هر آنچه درباره هواپیمای فضایی سرّی آمریکا میدانیم
به تازگی هواپیمای فضایی سرّی بدون سرنشین ایکس-۳۷بی (X-37B) پس از سپری کردن ۷۸۰ روز در مدار زمین در مرکز فضایی کندی (Kennedy Space Center) فرود آمد. این هواپیمای فضایی را شرکت بوئینگ (Boeing) با مشارکت ناسا و نیروی هوایی ایالاتمتحده (United States Air) ساخته است. به دلیل سری بودن پروژه این هواپیمای فضایی اطلاعات کمی درباره جزئیات و اهداف آن در دسترس است.
هرچند گمانهزنیهایی درباره قابلیت حمل سلاح با ایکس-۳۷بی مطرح شده است، اما با توجه به اندازه کوچک آن این ادعاها منطقی به نظر نمیرسد. کارشناسان فضایی عقیده دارند هدف این مأموریت آزمایش فناوریهای نوین برای کاربرد در مدار زمین بوده است. این هواپیمای فضایی با نام وسیله آزمایش مداری (Orbital Test Vehicle بهاختصار OTV) نیز شناخته میشود.
طول ایکس-۳۷بی ۱۰ متر، عرض آن ۴.۵ متر و وزن آن هنگام پرتاب پنج تن است. این هواپیمای فضایی از مقابل بسیار شبیه شاتلهای فضایی به نظر میرسد. دماغه و بالهای مثلثی ایکس-۳۷بی کاملا مشابه شاتلها اما قسمت عقب آن متفاوت است. به جای یک دم عمودی بهکاررفته در شاتلها، این هواپیمای دارای دو دم است که به شکل حرف وی (V) قرارگرفتهاند. ایکس-۳۷بی فقط یک موتور در عقب دارد که از سوخت هیدرازین استفاده میکند.
این موتور دقیقا وسط قرار نگرفته بلکه محل آن کمی به سمت راست متمایل است. احتمالا دلیل این جابهجایی امکان آزمایش موتورهایی دیگر در کنار موتور اصلی است. ایکس-۳۷بی بدون سرنشین و به همین دلیل فاقد کابین است. این هواپیمای فضایی دارای محفظه برای قرار گرفتن محمولهها مشابه شاتلهاست. با بازشدن درهای این محفظه آرایهای از پنلهای خورشیدی نیز میتواند گسترده شود و از خورشید انرژی بگیرند. این قابلیتی است که در شاتلها وجود نداشت.
در پرواز اخیر ایکس-۳۷بی نوعی رانشگر یونی اثر هال احتمالا برای آزمایش در کنار موتور اصلی روی این هواپیمای فضایی نصب شده بود. بهاحتمالزیاد این هواپیمای فضایی در مأموریت طولانی خود در حال آزمایش سختافزارهای مختلفی مانند حسگرهای گوناگون و نیز سامانههای پیشرانش برای کاربرد در مدار زمین بوده است. همچنین احتمالا کارایی مواد بهکاررفته در این هواپیمای فضایی و نحوه فرسودهشدن آنها در این پرواز بررسی شده است.
شروع ماجرای ایکس-۳۷ به اواخر دهه ۱۹۹۰ بازمیگردد که ایده ساخت هواپیماهای فضایی در سازمان ناسا با همکاری نیروی هوایی ایالاتمتحده و شرکت بوئینگ مطرح شد. ابتدا تصمیم گرفتند هواپیمایی با نام ایکس-۴۰ (X-40) با اندازه ۲۰ درصد کوچکتر و بدون قابلیت پرواز مداری برای انجام آزمایشهای آئرودینامیک و آویونیک و هدایت پرواز و دیگر فناوریها ساخته شود. پس از پروازهای آزمایشی ایکس-۴۰ علاقه نیروی هوایی آمریکا به پروژه هواپیمای فضایی کاهش یافت و آن را رها کرد.
سازمان ناسا پروژه را ادامه داد و ساخت ایکس-۳۷ در اندازه واقعی آغاز شد. در سال ۲۰۰۳ با توجه به برنامههای کاوشی بلندمدتی که ناسا برنامهریزی کرده بود پروژه ایکس-۳۷ از اولویت خارج شد. اما به دلیل سرمایهگذاریهای انجامگرفته و شروع ساخت، در سال ۲۰۰۴ بوئینگ و ناسا تصمیم گرفتند با مشارکت وزارت دفاع ایالاتمتحده (U.S. Department of Defense) پروژه را ادامه دهند. پس از انجام پروازهای آزمایشی با رهاسازی از ارتفاع بالا در سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶، نیروی هوایی ایالاتمتحده اعلام کرد که میخواهد هواپیمای فضایی ایکس-۳۷بی را بسازد. بعد از آن همه چیز در سکوت انجام گرفته زیرا این پروژه کاملا سری و طبقهبندی شده است.
نخستین پرواز مداری ایکس-۳۷بی در آوریل ۲۰۱۰ انجام شد. این پروژه در ده سال گذشته پنج پرواز آزمایشی داشته است. ایکس-۳۷بی در مأموریت اخیر رکورد زمان پرواز مداری خود را شکست. زمانی که این هواپیما در پرواز اخیر خود در فضا سپری کرد دو برابر مجموع زمان پرواز شاتل دیسکاوری است.