها پیش از این از سوی سازمان مذکور داده شده بود.
hamshahrionline ، espash ، isa