یک ستاره نوترونی گمشده پس از ۳۲ سال پیدا شد
در ۲۳فوریه۱۹۸۷ یک ابرنواختر آسمان شب را روشن کرد که با چشم غیر مسلح قابل رؤیت بود. از آنجایی که تا وقوع نزدیکترین رویداد مشابه تقریباً ۴۰۰ سال مانده است، این اتفاق فرصت مناسبی برای مطالعه ابرنواخترها فراهم کرد؛ اما یک قطعه از این پازل که یک ستاره نوترونی است، از آن زمان تاکنون گم شده بود. اکنون پس از گذشت بیش از ۳۰ سال، اخترشناسان دانشگاه کاردیف (Cardiff University) میگویند سرانجام این ستاره نوترونی را که در اثر انفجار ابرنواختر ایجاد شده است، پیدا کردهاند.
گفتنی است پرجرمترین ستارههای عالم، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر به پایان میبرند. یک ابرنواختر (Supernova) زمانی رخ میدهد که یک ستاره در حال مرگ شروع به خاموش شدن میکند. آنگاه بهطور ناگهانی منفجر شده و مقدار بسیار زیادی نور تولید میکند و در پس خود یک هسته کوچک نوترونی بر جای میگذارد.
ابرنواختر مذکور موسوم به 1987A رویدادی است که هر چند قرن یک بار رخ میدهد و اولین ابرنواختری است که از سال ۱۶۰۴ تاکنون با چشم غیرمسلح قابل رؤیت بوده است؛ دلیل این مسئله نیز وقوع آن در فاصلهای تقریباً نزدیک (در حدود ۱۶۸ هزار سال نوری) در ابر ماژلانی بزرگ (LMC) است؛ ابر ماژلانی یک کهکشان کوتوله میباشد که به دور کهکشان راه شیری میچرخد.
این انفجار با قدرتی معادل ۱۰۰ میلیون خورشید شعلهور شد و چندین ماه در آسمان درخشید. حتی پس از آنکه از نظرها محو گردید بقایای آن به شکل ابر گرد و غبار و گاز باقی ماند و اخترشناسان از آن زمان تاکنون به مطالعه آن ادامه دادهاند که البته یک سؤال باقی مانده بود. نظریه ابرنواختر میگوید که انفجار یک ستاره با آن جرم باید منجر به تشکیل یک ستاره نوترونی شود که فوق العاده کوچک، متراکم و پرانرژی است و بهآسانی در آسمان قابل رؤیت است. اما با این حال این ستاره نوترونی ۳۲ سال از چشم اخترشناسان پنهان مانده بود.
برخی از اخترشناسان اصرار داشتند که این ستاره باید در همانجا و پشت یک حجاب غلیظ پنهان شده باشد. برخی دیگر اظهار میکردند که ستاره مذکور احتمالاً در یک سیاهچاله یا یک ستاره کوارک فرو پاشیده است یا شاید نظریههای ما اشتباه بوده و اصلاً چیزی باقی نمانده است.
اکنون دانشمندان به پاسخ این سؤال دست یافتهاند. محققان دانشگاه کاردیف در مطالعه جدید خود دریافتند که ستاره نوترونی در غبار پنهان شده بوده است. آنها برای انجام این کار، بقایای این ابرنواختر را با استفاده از تلسکوپ آلما (ALMA) در شیلی بررسی کردند. اخترشناسان دریافتند که یک قطعه خاص از گرد و غبار در طول موجهای کمتر از طول موجی که آلما اندازهگیری میکند، روشنتر به نظر میرسیده و احتمال دادند که ستاره نوترونی در این منطقه خاص قرار داشته باشد.
میکاکو ماتسورا (Mikako Matsuura) سرپرست این مطالعه میگوید: «اگرچه نور ستاره نوترونی توسط ابری از گرد و غبار که آن را احاطه کرده جذب میشود، اما این مسئله به نوبه خود موجب میگردد این ابر کمی درخشانتر از باقی نواحی شده و به همین دلیل اکنون ما میتوانیم با تلسکوپ آلما آن را مشاهده نماییم.» این تیم میگوید که یافتههای آنها به تأیید این واقعیت که نظریههای ما درباره ابرنواخترها در مسیر صحیح هستند، کمک میکند. محققان میگویند در آینده ممکن است این ابر گرد و غبار شروع به پاکسازی کند و این باعث میشود ستاره نوترونی به طور مستقیم قابل مشاهده باشد.