امروزه یک حقیقت پذیرفته‌شده و غیر قابل انکار در صنعت توسعه ماهواره‌برها این است که تعداد ماهواره‌برهای کوچک در دست توسعه بسیار بیشتر از نیازی است که حتی خوشبین‌ترین تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند. از این رو وقوع یک ریزش اساسی در این بازار اجتناب‌ناپذیر است و تنها سوالی که وجود دارد این است که این ریزش چه زمانی رخ می‌دهد و چه شرکت‌هایی در آن زمان توانایی بقا در بازار را دارند؟
این که دقیقا چه تعداد ماهواره‌بر کوچک در دست توسعه هستند فعلا مشخص نیست اما بر اساس تحقیقی که اخیرا توسط کارلوس نیدراستراسر (Carlos Niederstrasser) از شرکت نورثروپ گرومن (Northrop Grumman) انجام شده است حداقل ۱۲۸ ماهواره‌بر کوچک در سرتاسر جهان در حال توسعه می‌باشند. هرچند وی در زمان ارائه نتایج تحقیق خود در کنفرانس سالانه ماهواره‌های کوچک در دانشگاه یوتاه (Utah State University) متوجه سه پروژه جدید دیگر شد که در تحقیقاتش لحاظ نشده بودند. این تعداد به گفته نیدراستراسر شامل برخی پروژه‌ها هم هست که تاکنون لغو شده‌اند و برخی دیگر که وضعیت فعلی آن‌ها نامشخص است. اما اکثریت پروژه‌ها در فازهای مختلف در حال انجام می‌باشند و در حین برطرف کردن چالش‌های فنی به دنیال جذب مشتری و جمع‌آوری بودجه نیز هستند.
طی کنفرانس اخیر، شرکت آمریکایی وکتور (Vector) بار دیگر نام خود را به عنوان یکی از پیش‌قراولان بازار توسعه ماهواره‌برهای کوچک مطرح کرد. این شرکت تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیون بودجه از سوی سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر جذب کرده و ۱۲۰ نفر پرسنل دارد که در سه دفتر بر روی توسعه دو ماهواره‌بر وکتور-آر (Vector-R) و وکتور-اچ (Vector-H) کار می‌کنند. اوایل تابستان ۲۰۱۹ نیز وکتور از برنامه خود برای پرتاب آزمایشی زیرمداری خبر داده بود که تاکنون یک سال است که به تاخیر افتاده است. این شرکت در جریان کنفرانس و در روز ۷ آگوست اعلام کرد که موفق به امضای قراردادی ۳.۴ میلیون دلاری با نیروی هوایی ارتش آمریکا (US Air Force) برای پرتاب تعدادی محموله نامشخص در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ شده است.
اما تنها دو روز بعد از این قدرت‌نمایی و خبرهای خوب وکتور، این شرکت بار دیگر خبرساز شد. در روز جمعه ۹ آگوست کارمندانی که به دفاتر این شرکت مراجعه کردند با خبر تعطیلی آن و بیکار شدن خود مواجه گشتند! شایعات حکایت از آن داشتند که شرکت با یک بحران مالی مواجه شده است اما وکتور از دادن اطلاعاتی غیر از این که جیم کانترل (Jim Cantrell) موسس شرکت، دیگر با وکتور همکاری نمی‌کند، خودداری می‌کرد. اندکی بعد وکتور بیانیه‌ای صادر کرد که در آن گفته شده بود: «در پاسخ به تغییراتی قابل توجه در تامین مالی، شرکت وکتور تصمیم گرفته تا فعلا فعالیت‌های خود را متوقف کند.» همچنین در بخشی دیگر از این بیانیه نوشته شده بود که تیمی در حال بررسی گزینه‌های کامل کردن توسعه ماهواره‌بر وکتور-آر بوده و انجام قرارداد نیروی هوایی و دیگر قراردادهای دولتی نیز در دست بررسی می‌باشد.
دلیل طرح مسئله چرخش اقبال شرکت وکتور، هشداری است که این مثال برای صنعت فضایی صادر کرد. هنگامی شرکتی همچون وکتور با بودجه‌های ذکرشده با مشکلاتی چنان اساسی مواجه می‌شود که مجبور به تعدیل تقریبا تمامی پرسنل خود می‌گردد، استارت‌آپ‌های نوظهوری که چه از لحاظ توسعه فناوری و چه از لحاظ تامین بودجه بسیار عقب‌تر از وکتور هستند چه امیدی باید داشته باشند؟ آیا ریزش صنعت توسعه ماهواره‌برهای کوچک شروع شده بود؟
شاید نه! مشکلاتی که برای وکتور بوجود آمد قابل تعمیم به کل صنعت ماهواره‌برهای کوچک نیست؛ بلکه مشکلاتی است که ممکن است برای هر شرکتی و در هر صنعتی رخ دهد. برخی از فعالان صنعت فضایی که از وقایع داخلی وکتور باخبر بودند می‌گویند که این شرکت مدیریت مناسبی نداشت و اختلافاتی بین مدیران اجرایی آن وجود داشت. یک مشکل دیگر وکتور ساختار تشکیلاتی آن بود. دفتر مرکزی این شرکت در آریزونا واقع شده بود؛ محلی که قرار بود تولید انبوه ماهواره‌برها در آنجا صورت بگیرد. اما توسعه ماهواره‌برها در تاسیساتی جداگانه در کالیفرنیا در حال انجام بود. با وجود اینکه وکتور این جدایی را عمدی و برای مجزا کردن مهندسی و تولید توصیف کرده بود، فعالیت در دو دفتر جداگانه منجر به بروز مشکلات نطارتی و در نتیجه عدم پیشرفت محسوس در توسعه وکتور-آر طی یک سال گذشته شد.
مقصر بیشتر مشکلات وکتور را شاید بتوان کانترل دانست که به اندازه کافی مدیریت شرکت را جدی نگرفته بود. در همان هفته‌ای که تعداد زیادی از کارکنان شرکت بیکار شده بودند، کانترل در حال توییت کردن بود؛ نه در مورد وضعیت شرکت بلکه درباره مسابقه اتومبیلرانی! اینکه «تغییرات قابل توجه در منابع مالی» چگونه باعث تعدیل نیروها شده است، شفاف نیست. اما برخی حدس می‌زنند شرکت سکویا (Sequoia) یکی از تامین کنندگان مالی وکتور، از حمایت خود دست کشیده است. هیچکدام از این دو شکرت در این مورد بیانیه‌ای منتشر نکرده‌اند. کانترل نهایتا روز ۱۳ آگوست در مورد وضعیت وکتور رشته توییتی منتشر کرد و در آن‌ها از استعفای خود خبر داد، هرچند برخی می‌گویند خروج او از شرکت اختیاری نبوده است. کانترل همچنین از آینده فعالیت وکتور تحت عنوان وکتور ۲.۰ در آینده خبر داد.
اکنون با گذشت مدتی از قضایای وکتور، به نظر می‌رسد که مشکلات این شرکت تاثیری در صنعت ماهواره‌برهای کوچک نداشته است. شرکت آمریکایی/نیوزیلندی راکت لب (Rocket Lab) همچنان به پرتاب‌های تجاری موفق خود ادامه می‌دهد و اخیرا نیز از برنامه خود برای بازگشت‌پذیر کردن مرحله اول الکترون (Electron) خبر داد. ویرجین اوربیت (Virgin Orbit) نیز به عنوان یکی دیگر از فعالان این صنعت به انجام اولین پرتاب مداری خود نزدیک می‌شود. این شرکت هنوز تاریخ دقیقی مشخص نکرده است اما احتمالا این پرتاب امسال صورت خواهد گرفت.
صنعت ماهواره‌برهای کوچک هنوز خطر ریزش را حس می‌کند و به زودی این ریزش اتفاق خواهد افتاد. با این حال مشکلات یک شرکت مانند وکتور ممکن است منحصر به همان شرکت باشد و نشانه بحران‌های گسترده‌تر نباشد؛ حداقل هنوز اینچنین نیست.