اپليكيشن نجومی مثل Skysafer 5 ابزارهای ايده‌آلی براي ديدن پديده‌های آسمان هستند. اين اپليكيشن‌ها اين توانايی را به شما می‌دهند كه بدانيد گذر سيارات در چه جایی آسمان و در چه ساعتي رخ می‌دهد؛ همچنین شما امکان رصد و عکس گرفتن از آن‌ها را دارید.
در ٢٠آبان١٣٩٨ كه برابر با ١١نوامبر٢٠١۹ است، جهان شاهد گذر عطارد از مقابل خورشید خواهد بود و می‌توانید با استفاده از يك تلسكوپ كه به فيلترهاي خورشيد تجهيز شده است شاهد اين پديده زيبای نجومی باشيد.
در اينجا به شما می‌گوييم كه چطور از اپليكيشن‌های نجومی براي ديدن و دنبال كردن گذر عطارد استفاده كنيد. اين اپليكيشن‌ها گذر سيارات ديگر را نیز كه در گذشته اتفاق افتاده يا در آينده اتفاق می افتد نیز نشان می‌دهند. حتي می‌توانيد به مريخ و زحل پرواز كنيد و گذر زمين از روی خورشيد را ببينيد!
سيارات درونی می‌توانند از روی خورشيد عبور كنند
سياراتی كه در مدارهايی بين زمين و خورشيد حركت می‌كنند ،سيارات درونی هستند. عطارد در گروه سيارات درونی است. اين سياره هر ٨٨ روز يكبار دور خورشيد می‌چرخد و هنگام حرکت در مدارش دو بار از مقابل خورشيد عبور می‌كند؛ در این زمان زمين، عطارد و خورشيد روی يك خط مستقيم قرار می‌گيرند. يك بار عطارد بين زمين و خورشيد قرار می‌گيرد و بار بعد به پشت خورشيد می‌رود. به اين پديده مقارنه می‌گويند. تمام سيارات مقارنه دارند اما فقط زهره و عطارد مقارنه داخلی دارند به اين دليل كه عضو سيارات درونی هستند.
صفحه مداری عطارد نسبت به صفحه مداری زمين ٧ درجه انحراف دارد كه اين باعث می‌شود اين دو مدار همديگر را در نقاط گره مداری قطع كنند. اين انحراف و همين‌طور قطر كوچك عطارد نسبت به خورشيد، در اغلب اوقات باعث می‌شود كه عطارد از بالا يا پايين صفحه خورشيد عبور كند و گذر اتفاق نيفتد. اما اگر عطارد در مقارنه داخلی باشد و از نزديك يكی از نقاط گره مداري عبور نماید، گذر روی می‌دهد. بنابراين گذر سيارات عطارد و زهره كم اتفاق می‌افتد. شعاع عطارد كوچك است؛ زمانی كه گذر اتفاق می‌افتد ما شاهد آن هستيم كه يك نقطه تيره كوچك از روي ديسك خورشيد رد می‌شود. گذر عطارد هميشه در اوايل ماه می يا اواسط ماه نوامبر اتفاق می‌افتد و معمولا تعداد گذر عطارد از گذر زهره بيشتر است. ما در هر قرن ١٣ يا ١٤ بار گذر عطارد را مشاهده می‌كنيم.
گذر سيارات چهار مرحله دارد
زمانی را كه لبه سياره براي اولين بار با لبه خارجي خورشيد تماس پيدا می‌كند زمان تماس اول می‌خوانند. بعد از حدود ، سياره به طور كامل داخل ديسك خورشيد قرار می‌گيرد و لبه سياره به لبه داخلی خورشيد مماس می‌شود؛ به اين زمان تماس دوم می‌گويند. پس از ٥ يا ٦ ساعت، سياره از تمام قطر خورشيد عبور کرده و لبه سياره مماس لبه داخلي خورشيد می‌شود كه به اين مرحله تماس سوم می‌گويند و زمانی را كه سياره به طور کامل از روي خورشيد عبور می‌كند و فقط لبه سياره با لبه خارجي خورشيد تماس دارد تماس چهارم می‌امند. در صورتي كه دقيقاً سياره از روي قطر خورشيد رد شود گذر ٥ يا ٦ ساعت طول می‌كشد اما اگر سياره از نزديك قطب شمال يا جنوب خورشيد عبور كند اين زمان كمتر می‌شود.
گذر عطارد در سال٢٠١٩
گذر دوشنبه عطارد در تمام آمريكاي شمالي ديده مي شود اما ساكنين ناحيه
شرقي اين قاره فقط مي توانند تماس اول و دوم را ببينند. ساحل شرقي كاراءيب ،
آمريكاي جنوبي و مركزي و حاشيه غربي آفريقا مي توانند تمام اين رويداد و
تمام تماس ها را ببينند. در بقيه آمريكاي شمالي و مناطق اقيانوس آرام، گذر
عطارد در زمان طلوع خورشيد روي مي دهد. اروپا خاورمیانه و بقيه مناطق آفريقا
نمی توانند تمامی تماس ها را ببینند به این دلیل که خورشيد قبل از گذر عطارد غروب مي كند. در اقيانوسيه و شرق آسيا گذر قابل رصد
نيست.در نقشه زیر نیز مناطقی که تمام مراحل گذر را می توانند ببینند
با رنگ روشن و مناطقی که فقط یک یا دو تماس را می ببیند با رنگ تیره تر و
مناطقی که هیچ کدام از تماس ها را نمی توانند ببینند با رنگ کاملا تیره
نشان داده شده است.
اولين تماس در ساعت ١٢:٣٥:٢٧ به وقت گرينويچ روی می‌دهد و زمان آخرين تماس ساعت ١٨:٠٤:١٤ گرينويچ است. در ایران گذر از ساعت ۱۶:۰۵ به وقت تهران آغاز
خواهد شد. . حدود ٩٠ ثانيه بعد قرص عطارد به طور
کامل در مقابل قرص خورشید قرار می‌گیرد و همچون لکه‌ی کوچک سیاهی روی
خورشید دیده می‌شود.با توجه به غروب خورشید در حوالی ساعت ۱۷ فرصت چندانی برای رصد این
رویداد از ایران وجود ندارد. مناطق غربی ایران شرایط بهتری
برای رصد گذر عطارد خواهند داشت.
براي اينكه بتوانيد گذر عطارد را ببينيد می‌توانيد از اپليكيشن‌هاي Skysafer 5 ، ئStarwalk 2 يا Stellarium استفاده كنيد. اپليكيشن مورد نظر را انتخاب كرده و پس از نصب آن را باز کنید؛ موقعیت خود شامل کشور و شهری که در آن هستید را در اپلیکیشن تنظیم کنید. سپس عطارد (Mercury) را جستجو كنيد. البته ممكن است در ابتدا عطارد زير خط افق باشد و شما این سیاره را نبينيد. سپس تاريخ را به ١١ نوامبر تغيير دهيد و ساعت را ١٥:٢٠ گرينويچ تنظيم نمایید؛ اين زمان اوج گذر است. براي تبديل زمان محلي به زمان گرينويچ می‌توانيد از مبدل‌های زمان استفاده كنيد. می‌توانید با عقب و جلو بردن ساعت، گذر عطارد را از روی خورشيد دنبال كنيد.زمان را دوباره به زمان اوج گذر برگردانید و از ابزارهای بزرگنمایی اپلیکیشن استفاده کنید و نقشه آسمان را بزرگ کنید. وقتی قرص خورشید به خوبی در اپلیکیشن نمایش داده شد و در ارتفاع مناسبی قرار گرفت از و دنبال نقطه کوچک تیره که همان عطارد است روی قرص خورشید بگردید زمان اوج گذر در ایران ساعت 18:49:47 است شما می توانید این زمان را در اپلیکیشن تنظیم کنید. همین طور می توانید درهر مرحله گذر ارتفاع خورشید را ببینید و به راحتی رصد خورشید را انجام دهید .حتما باید توجه کنید که تلسکوپ شما فیلتر خورشیدی داشته باشد تا چشم شما آسیب نبیند.
