کشف یک سیاره فراخورشیدی بسیار داغ که بخار آهن به فضا ساطع میکند

تلسکوپ فضایی هابل (Hubble) در رصدهای اخیر خود جزئیات یک سیاره فراخورشیدی را منتشر کرده که به شکل یک تخم مرغ است و فلزات سنگین مانند آهن و منیزیم را به صورت گاز به فضا ساطع میکند. سیاره فراخورشیدی وَسپ-۱۲۱بی (WASP-121b) در فاصله ۹۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد و دمای جو سوزان آن به ۲۵۳۷ درجه سانتیگراد میرسد. اتمسفر بالای این سیاره فراخورشیدی حدودا ده برابر داغتر از هر سیاره شناخته شده دیگری است. علت اینکه این فلزات سنگین به شکل گاز از اتمسفر سیاره مذکور فرار میکنند به دمای بسیار زیاد جو آن مربوط میشود که این موضوع نیز در نتیجه فاصله کم وَسپ-۱۲۱بی تا ستاره میزبانش است.
از سوی دیگر نزدیکی این سیاره فراخورشیدی به ستاره میزبانش یک اثر دیگر هم روی آن دارد و آن ایجاد نیروهای گرانشی قدرتمندی است که وَسپ-۱۲۱بی را به شکل یک تخم مرغ در آورده است. این سیاره فراخورشیدی به گروهی تحت عنوان مشتریهای داغ (Hot Jupiter) تعلق دارد. سیارههای فراخورشیدی بزرگ گازی بسیار نزدیک به ستاره میزبان خود حرکت میکنند.
دیوید سینگ (David Sing) محقق ارشد این مطالعه از دانشگاه جانز هاپکینز (Johns Hopkins University) گفت: «پیش از این فلزات سنگین در دیگر مشتریهای داغ نیز مشاهده شده بودند اما تنها در جو پایینی آنها. بنابراین نمیتوان حدس زد که این فلزات در حال گریختن از جو آن سیارات هستند یا خیر. اما در سیاره وَسپ-۱۲۱بی اَشکال گازی آهن و منیزیم به قدری از سیاره اصلی دور شدهاند که دیگر تحت تاثیر امواج گرانشی نیستند.»
مشتریهای داغ عموما از هیدروژن تشکیل شدهاند و تلسکوپ فضایی هابل که این کشف را انجام داده، به هیدروژن بسیار حساس است. همچنین پیش از این میدانستیم که سیارههای فراخورشیدی گازهای خود را به سادگی از دست میدهند اما در مورد وَسپ-۱۲۱بی گازهای هیدروژن و هلیوم مانند رود در حال خروج از آن هستند و مقادیر قابل توجهی از فلزات سنگین را نیز به همراه خود از جو آن بیرون میبرند که این مکانیزم بسیار موثری برای خروج انبوه فلزات سنگین از سیارات فراخورشیدی است.